Κάθε Σεπτέμβρη, ανοίγουν τα σχολεία. Τα δημόσια και τα ιδιωτικά ως φορείς παιδείας.
Και οι δάσκαλοι είναι, παρά τα διάφορα μικρομέγαλα εμπόδια που λένε ότι συναντούν στο δρόμο τους, έτοιμοι να μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις τους και να διδάξουν όλα όσα γράφουν τα (εάν αποδείχνονται καλογραμμένα ή κακογραμμένα, είναι μια άλλη ιστορία!) σχολικά εγχειρίδια και προβλέπει το κρατικό αναλυτικό πρόγραμμα των διαφόρων βαθμίδων εκπαίδευσης στα παιδιά. Ή/και να τα βοηθήσουν, με τη δική τους πείρα, να μάθουν όλα εκείνα που τυχόν τους χρειαστούν στη μελλοντική τους ζωή μέσα στην κοινωνία που τους περιβάλλει.
Δύσκολο, θαρρώ, στις μέρες μας των πολυπολιτισμικών κοινωνιών και του καταιγισμού των πληροφοριών χάρη στην τεχνολογική «επανάσταση» των τελευταίων δεκαετιών, το έργο και των δασκάλων και των μαθητών. Των δασκάλων, γιατί πλέον δεν είναι οι μόνοι φορείς γνώσεων προς τους μαθητές, αλλά έχουν να ανταγωνιστούν το Ιντερνέτ ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην παραγωγή και αναμετάδοση πληροφοριών. Των μαθητών, επειδή θα πρέπει να τιθασέψουν ό,τι από την εφηβεία ή/και τον έξω κόσμο τούς εμποδίζει να προσηλωθούν στην απερίσπαστη προσοχή σε όσα διδάσκουν οι δάσκαλοι αφενός και στο χωρίς «πλανεύτρες σειρήνες» διάβασμα των δύσκολων σχολικών μαθημάτων αφετέρου.
Μα για να γίνουν αποτελεσματικοί πομποί γνώσεων προς τους μαθητές τους οι δάσκαλοι, θα πρέπει να διακρίνονται για το ήθος τους και για τη συνέπεια λόγων και έργων. Θα πρέπει να είναι ευγενικοί, καλομίλητοι, ανοιχτόκαρδοι και να μη διστάζουν ποτέ να δίνουν οι ίδιοι το έμπρακτο παράδειγμα της πρωτοπορίας στους κοινωνικούς αγώνες.
Με τέτοιες σκέψεις να τριγυρνούν στο μυαλό μου, ξαναθυμήθηκα και τούτα εδώ τα λόγια, μεταξύ άλλων, του Λάχη του Αθηναίου από τον φερώνυμο Πλατωνικό διάλογο (μετάφραση: Β. Ν. Τατάκης) για την επιρροή των καλών δασκάλων στους μαθητές τους: «Γιατί να, όταν ακούω έναν άνθρωπο να διαλέγεται για την αρετή, ή για κάποια άλλη σοφία, που να είναι αληθινός άνθρωπος και αντάξιος των λόγων που λέγει, αισθάνομαι εξαιρετική χαρά. Γιατί την ίδια ώρα βλέπω και κείνον που μιλά και κείνα που λέγει, να είναι ταιριαστά το ένα με το άλλο και αρμονισμένα. Και μου φαίνεται ο τέτοιος άνθρωπος μουσικός στην εντέλεια· έχει επιτύχει την πιο όμορφη αρμονία, όχι στη λύρα ή σε όργανα παιδιάς, αλλά ζει στ’ αλήθεια στη ζωή του την αρμονία ανάμεσα στα λόγια του και στα έργα του, εντελώς με τον δωρικό τρόπο, όχι τον ιωνικό, νομίζω, ουδέ τον φρυγικό, ή τον λυδικό, αλλά εκείνον που είναι η μόνη ελληνική αρμονία. Ο τέτοιος λοιπόν άνθρωπος με κάνει να χαίρω, όταν μιλά, και να δίνω στον καθένα την εντύπωση ότι είμαι φίλος των λόγων∙ τόσο πρόθυμα δέχομαι όσα λέγει· όποιος όμως κάνει τα αντίθετα απ’ αυτόν με ενοχλεί, κι όσο φαίνεται πως μιλά καλύτερα, τόσο περισσότερο, και με κάνει να φαίνωμαι μισόλογος».
Μακάρι, λοιπόν, ολόψυχα το εύχομαι, οι δάσκαλοι της σημερινής νέας γενιάς να την κάνουν ν’ αγαπήσει τους λόγους και να γεμίζουν με αρμονία τα σώψυχα των μαθητών και τον πνευματικό τους κόσμο με τα εφόδια εκείνα που θα τους αναδεικνύουν νικητές στον καθημερινό αγώνα για ένα καλύτερο και πιο ανθρώπινο για όλους αύριο… Το ίδιο και εσείς εύχεστε, έτσι δεν είναι;
(Στους γονείς και δασκάλους μου, Ηρακλή και Σωτηρία)
* Ο Γεώργιος Η. Ορφανός είναι υποψήφιος διδάκτωρ στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Α.Π.Θ.,
Φιλόλογος