Του ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ ΜΑΜΑΛΑΚΗ*
Ο κυρίαρχος κόσμος του σήμερα δείχνει να είναι αυτός της οθόνης υπολογιστών και κινητών, και της, οιονεί μαγνητικής, προσκόλλησης πάνω της. Ο κόσμος της επιφάνειας και της εικόνας μόνο. Της παρακμής της τέχνης (πολύ πρόσφατα, δημοσιεύτηκαν φωτογραφίες από έκθεση έργων κάποιου σύγχρονου γνωστού ζωγράφου, όπου οι πίνακες συνετίθεντο από ποικιλόχρωμα παραλληλόγραμμα αποκλειστικά, έτσι που κάθε πικραμένος να μετανιώνει που δεν έγινε ζωγράφος και κείνος…), της παρακμής της αισθητικής ποιότητας γενικά.
Ο κόσμος της υποχώρησης των αξιών, της συνακόλουθης παραφθοράς ενστίκτων και ενορμήσεων και λίαν ανησυχητικής έξαρσης της εγκληματικότητας. Ο ψηφιακός κόσμος, όπου οι άνθρωποι λατρεύουν την επιφάνεια και την ταχύτητα, και όχι την ψυχική ποιότητα, που φαίνεται να εμπιστεύονται μόνο την υλική υπόσταση και η επιστήμη γι αυτούς είναι μονόδρομος.
Από την άλλη βρίσκεται ο κόσμος της θρησκείας, δισυπόστατος, υλικός και πνευματικός, φυσικός και υπερφυσικός. Με κυρίαρχο ζητούμενο την ποιότητα της ψυχικής (εσωτερικής) ζωής, από την οποία τα πάντα εκπορεύονται. Είναι κόσμος του βάθους, κάποιας άλλης διάστασης.
Συγκρίνοντας το εποικοδόμημα αυτού με κείνο του σύγχρονου, ψηφιακού κόσμου, όπως το τελευταίο εκτέθηκε πιο πάνω, έχουμε μια ικανή γεύση της ποιοτικής διαφοράς αυτών.
Στον κόσμο της θρησκείας, ο άνθρωπος αντιμετωπίζεται ως ύπαρξη που συντίθεται από ύλη και πνεύμα, από βεβαιότητα και μυστήριο, από διαρκώς ανανεούμενα, ανεξάντλητα ενδιαφέροντα, μακριά από κάθε ρουτίνα. Εδώ, η επιστήμη συνιστά μεν αξία αδιαπραγμάτευτη (επίσης έκφανση του αυτεξούσιου και της ανθρώπινης αυτενέργειας και ελευθερίας), αλλά όχι μονόδρομο, μόνον έκφραση της πορείας του ανθρώπου μέσα από την ύλη.
Οι δύο αυτοί, λοιπόν, πόλοι, είναι οι πρωταγωνιστές του παρόντος που θα καθορίσουν και το μέλλον της ανθρωπότητας: η έκβαση του μεταξύ τους «ανταγωνισμού» θα κρίνει τόσο την ποιότητα της εσωτερικής υπόστασης του ανθρώπου, όσο και την πορεία του μέσα από τα υλικά επιτεύγματα και την αξιοποίηση αυτών. Δηλαδή, τελικά, τη μορφοποίηση της ζωής του μέλλοντος.
Ίσως τα πιο πάνω να ακούγονταν βαριά και απαισιόδοξα, μέσα σε πλαίσιο μουντό. Αλλά – όταν γράφονταν – η μέρα ήτανε ζεστή και ποιητική, ο ουρανός ένα γαλάζιο ανοιχτό.
*Ο Παρασκευάς Μαμαλάκης είναι συγγραφέας
