Μια όμορφη κοιλάδα που ξεκινά από Ψαθί και Κλήμα, μικρούς λοφίσκους στις παρυφές του Ψηλορείτη, χωρίζει θεαματικά, επίμονα τα δύο αρχοντικά χωριά, τις Μαργαρίτες και τον Ορθέ και τους προσδίδει μια αρμονική διάσταση και μια ασύγκριτη ορεινή ευπρέπεια.
Αυτή η όμορφη κοιλάδα στα παράλληλα σημεία των δύο χωριών, δεν μπόρεσαν ποτέ να συνδέσουν οι άνθρωποι στήνοντας κάποια γέφυρα, γιατί το φαράγγι στο μέρος εκείνο είναι απόκρημνο και μόνο μια μικρή ατραπός, δυσανάβατη και ακαλαίσθητη από τα πανάρχαια χρόνια, συνδέει τα ιστορικά χωριά και τους δίδει την δυνατότητα μίας τακτικής επικοινωνίας. Τώρα βέβαια έγιναν δρόμοι αμαξωτοί και παραπλήσια σημεία και έλυσαν το πρόβλημα της σύνδεσης των κατοίκων των δύο κοινοτήτων που έχουν κοινά συμφέροντα, κοινές επιδιώξεις, τα ίδια προσκυνήματα και υπάρχει ειλικρινής φιλία και αγάπη μεταξύ τους.
Η ρεματιά σ’ όλη της την έκταση είναι πλούσια σε βλάστηση και ζωή και άφθονες πηγές νερού αναβλύζουν σε πολλά μέρη της και ασταμάτητα την δροσίζουν και την κάνουν να καρποφορεί. Αυτή η όμορφη κοιλάδα υπερέχει όλων των άλλων της περιοχής, που σαν ασυνάρτητες και βίαιες μαχαιριές επάνω στο Μυλοποταμίτικο σώμα, αρχίζουν από τους πρόποδες του Ψηλορείτη και φθάνουν μέχρι το Πάνορμο και το Λατζιμά. Εδώ το κυπαρίσσι περήφανο, αξεπέραστο στο ύψος του δεσπόζει στην περιοχή, ενώ τα πλατάνια στην ακροποταμιά, περίπαθα το συναγωνίζονται και καυχούνται πως είναι από καλύτερη γενιά, ηγεμονική, αρχοντομαθημένα να φυτρώνουν όπου υπάρχει άφθονο νερό και γη καρποφόρα και γόνιμη. Απέραντοι πορτοκαλεώνες και άλλα είδη εσπεριδοειδών δίδουν πλούσιο περιεχόμενο στην περιοχή και η μυρτιά και η δάφνη την κάνουν να μοσχομυρίζει και να επιβάλλεται σ’ όποιον θέλει να την περπατήσει και να απολαύσει το απόθετο κάλλος της. Στην ομαλή πλαγιά της όμορφης κοιλάδας, στη βόρεια διαγώνια γραμμή των δύο χωριών, είναι κτισμένος ο μικρός Ναός που είναι αφιερωμένος στο μεγαλομάρτυρα, Άγιο Παντελεήμονα. Η μικρή Εκκλησούλα δίδει ένα όμορφο τόνο στο τοπίο από μια άλλη υπερκόσμια πλευρά και προσθέτει στην ωραιότητα τον τόπου αυτού μια ουράνια διάσταση, μια γλυκύτητα θεία, μια μελωδία αγγελική, μια ανείπωτη σύνδεση ουρανού και γης. Πολλοί ευσεβείς άνθρωποι, έρχονται σε τούτο το ιερό προσκύνημα για να θαυμάσουν την ομορφιά τον τοπίου, να ακούσουν το κελάηδημα των πουλιών, που από τα ξημερώματα μέχρι να βραδιάσει πετούν από δέντρο σε δέντρο και υμνούν το Δημιουργό. Αλλά προπαντός να προσκυνήσουν και να εναποθέσουν την ασθένεια και τον πόνο τους, στον ιαματικό Άγιο και να ζητήσουν την βοήθεια και την προστασία του.
Αυτά μας διηγήθηκε με πολλή συγκίνηση ο κτήτορας του Ναού, όπως είχαν παραμείνει στην όμορφη σκέψη του και δύο δάκρυα κύλησαν από τα μάτια του. Είναι μεγάλο τούτο το έργο του είπα, όχι για την μεγαλοσύνη ή την πολυτέλεια του Ναού, γιατί όπως είδαμε είναι ένα απέριττο ερημικό εκκλησάκι, αλλά γιατί εδώ μίλησε ο Θεός, φανερώθηκε στον άνθρωπο, αποκάλυψε το θέλημά του να βρεθεί αυτός ο Ναός και να ανακαινισθεί. Θεέ μου αλήθεια τι αγιασμένα χέρια είχαν χτίσει αυτό το Ναό; Πόσα δάκρυα χύθηκαν στην ανέγερσή του; Ποιοι Άγιοι; Ποιο άξιο χέρι τον είχε ιστορήσει, ώστε μέσα από τα τρίσβαθα της γης από τα χώματα και τις πέτρες να μιλήσει αυτός ο Ναός, να φανερώσει την ύπαρξή του και του Θεού το θέλημα να χτισθεί ξανά; Ο τόπος αυτός θα μείνει στον αιώνα. Τόπος μαρτυρίου και θαύματος και οι πιστοί θα βρίσκουν εκεί καταφυγή και προστασία στον «στερρόν αθλητήν και ιαματικόν Παντελεήμονα».
Μανόλης Εμμ. Πίτερης
