Πάει καιρός που αγαπημένη φίλη κι εγώ κάναμε όνειρα για ένα σύντομο ταξίδι στο νησί της Κυθέρειας Αφροδίτης, τα Κύθηρα ή αλλιώς Τσιρίγο. Όμως όλο και κάποιο εμπόδιο ακύρωνε το όμορφο αυτό ταξίδι μας. Λίγο πριν αρχίσουμε να πιστεύουμε στους στίχους γνωστού τραγουδιού για τον τόπο ετούτο, κλείσαμε δωμάτιο διαμονής και αρχίσαμε και πάλι να κάνουμε όνειρα. Αυτή τη φορά ήμασταν αποφασισμένες. Τίποτε δε θα αφήναμε να χαλάσει την προοπτική αυτού του πολυπόθητου ταξιδιού. Ακόμη και όταν μας ανακοίνωσαν ότι δεν υπάρχει πια το γνωστό καράβι που συνέδεε άμεσα την Κρήτη με το νησί λόγω σοβαρής βλάβης, αλλά και όταν μαίνονταν οι φωτιές που έκαψαν ένα τμήμα του, εμείς απτόητες αποφασίσαμε να προσπεράσουμε όλα τα εμπόδια και να φτάσουμε μέσω Πειραιά και έπειτα οδικώς μέσω Πελοποννήσου και πάλι ατμοπλοϊκώς από εκεί στο νησί των ονείρων μας.
Κατάκοπες εκείνο το πρώτο βράδυ της άφιξής μας, χάσαμε λίγο από τον ενθουσιασμό μας όταν από την πλώρη της «Πορφυρούσας» αντικρίσαμε ένα θαμπό και γυμνό τοπίο στο λιμάνι του «Διακόφτι». Πρώτη εντύπωση η μυρωδιά καμένου ξύλου που μια εβδομάδα πριν είχε αφήσει στο πέρασμά της η λαίλαπα της φωτιάς σε ένα αρκετά μεγάλο τμήμα του νησιού. Οδηγήσαμε σιωπηλά ως το «Καψάλι», όπου θα ήταν ο τόπος διαμονής μας. Γρήγορα ανακαλύψαμε την κα Νίκη που μας οδήγησε στο δωμάτιό μας. Εκεί άρχισε η πρώτη έκπληξη… εκείνη που αναπτέρωσε το ηθικό και τα όνειρά μας. Η θέα από ψηλά ενός υπέροχου κατάφωτου Κάστρου και ενός λιμανιού με δυο κόλπους από τα πιο γραφικά που μπορεί κανείς να δει. Και είχε ήδη νυχτώσει… Πως θα ήταν άραγε αυτή η θέα το πρωί; Εξαντλημένες βυθιστήκαμε σ’ έναν ύπνο που δεν άφηνε και πολλά περιθώρια για άλλα ερωτηματικά.
Κυριακή 13 Αυγούστου 2017. Ω! ναι! Απολαύσαμε την πιο όμορφη εικόνα που θα μπορούσαμε ποτέ να υποψιαστούμε ότι έκρυβε αυτός ο τόπος. Σίγουρα δεν είναι τυχαίος ο μύθος που θέλει τη Θεά Αφροδίτη να γεννήθηκε πρώτα σ’ αυτό το νησί. Μάλιστα οι δυο κολπίσκοι που πλάι-πλάι λιάζονταν νωχελικά στο Αυγουστιάτικο αυτό πρωινό, παρομοιάζονται με τα στήθη της Θεάς… Όσο για το Ενετικό του Κάστρο, κι εκείνο μας έγνεφε αυτάρεσκα προσκαλώντας μας να ανηφορήσουμε στα χιλιοπατημένα πέτρινα μονοπάτια και τις εκκλησιές του.
Οι ημέρες κυλούσαν τόσο γρήγορα κι εμείς καθημερινά προσπαθούσαμε στο πρόγραμμά μας να συμπεριλάβουμε όλο και περισσότερες παραλίες, εικόνες, μυρωδιές και συναισθήματα που θα μπορούσαμε να «αφομοιώσουμε».
Οι λέξεις είναι πολύ φτωχές στην περιγραφή ενός τέτοιου ευλογημένου τόπου. Η ιστορία των Κυθήρων είναι χαραγμένη σε κάθε σπιθαμή του νησιού και σε κάθε πέτρα. Από την αρχαιότητα ήδη αλλά και κατά τους σύγχρονους χρόνους το νησί αποτέλεσε στρατηγικό σημείο και σταυροδρόμι πολιτισμών. Και σήμερα αποπνέει μια εκλεπτυσμένη παρουσία ολόκληρο το νησί. Όσο για τη φύση υπήρξε απλόχερα γενναιόδωρη σε τούτο τον τόπο των μαγευτικών αντιθέσεων. Χρώματα, αρώματα, καταπράσινες ρεματιές και φαράγγια, τρεχούμενα νερά, και άνθη. «Δώσε μου μάτια Θεέ μου να κοιτώ και να καταγράφω ετούτη την ομορφιά, ώστε να μπορώ να την ανακαλώ όταν το χρειάζομαι» λέγαμε καθημερινά με την αγαπημένη φίλη. Ευγνωμονούσαμε τον Δημιουργό που μας αξίωσε να βιώσουμε στιγμές τέτοιας αρμονίας και να «λουστούμε» με λίγη από την αστερόσκονη που απλόχερα πασπάλισε την Κυθέρεια αυτή γη.
Έχει απίστευτες ομορφιές η Ελλάδα μας… και γι’ αυτό θεωρώ ότι είναι έγκλημα ασυγχώρητο να καταστρέφουμε την πατρίδα μας αλλά και όλο τον Πλανήτη, με οποιοδήποτε τρόπο. Διασχίζοντας οδικώς το κομμάτι της καμένης γης των Κυθήρων δεν γίνεται να μη συγκινηθείς βλέποντας τις αποτρόπαιες αυτές εικόνες ενός καρβουνιασμένου τοπίου. Χώμα και δένδρα κατάμαυρα, ελιές καμένες ολοσχερώς ή άλλες μισοκαμένες. Και όμως μέσα σ’ αυτό το σεληνιακό τοπίο κάποιες ελίτσες έμοιαζαν όμορφες ακόμη και στη δύση τους. Είχαν επάνω τους χρυσαφένια φύλλα που λαμπίριζαν στον ήλιο… Όμως εκείνο που βαθειά με συγκίνησε ήταν οι κατά τόπους μικρές ομάδες κορμών δέντρων που στέκονταν εκεί… Δένδρα κατάμαυρα αλλά υπερήφανα. Όρθωναν τον καρβουνιασμένο κορμό, γυρτό από τους ανέμους και την πύρινη λαίλαπα αλλά όρθιο… Εκεί παρέμειναν για να μας στέλνουν το δικό τους μήνυμα, τη δική τους κραυγή απόγνωσης… και να μας θυμίζουν το μέγεθος της ανθρώπινης αμετροέπειας και ηλιθιότητας. Η μάνα Γη, πάλι θα ανακάμψει. Πάλι θα γεννοβολήσει χώμα καρπερό… αλλά γιατί θα πρέπει να την εξαναγκάζουμε να διορθώνει συνεχώς δικά μας σφάλματα; Γιατί θα πρέπει να την ωθούμε στα όριά της; Γιατί οδηγούμε τον Πλανήτη μας στο σημείο χωρίς επιστροφή; Πόσο θα μας ανέχεται ακόμη;
Με ταχύτητα, οι εικόνες άλλαξαν και ένας ένας κολπίσκος, μας αποκάλυπτε το ιδιαίτερο κάλλος του. Όλο εκπλήξεις αυτό το νησί απ’ άκρη σ’ άκρη ικανοποιεί όλων των ειδών τις προτιμήσεις. Κι αυτός ο μόνιμα ασημένιος ορίζοντας… Στην προσπάθειά μου να διακρίνω κάποια ιδιαίτερου κάλλους παραθαλάσσια χωριουδάκια θα αναφέρω τον Αβλέμονα με την Ιταλική του φινέτσα, το Καψάλι με τους απίστευτα γραφικούς κολπίσκους και το Κάστρο του, καθώς επίσης τον Λυμνιώνα που σε μεταφέρει λες με χρονοκάψουλα σε άλλη εποχή περασμένης δεκαετίας του 1970, ή την παραλία του Λυκοδήμου με τον απίστευτα υψηλό όγκο βραχοσειράς διαφορετικής γεωλογικής σύστασης που σου προκαλεί δέος καθώς ξαποσταίνεις σε κάποια από τις σκιώδεις σπηλιές του.
Δεν μπορώ να μην αναφέρω την πλούσια χλωρίδα στην περιοχή του Μυλοπόταμου που αν και ταλαιπωρημένο ένα τμήμα του από την πυρκαγιά παραμένει δροσερή στο σημείο που κατεβαίνει κάποιος διασχίζοντας γεφυράκια και πέτρινα δρομάκια ανάμεσα από διαφορετικές αποχρώσεις πράσινου όλων των ειδών άνθη και πεταλούδες που σε κάνουν να νοιώθεις ότι βρίσκεσαι σε ένα μικρό Παράδεισο. Η απογοήτευση ήταν στη θέα του στραγγισμένου πλέον μικρού καταρράκτη της «Φόνισσας». Η ανυδρία των περασμένων ετών δεν έχει ακόμα αποκατασταθεί παρ’ όλη τη φετινή βροχόπτωση και έτσι δε ρέει πια το γάργαρο νερό που ανάβλυζε τα παλαιότερα χρόνια και πρόσθετε τόση ανείπωτη ομορφιά στην αβάσταχτη γοητεία του τοπίου αυτού. Ευχήθηκα ολόψυχα να ανακάμψει γρήγορα…
Προσπερνώντας την απογοήτευση αυτή κατευθυνθήκαμε σε κάποιες άλλες πηγές που έχουν να κάνουν με θρύλο του νησιού. Στις πηγές του «Αμήρ Αλή». Εκεί υπήρχε μια πανδαισία πράσινου, δροσιάς και γάργαρου νερού που σε συνόδευε με το παιχνιδιάρικο κελάρυσμά του, καθώς διέσχιζες τα πέτρινα μονοπάτια του. Θα μπορούσαμε να μείνουμε για πάντα εκεί κάτω από τα πρόθυμα να σε ξεδιψάσουν πλατάνια, πεύκα και φτέρες. Αν είχαν φωνή όλα ετούτα τα αιωνόβια δημιουργήματα της φύσης πόσα δεν θα είχαν να διηγηθούν αλήθεια;
Κι έπειτα η φίλη μου κι εγώ χάσαμε το δρόμο της επιστροφής… Έχοντας παρασυρθεί από την γαλήνη και την αρμονία της Κυθέρειας γης… μάλλον χαλαρώσαμε παραπάνω από ότι έπρεπε… Δεν είναι και πολύ δύσκολο εξ άλλου να λοξοδρομήσεις στο νησί. Μπορεί να μην διαθέτει τεράστια έκταση αλλά η ποικιλομορφία της επαρχιώτικης δομής των δρόμων του, είναι τόσο μεγάλη που πολύ εύκολα χάνεται κάποιος που το επισκέπτεται για πρώτη φορά.
Ευτυχώς πάντα υπάρχουν πρόθυμοι ντόπιοι να σε καθοδηγήσουν.
Την επόμενη ημέρα κατευθυνθήκαμε στο ιερό προσκύνημα της Παναγιάς της «Μυρτιδιώτισσας». Πάλι καμένη γη. Πάλι η ίδια αποτρόπαια μυρωδιά, όμως το μοναστήρι λαμποκοπούσε από μακριά κάτω από τον καυτό Αυγουστιάτικο ήλιο σε πείσμα του γύρω τοπίου. Λες και τίποτα δεν το απείλησε ποτέ. Κατάλευκο και περιβεβλημένο με την αγνότητα που ταιριάζει σ’ ένα τέτοιο τόπο λατρείας, απόλυτα συγυρισμένο και καλαίσθητο εξέπεμπε ενέργεια θείας γαλήνης και κατάνυξης. Κατευθυνθήκαμε στο εσωτερικό του σιωπηρού ναού, όπου μόνο κάποιοι ψίθυροι ακούγονταν από το βάθος πλάι στο ιερό τέμπλο. Ένας νεαρός ιερέας, με φωτεινή ματιά και ψυχή σταύρωνε τους λιγοστούς πιστούς ψιθυρίζοντας ψαλμούς που γαλήνευαν τον πιο άγριο νου… Στιγμές συγκίνησης και κατάνυξης… Σ’ ευχαριστούμε πατέρα Πέτρο…
Φεύγοντας η ανάγκη για κάποια γλυκιά στιγμή γείωσης ήταν απίστευτα μεγάλη. Δεν δυσκολευθήκαμε και πολύ να ανακαλύψουμε τα πιο ιδιαίτερα και εκλεπτυσμένα καταστήματα «boutique» γλυκισμάτων. Η γράφουσα έχει ιδιαίτερο ταλέντο να ανακαλύπτει την γευστική ποιότητα γλυκών εδεσμάτων σχεδόν εν τη γενέσει τους… σε οποιαδήποτε άγνωστο τόπο και αν βρεθεί…
Λεπτές γεύσεις, φίνες ποικιλίες από κρέμες, ανάλαφρες καλοκαιρινές και κάποτε «μαμαδίστικες» πλημμύρισαν τον ουρανίσκο μας… Αθάνατα γλυκίσματα ψυγείου που τα συναντάς πολλάκις στην επαρχία έρχονται να προσθέσουν βόμβες θερμιδικών απολαύσεων στους λάτρεις του είδους, όταν δεν μπορούν να κρατήσουν πειθαρχία σε όλο αυτό τον σοκολατένιο ή μη, γευστικό «βομβαρδισμό». Ήρθε και το κέρασμα από το ντόπιο ποτό της «φατουράδας» να συμπληρώσει τις όποιες τύψεις είχαμε ήδη αφήσει να παρασυρθούν από το νυχτερινό φλοίσβο της αμμουδιάς του Καψαλίου.
Βγάλαμε τα σανδάλια μας και διασχίσαμε κατά μήκος την παράλια ακτή. Η δροσερή άμμος ήταν απόλυτα ανακουφιστική. Από μακριά το δροσερό αεράκι έφερνε νότες γνώριμων παλιών τραγουδιών από το «Νέο Κύμα» της εποχής της γράφουσας… Μείναμε εκεί… επάνω στις ξαπλώστρες της αμμουδιάς να σιγοτραγουδάμε και να αγναντεύουμε τον έναστρο ουρανό που ερωτοτροπούσε με το ολόφωτο Κάστρο στο μικρό λοφίσκο απέναντί μας. Κάπως έτσι ολοκληρώθηκε μια από τις τελευταίες νύχτες στο θερινό Καψάλι.
Το πρόγραμμα της επόμενης ημέρας πρόσταζε επίσκεψη με το γνωστό καραβάκι του καπετάν Σπύρου «Glass Bottom-Αλέξανδρος» στη βραχονησίδα λίγα μίλια μακριά από το νησί «Χύτρα ή αυγό». Ονομαστή για το σπήλαιο που σε μαγεύει με τα χρώματα που παιγνιδίζουν στον απογευματινό ήλιο. Εκεί επάνω στο δύσβατο έδαφος της Χύτρας είναι ανθισμένο παντού το τοπικό «λουλούδι» του νησιού η «Σεμπρεβίβα» η οποία μαζεύεται τον Ιούνιο από έμπειρους ντόπιους κατοίκους λόγω των δύσκολων περασμάτων. Ο κυρ-Σπύρος, γνήσιος λεβέντης Κυθήριος, γνωρίζει καλά πότε και ποια ώρα θα σε περάσει απέναντι. Γνώστης των καιρικών συνθηκών αλλά και της ανθρώπινης ψυχολογίας δημιουργεί ένα αυθόρμητο «σόου» κάθε φορά στην πλεύση με το σκαρί του που δεν αφήνει κανέναν μα κανέναν περιθώριο κατάθλιψης στους τυχερούς που θα τον απολαύσουν. Εμείς δυστυχώς δεν τα καταφέραμε… Ο άνεμος σηκώθηκε αντίθετος εκείνη την ημέρα και έτσι αναβλήθηκε η διαδρομή προς τη βραχονησίδα, προκαλώντας μας μεγάλη απογοήτευση, αφού την επομένη το πρωί θα φεύγαμε από το νησί.
Ίσως έτσι έπρεπε να γίνει …για να υπάρχει κι άλλος λόγος να μας τραβήξει και πάλι η Κυθέρεια κοντά της και να επισκεφτούμε ό,τι δεν προλάβαμε να δούμε ετούτη τη φορά.
Κάπως έτσι με μια μικρή θλίψη στα μάτια αφήσαμε και το νησί των ονείρων μας μαζί με την κα Νίκη, που πρόσχαρα μας αποχαιρέτησε προσφέροντάς μας εκτός από την ζεστή αγκαλιά της και από ένα αναμνηστικό δωράκι προς θύμηση της επίσκεψής μας αυτής.
Μείναμε αρκετή ώρα επάνω στην πρύμνη της «Πορφυρούσας», αμίλητες να παρακολουθούμε τον λευκό αφρό από τα κύματα που άφηνε πίσω του το καραβάκι και κάπου εκεί… μας φάνηκε ότι είδαμε κάποια γυναικεία φιγούρα να αναδύεται… και να μας γνέφει με ένα γλυκό χαμόγελο εκεί ανάμεσα από την πάχνη που άφηνε πίσω της η αφρώδης αλμύρα …. Φάνταζε τόσο όμορφη έτσι όπως αιωρήτο μέσα στο πορφυρό της φόρεμα…
Και τότε δώσαμε μια υπόσχεση καρδιάς. Ναι! αγαπημένη Θεά. Και πάλι θα σε ξαναβρούμε…
Y.Γ. Λίγα λόγια από Βικιπαίδεια για υπενθύμιση: Η γέννηση της Αφροδίτης στα Κύθηρα, σύμφωνα με τη μυθολογία, υπήρξε το γεγονός εκείνο που καθόρισε και τη μετέπειτα πορεία του νησιού. Σύμφωνα με τη Θεογονία του Ησίοδου, η Αφροδίτη γεννήθηκε στους αφρούς της θάλασσας των Κυθήρων, όταν έπεσαν σε αυτήν τα αποκομμένα από τον Κρόνο γεννητικά όργανα του πατέρα του Ουρανού. Τα κύματα παρέσυραν, σύμφωνα με αυτήν την εκδοχή του μύθου, στη συνέχεια τη θεά, η οποία έφθασε στην Πάφο της Κύπρου, όπου επίσης λατρεύτηκε ως θεά προστάτης του νησιού.
Η Κυθέρεια Αφροδίτη συνδέεται με την έκφραση του αγνού και ρομαντικού έρωτα ενώ η Αφροδίτη της Κύπρου με τον σαρκικό έρωτα. Η διήγηση για την άμεση προέλευσή της από τον Ουρανό, συνέδεσε τη μεγάλη θεά του έρωτα με τη θάλασσα. Για μας ήταν η Αναδυομένη, η θεά που έβγαινε από τα αρμυρά κύματα και ονομαζόταν επίσης και με την προσωνυμία Πελαγία δηλ. η θεά του Πελάγους.