Σε βαλκανικό κενό οι υποχωρήσεις Τσίπρα

Οι εθνικές υποχωρήσεις της κυβέρνησης Τσίπρα έναντι των Σκοπίων παρουσιάζονται από πολλούς σαν μια αναγκαία ελληνική θυσία με στόχο τη διεύρυνση της Ε.Ε. προς έξι εξαιρετικά προβληματικά κράτη (Σερβία, Αλβανία, Κόσσοβο, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, ΠΓΔΜ) των δυτικών Βαλκανίων.

Το κωμικοτραγικό είναι ότι η διεύρυνση της Ε.Ε. προς τα δυτικά Βαλκάνια είναι πρακτικά αδύνατη, ανεξάρτητα από τις υποχωρήσεις Τσίπρα.

Περισσότερο οικονομικά και κοινωνικά αναπτυγμένη και πιο κοντά στην Ε.Ε. είναι η Σερβία παρά το γεγονός ότι ισοπεδώθηκε κυριολεκτικά, στη διαδικασία που ακολούθησε τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Όμως η Σερβία απέχει πολύ από την ένταξη στην Ε.Ε. γιατί μεταξύ των άλλων έχει εδαφικές, συνοριακές διαφορές με Κόσσοβο και Αλβανία. Υποτίθεται ότι εντός του 2020 θα υπάρξει ένας διακανονισμός των διαφορών Σερβίας-Κοσσόβου αλλά το βασικό σενάριο είναι ότι οι σχέσεις τους θα παραμείνουν εξαιρετικά δύσκολες.

Η Αλβανία βρίσκεται σε φάση οικονομικής και κοινωνικής ανόδου αλλά η κρατική της δομή είναι εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου. Το χειρότερο είναι ότι ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός Ράμα προβάλει έναν μεγαλοϊδεατισμό και συμπεριφέρεται σαν η Αλβανία και το Κόσσοβο να αποτελούν ήδη ένα κράτος.

Είναι πολιτικά αδιανόητη η προώθηση της ένταξης της Αλβανίας στην Ε.Ε. με αυτό το καθεστώς και αυτή τη στρατηγική.

Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι ένα αξιοπερίεργο κατασκεύασμα, όπου οι Βόσνιοι μουσουλμάνοι έχουν θεωρητικά το πλεονέκτημα, ενώ οι Σέρβοι έχουν ουσιαστικά το δικό τους κράτος στα πλαίσια μιας ομοσπονδίας που δεν λειτουργεί.

Η κροατική μειοψηφία από την πλευρά της έχει ανοιχτούς λογαριασμούς με τους Βόσνιους μουσουλμάνους και τους Σερβοβόσνιους. Επιπλέον, η Κροατία διαμαρτύρεται για τη μαζική και φυσικά παράνομη φυγή των κατοίκων της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης προς την Ε.Ε. μέσω των εδαφών της.

Το Μαυροβούνιο εξασφάλισε ήδη τη συμμετοχή του στο ΝΑΤΟ αλλά πολύ δύσκολα θα ενταχθεί στην Ε.Ε. γιατί θεωρείται παράδεισος μαύρου χρήματος, λαθρεμπορίου, μέχρι και διακίνησης γυναικών.

Ανάλογες επιφυλάξεις, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το οργανωμένο έγκλημα, υπάρχουν και για το Κόσσοβο.

Στις συνθήκες που περιγράψαμε η διεύρυνση της Ε.Ε. προς τα δυτικά Βαλκάνια θα έχει, πιθανότατα, την τύχη της διεύρυνσης προς την Τουρκία.

Μπορεί να συνεχιστούν οι συζητήσεις ή και να προωθηθεί η διαδικασία, αλλά αποκλείεται να πραγματοποιηθεί η διεύρυνση.

Πρώτον, τα κράτη των δυτικών Βαλκανίων δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, κυρίως τις διεθνοπολιτικές,  για να ενταχθούν στην Ε.Ε.

Δεύτερον, μόλις αντιληφθεί η δυτικοευρωπαϊκή κοινή γνώμη ότι έχει προχωρήσει η διαδικασία ένταξης του Κοσσόβου, της Αλβανίας ή της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, θα αντιδράσει αρνητικά με το σκεπτικό ότι μπορεί να υπονομευτεί ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής από την ένταξη κρατών με τόσα προβλήματα.

Οι ίδιοι λοιπόν που σήμερα πανηγυρίζουν για το «καπέλωμα» της Ελλάδας μέσω Τσίπρα στο όνομα της διεύρυνσης προς τα Δυτικά Βαλκάνια, θα προβάλουν σε λίγα χρόνια σοβαρές αντιρρήσεις. Την ίδια πορεία ακολούθησε η στάση τους σε σχέση με την Τουρκία. Πριν πέντε χρόνια δήλωναν ανοιχτά την υποστήριξή τους στην ένταξη της Τουρκίας, ενώ τώρα κρατάνε αποστάσεις ασφαλείας.

Υποτίθεται ότι η διεύρυνση στα δυτικά Βαλκάνια είναι το αντιστάθμισμα για την οδυνηρή για την Ε.Ε. αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από αυτήν. Το πιθανότερο είναι ότι η διεύρυνση στα δυτικά Βαλκάνια, ακόμη χειρότερα προς την Τουρκία, θα προκαλέσει νέα «Brexit», δηλαδή την αποχώρηση και άλλων κρατών μελών. Κυβερνήσεις και λαοί όπως της Γαλλίας, της Ολλανδίας και της Αυστρίας -για να αναφέρω μερικά παραδείγματα- θα προτιμήσουν την αποχώρηση από την Ε.Ε. από τη συμμετοχή τους σε μία τραγικά υποβαθμισμένη, λόγω προβληματικών διευρύνσεων, Ευρωπαϊκή Ένωση.

Όσο για το επιχείρημα της ελληνικής «θυσίας» στο όνομα του περιορισμού της επιρροής στα δυτικά Βαλκάνια, επαναλαμβάνεται συνεχώς για επικοινωνιακούς, πολιτικούς λόγους, αλλά στους διαδρόμους των Βρυξελλών θεωρείται εντελώς ξεπερασμένο. Αυτοί που διαχειρίζονται τις σχέσεις με αυτές τις χώρες κρίνουν ότι η κινεζική διείσδυση, με τεράστιες επενδύσεις στις υποδομές και στις πρώτες ύλες, θα παίξει μεσομακροπρόθεσμα σημαντικότερο ρόλο στις εξελίξεις από τη ρωσική επιρροή.

Με ευθύνη Τσίπρα κάνουμε εθνικές υποχωρήσεις και γνωρίζουμε μια πρωτοφανή ταπείνωση χωρίς καν να συμβάλλουμε στο υποτιθέμενο σχέδιο διεύρυνσης της Ε.Ε. προς τα δυτικά Βαλκάνια.