Δημοκρατία και λαϊκή ευημερία
Η Ευρώπη την σημερινή της ευημερία και τη σύγχρονή της σκέψη, σίγουρα στην Αρχαία Ελλάδα τις οφείλει!
Αν θεωρήσουμε ότι οι βάσεις για το σημερινό λαμπρό Ευρωπαϊκό πολιτισμό μπήκαν το 14ο και τον 15ο αιώνα με την περίοδο της Αναγέννησης, οι βάσεις της Αναγεννησιακής σκέψης οφείλονται στους Αρχαίους Έλληνες κατ’ αρχήν και αργότερα στους Λατίνους φιλοσόφους.
Ωστόσο οι Ευρωπαίοι προχώρησαν και προόδεψαν τόσο στο επίπεδο της ανθρωπιστικής σκέψης και της τεχνολογικής εξέλιξης, όσο όμως και της Δημοκρατικής διακυβέρνησης!
Η χώρα μας δυστυχώς όλες αυτές της εκατονταετίες της Ευρωπαϊκής προόδου, πάλευε με τους κατακτητές της, τους Οθωμανούς κυρίως αλλά και τους Ενετούς στην Κρήτη μας και στα νησιά μας χωρίς να έχει την ευκαιρία να παρακολουθεί αυτή πρόοδο.
Πιστεύουμε ότι μια χώρα και ένας λαός ευημερεί πραγματικά όταν υπάρχουν οφέλη είτε άυλα-πνευματικά είτε υλικά-οικονομικά που όμως τα γεύονται όλοι.
Δηλαδή ο λαός. Αυτή όμως η προσπάθεια ισοκατανομής του πλούτου για να γίνει πρέπει να υπάρξουν και οι κατάλληλες συνθήκες και διαδικασίες, διακυβέρνησης.
Αυτές οι πολιτικές δεν είναι άλλες από το Δημοκρατικό σύστημα διακυβέρνησης!
Λαοί και Αυτοκρατορίες με μεγάλη δύναμη, έχουν υπάρξει στις χιλιετίες που μετράει ο γνωστός μας κόσμος, όπως η κραταιά Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, η επίσης κραταιά Βυζαντινή Αυτοκρατορία και εν συνεχεία η Οθωμανική Αυτοκρατορία, που όλες διαχειρίστηκαν τεράστιο πλούτο!
Υπήρξε όμως ευημερία και για τους λαούς τους;
Μα και βέβαια όχι αφού όλο τον πλούτο τους τον διαχειρίζονταν οι αυτοκράτορες ή οι σουλτάνοι με ένα στενό τους κύκλο ευγενών προς δικό τους και μόνον όφελος, ενώ στην πραγματικότητα οι λαοί τους παρέμεναν δούλοι και πένητες!
Μόνο όπου υπήρξαν συνθήκες Δημοκρατίας έστω και περιορισμένης ή έμμεσης, υπήρξαν και λαϊκά οφέλη και οι Δημοκρατίες αυτές διήρκεσαν εκατονταετίες.
Οι πρώτες Ευρωπαϊκές Δημοκρατίες
Στον Ευρωπαϊκό χώρο, το πρώτο παράδειγμα τέτοιας Δημοκρατικής διακυβέρνησης εμφανίζεται στη Βενετία τον 11ο αιώνα με τη ίδρυση της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας, η οποία γνωρίζει τη μεγαλύτερή της άνθιση κατά τον 15ο αιώνα.
Κατά το δημοκρατικό αυτό σύστημα της Βενετίας ο Ανώτατος Άρχοντας, ο Δόγης, εκλεγόταν άμεσα από την Γενική Λαϊκή Συνέλευση της Δημοκρατίας.
Εάν η πλειοψηφία εκλογής του Δόγη ήταν πολύ ισχυρή, του εκχωρούνταν απεριόριστες δυνατότητες εκτελεστικής εξουσίας.
Ακόμη το πολιτικό σύστημα συμπληρωνόταν από τη Γερουσία, και το Μέγα Συμβούλιο.
Η χώρα βέβαια με τη μακροβιότερη εμπειρία κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας είναι η Μ. Βρετανία, όπου οι κοινοβουλευτικοί θεσμοί εναλλάσσονταν με τις περιόδους μοναρχίας, από τον 14ο αιώνα. Ωστόσο ο αντιπροσωπευτικός λαϊκός θεσμός, στη Μ. Βρετανία, η Βουλή των Κοινοτήτων, ιδρύθηκε το 1707 και μετράει από τότε 312 χρόνια διαρκούς λειτουργίας χωρίς φυσικά να έχουν συμβεί εκεί, περίοδοι εκλογών «βίας και νοθείας» ή και κατάλυσης της Δημοκρατίας με την επιβολή δικτατοριών όπως έχουν συμβεί στη χώρα μας!
Τον κορυφαίο βέβαια θεσμό της Δημοκρατίας επιχείρησε να εγκαθιδρύσει και η Γαλλική Επανάσταση του 1789, που όμως κατέληξε σε ολιγαρχικό και αυταρχικό καθεστώς, με αυτοκράτορα τον Μέγα Ναπολέοντα!
Οι δικές μας, καχεκτικές Δημοκρατίες
Η χώρα μας στον αντίποδα των Δημοκρατικών θεσμών της Δύσης, μετρά μόλις 150 περίπου χρόνια από την πρώτη προσπάθεια Δημοκρατικής διακυβέρνησης, με αρκετές περιόδους πολιτικής ανωμαλίας και αστάθειας και τρείς τουλάχιστον περιόδους κατάλυσης των Δημοκρατικών θεσμών με ισάριθμες δικτατορίες.
Επίσης το πολιτικό μας σύστημα πάλευε και με τον επαχθή θεσμό του Βασιλιά ως ανώτατου άρχοντα, χωρίς να τα καταφέρνει να απαλλαγεί οριστικά από αυτόν, που μόνο εμπόδια δημιουργούσε στη πρόοδο του λαού.
Μπορούμε να ισχυριστούμε πως η Ελλάδα μόλις πριν από 70 χρόνια μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου το 1949 αρχίζει να μπαίνει στη σφαίρα των χωρών με στέρεους Δημοκρατικούς θεσμούς.
Οι θεσμοί βέβαια αυτοί κατακτήθηκαν σιγά-σιγά με πολλούς λαϊκούς αγώνες και με τη θυσία πολλών αγωνιστών, που βέβαια διακόπηκαν το 1967 με την εγκαθίδρυση της 7χρονης δικτατορίας.
Η επαναφορά ξανά της Δημοκρατίας το 1974 που μόνο χάρις στους Λαϊκούς αγώνες κατορθώθηκε, εγκαινιάζει τη νέα περίοδο της Ελληνικής Δημοκρατίας, απαλλαγμένης οριστικά από την τυραννία της βασιλείας και με γνήσιο πια Ευρωπαϊκό προσανατολισμό.
Εμείς λοιπόν μετρούμε 70 ή και ίσως μόλις 45 χρόνια ειλικρινούς πραγματικής Δημοκρατίας, αν λογαριάσουμε ως περίοδο της ειλικρινούς δημοκρατίας από την μεταπολίτευση και μετά, όταν οι Ευρωπαίοι φίλοι και εταίροι μας αντίστοιχα μετρούν 150, 200 ή και 300 χρόνια κοινοβουλευτισμού!
Ο κοινωνικός μας χώρος ως το φίλτρο της Δημοκρατίας
Θεωρούμε όμως ότι η Δημοκρατία σαν έννοια που διαπνέεται από τα ανθρωπιστικά ιδεώδη της ελευθερίας και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στα πλαίσια των νομοθετημάτων των κυβερνήσεων, αλλά να ενυπάρχει και στη καθημερινή συμπεριφορά των πολιτών στον οικογενειακό, στον εργασιακό και εν τέλει στον κοινωνικό μας χώρο!
Κατάλοιπα λοιπόν αυτής της υστέρησής μας στην ειλικρινή και πραγματική Δημοκρατική διακυβέρνηση είναι και οι δυσκολίες μας σαν λαός να λειτουργούμε με δημοκρατικό τρόπο στην καθημερινότητά μας.
Έτσι έχομε σαν παραδείγματα τέτοιας δυσκολίας το να τηρούμε την σειρά προτεραιότητας, τη ροπή μας να ζητούμε προσωπικές εξυπηρετήσεις τα κοινώς λεγόμενα ρουσφέτια, την αδυναμία του πολιτικού και κοινωνικού μας συστήματος να πατάξει το φαινόμενο «φακελάκι» στα δημόσια νοσοκομεία, αλλά και την αδυναμία μας στο σεβασμό του περιβάλλοντος αλλά και στη δημιουργία ίσων ευκαιριών για όλους τους μη προνομιούχους Έλληνες!
Στις αδυναμίες της δημοκρατικής μας κοινωνικής συμπεριφοράς μπορούμε να παρατηρήσουμε επίσης και την δυσκολία μας στην αποδοχή της γνώμης της μειοψηφίας, την συμπεριφορά μας προς τους κατωτέρους μας, καθώς και την αποδοχή της γνώμης των παιδιών.
Ακόμη ένδειξη έλλειψης πραγματικής δημοκρατικής λειτουργίας είναι και ο τρόπος επιλογής των πολιτικών μας αρχόντων, όπου το κριτήριο επιλογής τους τις περισσότερες φορές δεν είναι «ο πλέον άξιος και κατάλληλος», αλλά η υπόσχεσή του για μελλοντική εξυπηρέτηση ή και η συγγένειά μας και η φιλική μας σχέση με το πολιτικό πρόσωπο.
Όπως κατανοούμε, τις λογικές αυτές καν δεν μπορούν να τις διανοηθούν οι Ευρωπαίοι! Και αυτό συμβαίνει στους Ευρωπαϊκούς λαούς, γιατί η βαθιά δημοκρατία έχει γίνει κτήμα του κάθε πολίτη και ουδείς διανοείται να επωφεληθεί σε κάτι, εις βάρος άλλου συμπολίτη του ή και του κοινωνικού συνόλου.
Ο καθείς θα αμειφθεί και θα εξυπηρετηθεί για ό,τι δικαιούται!
Τα πολιτικά πρόσωπα και η αναγκαία στροφή
Η μεγάλη όμως αδυναμία μας αυτή στην μη κατάκτηση του δημοκρατικού τρόπου σκέψης και συμπεριφοράς των πολιτών, τροφοδοτείται και από την λειτουργία των πολιτικών μας προσώπων, στην άσκηση της εξουσίας και της διακυβέρνησης.
Στην χώρα μας για να γίνει ένα σημαντικό έργο, θα πρέπει να το αποφασίσει και να το προωθήσει ο πολιτικός παράγοντας της περιοχής, ο οποίος θα εγγυηθεί και για την ολοκλήρωσή του, και στο τέλος θα το ανταλλάξει με την πολιτική του επανεκλογή και ίσως και την αναβάθμισή του!
Στην Ευρώπη όλες αυτές οι αποφάσεις για τα ανάλογα μικρά ή μεγάλα έργα, παίρνονται σε τεχνοκρατικό και μόνο επίπεδο, από τους δημόσιους λειτουργούς και όχι από τους πολιτικούς!
Το ποιο έργο θα εκτελεστεί και πότε, θα το κρίνουν εκείνοι που γνωρίζουν τις ανάγκες των πολιτών, σε συνδυασμό με τις οικονομικές και τεχνικές δυνατότητες της περιοχής και θα είναι απόλυτα αιτιολογημένη και τεκμηριωμένη η σκοπιμότητά του. Και όπως καταλαβαίνουμε λοιπόν το που θα γίνει ένα έργο δεν εξαρτάται από κάποιον «βαρυσήμαντο πολιτικό», ο οποίος θα ο αποφασίσει και θα προωθήσει την εκτέλεση και την ολοκλήρωσή του.
Και εάν δηλαδή σε κάποιες περιοχές δεν υπάρξουν βαρυσήμαντοι πολιτικοί, οι περιοχές αυτές θα είναι καταδικασμένες στη στασιμότητα και την εγκατάλειψη;
Η λανθασμένη αυτή παλαιοκομματική και εν τέλει τριτοκοσμική νοοτροπία των «βαρυσήμαντων πολιτικών» είναι και η αιτία του ότι δεν υπάρχει δίκαιη κατανομή πόρων και χρηματοδοτήσεων στις διάφορες περιοχές της χώρας μας και προφανώς μη δίκαιος προγραμματισμός και των εκτελούμενων έργων.
Σαν παράδειγμα μπορούμε να αναφέρουμε το Νοσοκομείο μας, που θεωρείται ως ένα από τα παλαιότερα στη χώρα μας όσον αφορά το κτιριολογικό και τις υλικοτεχνικές του υποδομές.
Βέβαια οι παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας του κρίνονται ικανοποιητικές, και μόνο χάρις στις προσπάθειες του ιατρικού αλλά και του λοιπού του προσωπικού.
Πιστεύομε όμως ότι οι πολίτες του Νομού μας δικαιούνται ένα νέο σύγχρονο Νοσοκομείο, όπως και οι γειτονικοί μας Νομοί διαθέτουν, μιας και είναι το μοναδικό Νοσοκομείο στο Νομό μας, ο οποίος παρουσιάζει τόσο έντονη τουριστική ανάπτυξη, όσο και σημαντικό ρυθμό αύξησης του πληθυσμού του.
Είθε λοιπόν οι Έλληνες πολίτες να μπορέσουμε να κατακτήσουμε ένα πραγματικά δημοκρατικό τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς που εν τέλει θα είναι και αυτός που θα αναβαθμίσει τη ζωή μας.
Θα είναι το διαβατήριό μας στο να μπορούμε πραγματικά, να νοιώθουμε και να αποκαλούμαστε Ευρωπαίοι!
* Ο Γιώργος Ουρανός είναι γεωλόγος