Ο πρωτογενής τομέας στην Κρήτη

 

1. Πρόβλημα διατροφικής επάρκειας πληθυσμού: Έχει επιταθεί το φαινόμενο πολλοί Έλληνες να αδυνατούν να σιτιστούν και να τρώνε από τα σκουπίδια ή τα συσσίτια και οι παραγωγοί να αδυνατούν να πουλήσουν τα προϊόντα τους ή να τα πουλούν σε εξευτελιστικές τιμές.

 

2. Εγκατάλειψη καλλιεργειών (ελιές-αμπέλι-κηπευτικά) και εκτροφών (αιγοπρόβατα) λόγω υψηλού κόστους παραγωγής και χαμηλών τιμών.

 

3. Έλλειψη ρευστότητας: και για υποδομές (π.χ. Σχέδια Βελτίωσης) και για γεωργικά εφόδια.

 

4. Ξεπούλημα ΑΤΕ: Πολλοί παραγωγοί με κόκκινα δάνεια κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους, τα χωράφια τους και τον μηχανολογικό τους εξοπλισμό.

 

5.Φορολογηση αγροτεμαχίων και άδικο σύστημα φορολόγησης (υπερφορολόγηση) αγροτών: απαράδεκτη φορολόγηση των αγροτεμαχίων, που είναι μέσα παραγωγής για τους αγρότες-κτηνοτρόφους και άδικο σύστημα φορολόγησης των αγροτών αφού φορολογούνται από το πρώτο ευρώ, δεν υπολογίζονται αποσβέσεις, υπολογίζεται σαν εισόδημα η εργασία των μελών της οικογένειας στην οικογενειακή εκμετάλλευση και δεν προσδιορίζεται το εισόδημα (π.χ. τι γίνεται αν υπάρχει καταστροφή της παραγωγής από διάφορα αίτια ή μείνουν απούλητα τα προϊόντα;).

 

6. Απαξίωση-διάλυση συλλογικών οργάνων αγροτών: Διάλυση συνεταιρισμών, αγροτικών συλλόγων και πέρασμα σε ένα καθεστώς  αγροτικών συνεταιρισμών με πολλές εκκρεμότητες, κυρίως στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της περιουσίας των πρώην Ενώσεων και του νέου τους ρόλου, σε σχέση και με την ΠΑΣΕΓΕΣ (ΓΑΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ) και την τράπεζα Πειραιώς.

 

7. Εγκατάσταση ΒΑΠΕ: Κύμα εγκαταστάσεων ΒΑΠΕ οι οποίες, πέρα από τη συζήτηση για τις επιπτώσεις και την «ωφέλειά» τους στο ενεργειακό, προορίζονται να εγκατασταθούν και σε περιοχές μεσαίας και υψηλής γεωργικής παραγωγικότητας.

 

8. Υποστελέχωση υπηρεσιών: Τα τελευταία χρόνια πλήρης αποδιοργάνωση των δημοσίων υπηρεσιών με την υποστελέχωσή τους (στο Ρέθυμνο ένας κτηνίατρος και λίγοι γεωπόνοι) και την δραματική μείωση των λειτουργικών τους εξόδων.

 

9. Διάλυση-κλείσιμο ερευνητικών ιδρυμάτων: Κλείσιμο ΕΘΙΑΓΕ, συγχωνεύσεις, ανυπαρξία χρηματοδότησης ερευνητικών ιδρυμάτων πρωτογενούς τομέα και παντελής απουσία εκπαιδεύσεων στον αγροτικό χώρο και κόσμο.

 

10. Κλεισιμο μικρών-μεσαίων αλλά και μεγάλων μεταποιητικών επιχειρήσεων: Κλείσιμο ή ξεπούλημα πάρα πολλών μικρομεσαίων (π.χ. τυροκομεία, ελαιουργεία) αλλά και μεγάλων και σημαντικών μεταποιητικών επιχειρήσεων με καθοριστική για την ελληνική οικονομία θέση (Βιομηχανία Ζάχαρης, Δωδώνη).

 

11. Μεγάλη αύξηση κόστους παραγωγής, λόγω κόστους ενέργειας (πετρέλαιο-ρεύμα) και γεωργικών εφοδίων.

 

12. Ξεπούλημα γης και συγκέντρωση σε μεγάλες ιδιοκτησίες-πέρασμα περιουσίας αγροτών μέσω των υπερχρεωμένων ενώσεων σε τράπεζες.

 

13. Μερική ή ολική δέσμευση επιδοτήσεων για χρέη-αδυναμία αγροτικής παραγωγής ακόμη και βιοπορισμού.

 

14. Καταστροφη φυτικού κεφαλαίου από υλοτομία για θέρμανση.

 

Ακόμα και σε διεθνή κλίμακα έχουμε δυσμενείς εξελίξεις όπως: τις εμπορικές συμφωνίες ΗΠΑ-ΕΕ (π.χ. φέτα) και τις επιθετικές πολιτικές πολυεθνικών για γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα.

 

 

Είναι σαφές ότι η στήριξη και η ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα είναι αναγκαία συνθήκη για την έξοδο από τη σημερινή κρίση και κυρίως για τη διατροφική επάρκεια του πληθυσμού, με ασφαλή και υγιεινά τρόφιμα και την αναζωογόνηση της περιφέρειας. Στην Κρήτη με τα τεράστια πλεονεκτήματα, του κλίματος, της παράδοσης, της τεχνογνωσίας, της πρωτοβουλίας, του τουρισμού και το συνδυασμό γεωργικού και κτηνοτροφικού τομέα, μπορεί να επιτευχθούν θαυμάσια αποτελέσματα, με βάση τις μικρομεσαίες αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Οι προτάσεις μας που αφορούν στην ανασυγκρότηση του πρωτογενούς τομέα είναι συγκεκριμένες και εφαρμόσιμες με μια κεντρική Αγροτική Πολιτική, που επιτέλους θα αντιμετωπίσει τα χρόνια προβλήματα, θα είναι αξιόπιστη και θα χαράξει τις κατευθυντήριες γραμμές με διάλογο και συμμετοχή κυρίως των αγροτών αλλά και όλων των εμπλεκομένων στον αγροτοδιατροφικό τομέα.

 

1. Με προτάσεις και συμμέτοχη όλων των εμπλεκόμενων φορέων (αγροτών-συνεταιρισμών-ερευνητικών ιδρυμάτων-πανεπιστημίων-ΓΕΩΤΕΕ-υπηρεσιών) να καταλήξουμε σύντομα σε ένα βασικό σχέδιο ανάπτυξης για το τι θέλουμε να παράγουμε και που θα το διαθέτουμε.

 

2. Να δημιουργήσουμε νέες συλλογικές μορφές οργάνωσης αγροτών-παραγωγών- καταναλωτών (αγροτικοί σύλλογοι, συνεταιρισμοί, ομάδες παραγωγών, ομαδικές καλλιέργειες, διεπαγγελματικές οργανώσεις, δίκτυα καταναλωτών) που παρά την απαξίωση των τελευταίων κυρίως χρόνων, είναι οι αναγκαίες μορφές οργάνωσης για την αντιμετώπιση διαρθρωτικών προβλημάτων όπως του μικρού κλήρου, τη μείωση του κόστους παραγωγής, την σταθερή ποιότητα και τη διευθέτηση του χρόνου διάθεσης των αγροτικών προϊόντων.

 

3. Αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων κάθε τόπου και συνδυασμός καλλιεργειών -εκτροφών εκτός των βασικών (ελιά-αμπέλι-κηπευτικά-αιγοπρόβατα) όπως τα αρωματικά-φαρμακευτικά φυτά, σαλιγκάρια, ιδιοπαραγόμενες ζωοτροφές, υφαντά, χειροτεχνία, αξιοποίηση κοπριάς, εναλλακτικός τουρισμός και με αγροκτηνοτροφικά πάρκα, δενδρώδεις καλλιέργειες στα ορεινά κ.λπ.)

 

4. Πολυλειτουργικοτητα στην ύπαιθρο, με συνδυασμό δραστηριοτήτων από τους αγρότες για συμπληρωματικό εισόδημα και άνοδο του βιοτικού τους επιπέδου, χωρίς να χάνουν την ιδιότητα του κατά κύριο επάγγελμα αγρότη.

 

5. Χωροταξικος σχεδιασμός με διαβούλευση των τοπικών κοινωνιών για καθορισμό δραστηριοτήτων σε κάθε χώρο και αποφυγή του σημερινού χάους και εξυπηρέτησης συμφερόντων.

 

6. Γεωργική Έρευνα με ζωντανά και λειτουργούντα ερευνητικά ιδρύματα-πανεπιστήμια και σύνδεσή τους με την παραγωγή και τους αγρότες.

 

7.Καταργηση -τροποποίηση Ν.Π.Ι.Ι. (Οργανισμός Δήμητρα, ΟΠΕΚΕΠΕ, AGROCERT) και με το επιστημονικό τους προσωπικό και όσο άλλο χρειάζεται, στελέχωση των δημοσίων υπηρεσιών και σε άμεση συνεργασία με τις υπηρεσίες του υπουργείου, για πλήρη και ολοκληρωτική παροχή υπηρεσιών στους αγρότες κοντά στον τόπο κατοικίας τους.

 

8. Σύνδεση πρωτογενούς τομέα με τουρισμό και ανάδειξη διατροφικού τουρισμού, αφού προηγηθεί η ομοιογένεια και η ποιότητα του τοπικού αγροτικού προϊόντος με τις παραπάνω ενέργειες και η συνέχεια στη διάθεσή του.

 

9. Έλεγχος ελληνοποιήσεων αγροτικών-κτηνοτροφικών προϊόντων για τα οποία, αφού στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης είναι δύσκολος ο προστατευτισμός, να δίνεται η δυνατότητα στον καταναλωτή να γνωρίζει και να αποφασίζει τι προέλευσης προϊόν θα αγοράσει.

 

10. Προώθηση αγροτοδιατροφικού συμπλέγματος για την Περιφέρεια Κρήτης με πιστοποίηση ποιότητας (σήμα) των κρητικών αγροτοκτηνοτροφικών προϊόντων και ανάδειξη μοντέλου Κρητικής διατροφής.

 

11. Συνδυασμός και όχι αντιπαλότητα Γεωργίας-Κτηνοτροφίας με πρότυπο την αλληλοσυμπλήρωση και ανακύκλωση των υποπροϊόντων κάθε δραστηριότητας που μπορεί να είναι άριστη πρώτη ύλη για την άλλη (π.χ. κοπριά, υποπροϊόντα τυροκομείων- σφαγείων από κτηνοτροφία σε γεωργία και καλλιέργεια κτηνοτροφικών φυτών, λιόφυλλα-κλαδιά ελιάς, πούλπα χυμοποίησης, χαρουπάλευρα, υπολείμματα υπαίθριων και θερμοκηπιακών καλλιεργειών από γεωργία σε κτηνοτροφία) και που τις περισσότερες φορές σήμερα είναι πηγή περιβαλλοντικών προβλημάτων.

 

12. Προστασία του περιβάλλοντος με αειφορία στους φυσικούς πόρους (νερό, έδαφος, βοσκότοποι κλπ) και καθιστώντας τους γεωργούς-κτηνοτρόφους κοινωνούς της περιβαλλοντικής γνώσης και προστάτες του περιβάλλοντος που αυτοί ζουν και δραστηριοποιούνται.

 

13. Αξιοποίηση προγραμμάτων αγροτικού χώρου (νέοι γεωργοί-σχέδια βελτίωσης-βιολογική γεωργία-κτηνοτροφία) με αποκέντρωση, ευελιξία, προσανατολισμό και κυρίως αξιοπιστία του κεντρικού κράτους-υπουργείου.

 

14. Δίκαιη, διαφανής και χωρίς πελατειακή λογική κατανομή των επιδοτήσεων, με κεντρικό ζητούμενο τη σύνδεσή τους με την παραγωγή. Οι επιδοτήσεις με αυτές τις προϋποθέσεις μπορούν να γίνουν ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την εφαρμογή αναπτυξιακής αγροτικής πολιτικής και κίνητρο παραγωγικότητας, ποιότητας και σωστού προσανατολισμού της αγροτικής δραστηριότητας.

 

15. Ασφάλεια στην ύπαιθρο

 

 

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα σήμερα της υπαίθρου είναι η ασφάλεια. Δυστυχώς τα προβλήματα παραβατικότητας έχουν πάρει εκρηκτικές διαστάσεις με κυριότερα τη ζωοκλοπή, τις κλοπές κάθε είδους γεωργικών εφοδίων -μηχανημάτων και αγροτικών προϊόντων, αγροζημιές, καταπατήσεις ιδιοκτησιών κ.λπ. Η αντιμετώπισή τους, προληπτική και κατασταλτική, θα πρέπει να αποτελέσει ευρύ αντικείμενο συζήτησης πολιτείας-φορέων-αγροτών.