Ο επαρχιωτισμός της πρωτεύουσας

Ως γνωστόν, σε κάθε χώρα -βάσει ενός παλαιού μοντέλου κρατικής οργάνωσης- υπάρχει η πρωτεύουσα πόλη και η επαρχία, το κέντρο και η περιφέρεια, όπως λέγεται σήμερα.

Πολύ παλιότερα στην περιφέρεια της Ελλάδας, λόγω της μεταπολεμικής οικονομικής αδυναμίας, του παλαιού δικτύου επικοινωνίας και μεταφοράς, καθώς και του συγκεντρωτισμού, τα πολιτισμικά αγαθά έφταναν με μεγάλη καθυστέρηση.

Ως εκ τούτου οι πρωτευουσιάνοι έβλεπαν αφ’ υψηλού τους επαρχιώτες! Τους θεωρούσαν απολίτιστους, άξεστους και ενίοτε κουτοπόνηρους!

Π.χ. Πονηρός ο βλάχος. Δώσε θάρρος στο χωριάτη ν’ ανεβεί και στο κρεβάτι!

Όλοι οι Αθηναίοι που επισκέπτονταν τα καλοκαίρια τα χωριά για τις διακοπές τους έλεγαν στους χωρικούς με ύφος υπεροπτικό: «Εσείς έχετε τον καθαρό αέρα!» δηλαδή: «Σας λείπει ο πολιτισμός, σας λείπουν οι ανέσεις της πόλης, αλλά τουλάχιστον αναπνέετε καθαρό αέρα!».

Σημειωτέον πως οι περισσότεροι απ’ αυτούς ήταν οι εσωτερικοί μετανάστες της δεκαετίας του 50, του 60 ή και του 70! Αποτέλεσμα της εντονότατης αστυφιλίας της εποχής εκείνης για τους γνωστούς λόγους ήταν η μαζική εγκατάλειψη της υπαίθρου και η μετανάστευση κυρίως στο κέντρο, δηλ. στην πρωτεύουσα!

Στο κέντρο, που απλώθηκε σε όλο το λεκανοπέδιο της Αττικής, σχηματίζοντας μια πόλη-τέρας, αφού το 50% περίπου του πληθυσμού της χώρας είναι συγκεντρωμένο στο 2,9% της συνολικής έκτασής της!

Η ποιότητα ζωής στην πρωτεύουσά μας λοιπόν, συνεχώς υποβαθμιζόταν και υποβαθμίζεται, αφού το βιοτικό και το μορφωτικό επίπεδο ολοένα χαμηλώνει! Στη διόγκωση των κάθε λογής προβλημάτων συντείνει πολύ και η μεταναστευτική έξωθεν εισροή αλλοδαπών ορισμένων κατηγοριών!

Η γενικευμένη περιβαλλοντική υποβάθμιση της Αθήνας, ορατή σε κάθε βήμα! Η ολοένα αυξανόμενη και εξελισσόμενη προς το χειρότερο, η εγκληματικότητα, ο φόβος, η ανασφάλεια, η πολυκοσμία, η ξενοφοβία, η κυκλοφοριακή συμφόρηση, η κάθε είδους ρύπανση, η δημιουργία γκέτο στο ιστορικό κέντρο με χαρακτηριστικό παράδειγμα την πλατεία Ομονοίας, που έχει μετατραπεί σε σκουπιδότοπο και άντρο έκνομων πράξεων, την καθιστούν μια πόλη κυριολεκτικά αβίωτη!

Σ’ αυτή την πόλη με τα 1.000 προβλήματα εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να επικρατεί μια στάση απαξιωτική προς τον κόσμο της περιφέρειας, παρόλο που τα σύγχρονα πολιτισμικά αγαθά διακινούνται παντού, χωρίς σύνορα. Για του λόγου το αληθές θα αναφέρω μερικά παραδείγματα:

1ο. Συμπαρουσιάστρια εκπομπής στην TV λέει σε πολιτικό αναλυτή: «κ. τάδε, εξηγήστε καλύτερα αυτά που λέτε να τα καταλάβει και η θεία μου στο χωριό!». Ο βουλευτής απαντάει με ύφος πομπώδες: «Ο λαός μας έχει ένστικτο!». Η κάθε θεία, επειδή ζει σε χωριό, υποχρεούται να είναι κρετίνος και να διαθέτει μόνο ένστικτο;

2ο. Λέει κάποια κυρία πάλι σε τηλεοπτική εκπομπή: «Αυτή κατάγεται απ’ τη Μύκονο, ενώ εμείς από χωρριά!» με το ρο πολύ τονισμένο! Ουδέν σχόλιον!

3ο. Και το άλλο, ανεκδιήγητο: «Ήρθε με το τσόκαρο απ’ τα Τρίκαλα!». Τι είναι τα Τρίκαλα; Χωριό πρωτόγονων;

Στους παραπάνω σχολιαστές μπορούμε να δώσουμε μια μικρή άφεση αμαρτιών, αφού η επιρροή του λεγόμενου Life style έχει εμποτίσει βαθιά τον τρόπο της σκέψης τους! Όμως παρατηρείται το γενικότερο φαινόμενο κατά το οποίο, όταν πρόκειται να αξιολογήσουμε οτιδήποτε, το συγκρίνουμε με ό,τι γίνεται στην πρωτεύουσα, δίνοντάς της μια υπεραξία που σήμερα πια δεν διαθέτει!

Δίστασα πολύ να δημοσιεύσω το παρόν κείμενο, σκεπτόμενη μήπως υπερβάλλω στις εκτιμήσεις μου! Συζητώντας όμως το θέμα αυτό με αρκετούς φίλους, διαπίστωσα πως άπαντες συμφωνούσαν απολύτως και όλοι είχαν να διηγηθούν εμπειρίες, που επιβεβαιώνουν τα παραπάνω!

Οι «Αθηναίοι», πλην ολίγων ή πολλών εξαιρέσεων-αντιμετωπίζουν τους «επαρχιώτες» ως υποδεέστερους! Το παρατηρούμε στις κοινωνικές συναναστροφές, στο αλαζονικό ύφος τους, ακόμη και στα έργα τέχνης (κινηματογράφος, θέατρο κλπ.).

Κάθε νοήμων αποδέκτης των παραπάνω συμπεριφορών των πρωτευουσιάνων δικαίως αναρωτιέται γιατί συνεχίζεται αυτός ο κακώς εννοούμενος επαρχιωτισμός, που χαρακτηρίζει τους κατοίκους του πάλαι ποτέ κλεινού άστεως! Ας αναρωτηθούμε! Ο τίτλος του αστού και κυρίως του πρωτευουσιάνου τι προσφέρει σήμερα; Ελλάδα είναι μόνο η Αθήνα;

* Η Ευαγγελία Αγγελάκη-Βάμβουκα είναι δασκάλα

Ρέθυμνο