Οι διάλογοι που διέρρευσαν στον ιστότοπο Wikileaks δείχνουν την πρόθεση των στελεχών του ΔΝΤ να βρουν τρόπους εξώθησης της Ελλάδας σε πιστωτικό γεγονός το καλοκαίρι, σπρώχνοντας πίσω την αξιολόγηση με σκοπό να περάσουν τις θέσεις τους στο πρόγραμμα οικονομικής στήριξης. Σε ένα πρόγραμμα που για πετύχει τον στόχο του, συνεχίζει να χρησιμοποιεί πολιτικές λιτότητας κι όχι αναπτυξιακές.
Θεωρώ σκόπιμη την αναφορά σε μια σύντομη ιστορική διαδρομή του ΔΝΤ στην Ευρώπη…για χάρη της Ελλάδας, όπως εγώ την έχω αντιληφθεί. To ΔΝΤ κλήθηκε από τη Γερμανία συνειδητά σαν συγχρηματοδότης αλλά κυρίως σαν «στρατηγός-τοποτηρητής» εξειδικευμένος σε προγράμματα διάσωσης κρατών από χρεοκοπία, μέσω μνημονίων, με το αληθοφανές πρόσχημα ότι η ΕΕ δεν κατείχε την απαραίτητη τεχνογνωσία. Στην πραγματικότητα η Γερμανία, εραστής της δημοσιονομικής πειθαρχίας ανεξαρτήτως κοινωνικού κόστους, δεν εμπιστευόταν την Κομισιόν για τη διαχείριση του ελληνικού προβλήματος, μιας κι αυτή διαθέτει θεσμικά περισσότερο πολιτική συνείδηση παρά αυστηρά λογιστική. Το άμεσο διακύβευμα της ελληνικής κρίσης για τη Γερμανο-ευρωπαική Ένωση ήταν να απαλλαγούν το ταχύτερο δυνατόν οι Γερμανικές και Γαλλικές τράπεζες από τα τοξικά ελληνικά ομόλογα, πάση θυσία…του Ελληνικού λαού. Και το πέτυχαν με το 1ο και 2ο μνημόνιο χωρίς να τους απασχολούν η, εν τοις πράγμασι, φτωχοποίηση των Ελλήνων και οι λανθασμένες αποφάσεις-προβλέψεις του Πολ Τόμσεν, «ιθύνοντα νου» του ελληνικού αναπτυξιακού αδιεξόδου,
α) με τον πολλαπλασιαστή
β) με την μη αποδοχή της πρότασης για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους το 2009, κάτι για το οποίο πίεζαν τόσο ο τότε Γενικός Διευθυντής του Ταμείου, Ντομινίκ Στρος Καν, όσο και ο διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού του ΔΝΤ
γ) για τη δήθεν δυνατότητα εξόδου της Ελλάδας στις αγορές το 2012 και
δ) την εκτιμώμενη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας το 2013.
Σημειωτέον ότι πρόσφατα δημοσιεύτηκαν τα πορίσματα του Ανεξάρτητου Γραφείου Αξιολόγησης του ΔΝΤ που επέρριπταν ευθύνες στα στελέχη του Ταμείου για την μη αναδιάρθρωση του χρέους ήδη από το 2010. Σήμερα, με βάση τις διαρροές, ο «στρατηγός-τοποτηρητής» σχεδίαζε να συμπεριφερθεί σαν δικτάτορας όχι μόνο απέναντι στην ελληνική κυβέρνηση αλλά και απέναντι στην ΕΕ επιβάλλοντας τις απόψεις του, αδιαφορώντας για το τι μέλλει γενέσθαι στην ΕΕ, που προσπαθεί να μειώσει το ρεύμα του Ευρωσκεπτικισμού εν όψει δημοψηφίσματος στη Μεγάλη Βρετανία το καλοκαίρι και του μεγάλου Ισπανικού ελλείμματος που οσονούπω θα δημοσιοποιηθεί. Υπενθυμίζεται ότι το Ταμείο θεωρεί ότι τα υπό συζήτηση μέτρα ύψους 5,4 δισ. ευρώ δεν επαρκούν για να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 6,3 δισ. ευρώ (= 3,5% του ΑΕΠ) το 2018 και θέτει το εξής εκβιαστικό δίλημμα προς την Ευρώπη: Είτε ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, ώστε να αποδεχθεί τη διαφαινόμενη συμφωνία και να μην απαιτήσει νέα μέτρα είτε συμβιβασμός σε πλεόνασμα 2,5% το 2018, κάτι που όμως προϋποθέτει επιπλέον μέτρα. Σε αντίθετη περίπτωση, αποχώρησή του από το ελληνικό πρόγραμμα. Στο ερώτημα το κατά πόσο είναι εφικτό οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και ΔΝΤ να βρουν τη «χρυσή τομή» ως προς α) τα μέτρα, β) το πλεόνασμα και γ) την ελάφρυνση του χρέους, η λογική λέει πως θα την βρουν, γιατί ο χρόνος πιέζει. Απαραίτητη όμως προϋπόθεση αποτελεί η ξεκάθαρη πολιτική βούληση εκ μέρους της ΕΕ.
Μπορούν οι Ευρωπαίοι και ειδικά η Κομισιόν που οι απόψεις της συγκλίνουν περισσότερο με τις ελληνικές, να ξεκαθαρίσουν στο Διεθνές Ταμείο ότι προτίθενται απλά να ακολουθήσουν τα μέτρα που ελήφθησαν και ψηφίστηκαν τον Ιούλιο του 2015 και συμφωνήθηκαν και από το ίδιο το ΔΝΤ.
Όσον αφορά το προς τα πού κλείνει η ζυγαριά σε σχέση με το πλεόνασμα και την ελάφρυνση του χρέους μεταξύ των αντιτιθέμενων Θεσμών και ΔΝΤ κι εδώ υπάρχει λύση, με βάση την πρόσφατη αλλαγή του καταστατικού του Ταμείου όπως ισχυρίζεται ο κ. Παναγιώτης Ρουμελιώτης. «Εάν το Ταμείο επιμείνει στις απόψεις του, τότε μπορούν Ε.Ε, Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Κομισιόν να υποσχεθούν ότι θα καλύψουν τη διαφορά, με μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους. Και αυτό μπορεί να γίνει, βάσει της αλλαγής του καταστατικού του ΔΝΤ που προβλέπει ότι: Μία χώρα με μη βιώσιμο χρέος μπορεί να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι έχει βγει στις αγορές. Βέβαια, αυτό δεν ισχύει στην περίπτωση της Ελλάδας. Οπότε πάμε στη δεύτερη εναλλακτική, η οποία υπαγορεύει ότι εάν το πρόγραμμα μιας χώρας συγχρηματοδοτείται και από άλλους δανειστές, τότε μπορούν να μπουν ως εγγυητές για τη συνέχιση της χρηματοδότησης».
Το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό. Είναι πρόβλημα μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωπαίων και ζητούμενο παραμένει ο μεταξύ τους συμβιβασμός αλλά με την προϋπόθεση εμείς να μην βγούμε από το κτήριο πηδώντας από τον 5ο όροφο αλλά ούτε κι από την είσοδο με ανήκεστο βλάβη.
* Ο Γιώργος Ταταράκης είναι πολιτικός μηχανικός Ε.Μ.Π.
