Έως το 2023 η χώρα μας καλείται να έχει συμμορφωθεί με την κοινοτική οδηγία και να έχει μεριμνήσει για την κατασκευή των απαραίτητων υποδομών αποχέτευσης σε οικισμούς γ’ κατηγορίας, δηλαδή εκείνους που έχουν πληθυσμό πάνω από 2.000 κατοίκους. Σε διαφορετική περίπτωση θα είναι αντιμέτωπη με τσουχτερά πρόστιμα.
Ο δρόμος για την κατασκευή και λειτουργία σύγχρονων υποδομών και εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων σε εκατοντάδες μικρούς και μεσαίους οικισμούς της χώρας άνοιξε μετά από σχετική προγραμματική σύμβαση, που έχει υπογραφεί και προβλέπει τη μελέτη, κατασκευή και λειτουργία των έργων διαχείρισης λυμάτων των οικισμών Γ’ προτεραιότητας (από 2.000 έως 15.000 κατοίκων), την οποία υπέγραψαν ο υπουργός Εσωτερικών, Πάνος Σκουρλέτης, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Αλέξης Χαρίτσης, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος και οι πρόεδροι της ΕΝΠΕ, Κώστας Αγοραστός, της ΚΕΔΕ, Γιώργος Πατούλης και της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ) Γιώργης Μαρινάκης.
Τα έργα αυτά αφορούν σε 237 οικισμούς, που δεν διαθέτουν αποχετευτικό δίκτυο και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης είναι για τους 190 το 2020 και για τους υπόλοιπους 47 το 2023.
Για την υλοποίησή τους έχουν δεσμευτεί συνολικά 916 εκατ. ευρώ μέσω κοινοτικής συμμετοχής και εθνικής συνδρομής, ενώ εάν απαιτηθεί πρόσθετη χρηματοδότηση θα διατεθούν πόροι από πηγές, όπως το εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, το Ταμείο Υποδομών ή από το πρόγραμμα χρηματοδότησης ΟΤΑ που διαχειρίζονται τα υπουργεία Εσωτερικών και Οικονομίας και Ανάπτυξης σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Χθες στο Ηράκλειο πραγματοποιήθηκε για το θέμα περιφερειακή συνάντηση στον χώρο εκδηλώσεων της Παγκρήτιας Συνεταιριστικής Τράπεζας στο Ηράκλειο, στο πλαίσιο της απόφασης να δημιουργήσει η χώρα ένα συγκροτημένο σχέδιο για την επεξεργασία των λυμάτων σε οικισμούς πάνω από 2.000 με βάση την κοινοτική οδηγία που έχει υιοθετήσει η χώρα.
Το χρονικό περιθώριο για να υλοποιηθούν οι υποδομές αυτές στη χώρα είναι το 2023, προκειμένου να μην προκύψουν περαιτέρω πρόστιμα στη χώρα, όπως εκείνα στην Αττική. Όπως εξήγησαν η εκπρόσωπος της Κομισιόν Βίβη Κανελοπούλου, υπεύθυνη Περιβάλλοντος της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειών και ο Κώστας Αρβανίτης, συντονιστής της τεχνικής γραμματείας Λυμάτων για τους οικισμούς γ’ προτεραιότητας πρόκειται για μια πρωτοβουλία του υπουργείου Περιβάλλοντος που προχωρεί συγκροτημένα την υλοποίηση των έργων που δεν έχουν προχωρήσει για βιολογικούς καθαρισμούς. Και οι δύο αναγνώρισαν στις δηλώσεις τους πως η Κρήτη δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα προστίμων και αποτελεί την πιο θετική περίπτωση διαχείρισης στη χώρα.
Τη συνεδρίαση που οργάνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος άνοιξε με χαιρετισμό του ο περιφερειάρχης Κρήτης καλωσορίζοντας στο νησί τα στελέχη από το υπουργείο Περιβάλλοντος και την ευρωπαϊκή επιτροπή, χαρακτηρίζοντας την εκδήλωση μια σημαντική πρωτοβουλία για την προστασία του περιβάλλοντος στη χώρα.
Παράλληλα μίλησε για την εξαίρετη συνεργασία που έχει διαμορφωθεί ανάμεσα στην Περιφέρεια Κρήτης και τα στελέχη της ευρωπαϊκής επιτροπής και των υπουργείων στον τομέα του περιβάλλοντος και συνολικά στην προώθηση των έργων.
Ο κ. Αρναουτάκης υπογράμμισε πως στην Κρήτη ο τελευταίος βιολογικός καθαρισμός που ανήκε στην κατηγορία γ’ ήταν της Παλαιόχωρας, ο οποίος έχει πλέον ενταχθεί και ολοκληρώνεται με αυτό το έργο όλος ο σχεδιασμός που είχε κάνει η Περιφέρεια Κρήτης. «Προσπαθούμε να μπουν και μικρότεροι βιολογικοί σε διάφορα προγράμματα και με τη συζήτηση που θα γίνει ενδεχομένως να προκύψει κι άλλος ένας βιολογικός καθαρισμός ακόμα. Αλλά το στάδιο που βρισκόμαστε αποδεικνύει πως η συνεργασία της περιφέρειας με τους δήμους έχει φέρει αποτελέσματα και ολοκληρώνουμε ένα μεγάλο περιβαλλοντικό έργο στην Κρήτη που δεν είναι άλλο από την διαχείριση των υγρών αποβλήτων», τόνισε ο κ. Αρναουτάκης.
Στη συνάντηση μετείχαν ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος Νίκος Καλογερής, ο πρόεδρος της Ένωσης ΔΕΥΥΑ της χώρας δήμαρχος Ρεθύμνου Γιώργος Μαρινάκης, η προϊσταμένη της Διαχειριστικής Αρχής Κρήτης Μαρία Κασσωτάκη, υπηρεσιακοί παράγοντες της Κρήτης, του υπουργείου και της Κομισιόν καθώς και των ΔΕΥΑ του νησιού.
Ο δήμαρχος Ρεθύμνου και πρόεδρος της ΕΔΕΥΑ Γιώργος Μαρινάκης μιλώντας στα «Ρ.Ν.» τόνισε «Η ΕΔΕΥΑ κατ’ αρχής αισθάνεται δικαιωμένη, γιατί και σήμερα (χθες) τονίστηκε από την εκπρόσωπο της ευρωπαϊκής επιτροπής ότι ο σχεδιασμός αυτός οφείλεται εν πολλοίς στην ενημέρωση, τα στοιχεία και τα επιχειρήματα που παραθέσαμε και είναι πράγματι αυτό αλήθεια γιατί εμείς ζούμε την αγωνία των οικισμών γ’ τάξης , όπως ζούμε την αγωνία και για τους οικισμούς δ’ τάξης. Με κατάλληλες διαβουλεύσεις υλοποιείται για πρώτη φορά ένα στρατηγικό σχέδιο, βάσει του οποίου όλοι οι οικισμοί γ’ τάξης αποτελούν εθνική υποχρέωση να χρηματοδοτηθούν. Άρα όλοι οι οικισμοί που είναι με πληθυσμό πιστοποιημένο πάνω από 2.000 κατοίκους και όσοι άλλοι ανταποκρίνονται στα κριτήρια, τα οποία αυτή τη στιγμή είναι υπό διαμόρφωση θα χρηματοδοτηθούν οπωσδήποτε. Όλοι οι οικισμοί γ’ κατηγορίας θα χρηματοδοτηθούν, ώστε η Ελλάδα να αποφύγει τον κίνδυνο της επιβολής προστίμων, πρόστιμα μα τα οποία καταβάλλουμε κυρίως για την περιοχή της ανατολικής Αττικής, όπου κατά σύμπτωση δεν υπάρχουν ΔΕΥΑ και όπου κατά σύμπτωση δεν υπάρχει σχεδιασμός για την αντιμετώπιση του θέματος των υγρών και στερεών αποβλήτων, με αποτέλεσμα να πληρώνουμε εκατομμύρια ευρώ πρόστιμα στην Ε.Ε. Έπρεπε από το 2005 να είχαμε τελειώσει και να είχαμε συμμορφωθεί με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Δεν το κάναμε. Κάλιο αργά παρά ποτέ. Γίνεται τώρα και είναι πολύ σοβαρό ότι υπάρχει μια προγραμματική σύμβαση μεταξύ των τριών υπουργείων, Εσωτερικών, Περιβάλλοντος και Ανάπτυξης και της τοπικής αυτοδιοίκησης που εκπροσωπείται από την ΚΕΔΕ, την ΕΝΠΕ και την εΔΕΥΑ που σε συνεργασία με την ευρωπαϊκή επιτροπή, αφού έχουμε κάνει μελέτες σε όλη την Ελλάδα και γνωρίζουμε ακριβώς το πρόβλημα. Γίνονται περιφερειακές συσκέψεις όπου θέτουμε υπόψη στις τοπικές κοινωνίες τα πορίσματα αυτής της μελέτης και προσπαθούμε με διάλογο να δούμε τυχόν προβλήματα ή παραλείψεις για να τα διορθώσουμε ».
Το καλοκαίρι η ένταξη του αποχετευτικού δικτύου Ατσιποπούλου-Πανοράματος-Βιολί Χαράκι
Σε ό,τι αφορά τον μητροπολιτικό δήμο προτεραιότητα αποτελεί η σύνδεση των αποχετευτικών δικτύων των οικισμών Ατσιποπούλου, Πανοράματος και Βιολί Χαράκι με τον βιολογικό καθαρισμό του Ρεθύμνου. Οι μελέτες είναι έτοιμες και το κόστος του έργου ανέρχεται στα 4,8 εκ. ευρώ χωρίς τον ΦΠΑ.
Σύμφωνα μάλιστα με τον δήμαρχο το έργο αυτό θα ενταχθεί εντός του καλοκαιριού. Ειδικότερα, ο ίδιος ανέφερε: «Οι οικισμοί αυτοί -Ατσιπόπουλο, Πανόραμα, Βιολί Χαράκι- θα ενταχτούν οπωσδήποτε και μάλιστα με προσπάθειες που κάνω εδώ και αρκετό καιρό, θεωρώ ότι πέρα από τους σχεδιασμούς που αφορά όλους τους οικισμούς της Ελλάδας ο συγκεκριμένος οικισμός που μας αφορά στο Ρέθυμνο, θα ενταχτεί άμεσα -εντός του καλοκαιριού- και πρώτα από όλους τους άλλους με μια συγκεκριμένη μεθόδευση που έχω συμφωνήσει με τη Διαχειριστική Αρχή του ΕΠΕΡΡΑ. Επειδή θα το θεωρήσουμε υποέργο του υπάρχοντος έργου θα πάει πολύ γρήγορα και μάλιστα όχι με χρήματα της περιφέρειας αλλά του υπουργείου ΕΠΠΕΡΑΑ».
Μέσα από το πρόγραμμα «Φιλόδημος» η χρηματοδότηση έργων για οικισμούς δ’ κατηγορίας.
Παράλληλα, ένα μεγάλο πρόβλημα που αφορά στην περιβαλλοντική θωράκιση των οικισμών της ενδοχώρας με τα απαραίτητα έργα αποχέτευσης αλλά και ύδρευσης φαίνεται ότι θα βρει σταδιακά τη λύση του μέσα από τη χρηματοδότησή τους από το πρόγραμμα «Φιλόδημος» του υπουργείου Εσωτερικών. Το πρόγραμμα αυτό για το οποίο η ΕΔΕΥΑ μέσω του προέδρου της και δημάρχου Ρεθύμνου Γιώργου Μαρινάκη, επί σειρά μηνών είχε επισημάνει ως απαραίτητο, χαρακτηρίζεται ζωτικής σημασίας, διότι για πρώτη φορά με κρατικά κονδύλια θα δοθεί η δυνατότητα σε μικρούς οικισμούς Δ’ κατηγορίας -δηλαδή οικισμούς με κατοίκους λιγότερους από 2.000 να μπορέσουν να υλοποιήσουν κρίσιμα έργα υποδομής, τα οποία όχι μόνο θα συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος αλλά ταυτόχρονα θα αναβαθμίσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των κατοίκων δίδοντας μια ακόμα αναπτυξιακή ώθηση στην ενδοχώρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι πρότινος λόγω αδυναμίας χρηματοδότησης από ευρωπαϊκά προγράμματα αλλά και ίδιους πόρους τα μικρά χωριά στερούνται βασικών υποδομών. Πρόκειται για κονδύλια του ΥΠ.ΕΣ. συνολικού ύψους 400 εκ. ευρώ ανά την Ελλάδα και αφορούν σε δυο διαφορετικές προσκλήσεις. Η πρώτη πρόσκληση αφορά έργα αποχέτευσης -200 εκ. ευρώ και η δεύτερη- επιπλέον 200 εκ. ευρώ αφορά έργα άρδευσης. Σύμφωνα με τον δήμαρχο Ρεθύμνου ήδη ο μητροπολιτικός δήμος έχει υποβάλλει την πρόταση του για να χρηματοδοτήσει τα έργα από το παραπάνω πρόγραμμα για τους οικισμού Γεράνι-Πρινέ και για τα έξι χωριά του Βρύσσινα «έχουν σταλεί από τις 15 του μήνα οι προτάσεις μας προσπαθούμε να είμαστε συμβατοί με το πρόγραμμα που είναι πολύ απαιτητικό και αισιοδοξούμε ότι θα δώσουμε λύση σε όλους εκείνους τους οικισμούς που υπάρχουν έτοιμες και εγκεκριμένες μελέτες. Παράλληλα επειδή το πρόσραμμα αυτό θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια προσπαθούμε σε συνεργασία με τη ΔΕΥΑ και τους μελετητές και να κάνουμε μελέτες και για άλλα χωριά, ώστε να μπορέσουμε να λύσουμε το πρόβλημα σε όσο το δυνατόν περισσότερους οικισμούς. Το πρόβλημα το οποίο υπάρχει είναι ότι δεν μπορούν να ενταχθούν χωριά και περιοχές που το κόστος του έργου υπερβαίνει τα 2.000 ευρώ ανά κάτοικο» τόνισε ο Γ. Μαρινάκης.