Ένα κάδρο ακριβώς πάνω απ’ το γραφείο μου εικονίζει τον Καβάφη σε κάποια πολύ νεαρή ηλικία. Θα πρέπει να το παραδεχτώ: Όταν πριν από δεκαετίες τοποθέτησα σ’ αυτή τη θέση το κάδρο δεν μπορούσα καν να φανταστώ πόσο χρήσιμο θα αποδεικνυόταν στη μετέπειτα ζωή μου.
Η οξύαιχμη, διαπεραστική ματιά του Αλεξανδρινού, συνεχώς καρφωμένη απάνω μου, αποδείχτηκε πιο αποτελεσματική από χιλιάδες αντίστοιχες πυκνογραμμένες σελίδες, θυμίζοντάς μου ανάμεσα στ’ άλλα το βασικό μου καθήκον να αγαπώ και να υπερασπίζομαι την ελληνική γλώσσα.
Μέσα στη δίνη που σαρώνει σήμερα αυτή τη χώρα, τώρα που η σωτηρία οποιουδήποτε υλικού μοιάζει με ουτοπία, τώρα ακριβώς η σωτηρία της γλώσσας της Ελληνικής (που δεν σχετίζεται με χρήμα) είναι από τα λίγα σημαντικά πράγματα που είναι δυνατό να σώσουμε.
Το ερώτημα αν η ελληνική γλώσσα κινδυνεύει δεν είναι ρητορικό, ούτε χρειάζεται να είμαι ειδικός για να το αντιληφθώ ή για να αρθρογραφήσω σχετικά. Εννοείται ότι τον πρώτο λόγο τον έχουν οι ειδικοί: Οι φιλόλογοι, οι ποιητές, οι λογοτέχνες. Ας με συγχωρέσουν όλοι αυτοί που τολμώ να αγγίζω ένα τέτοιο θέμα. Μακάρι όμως να αποφασίζαμε να αγωνιζόμαστε για τη γλώσσα μας όλοι μας, ακόμη και οι μη ειδικοί, όλοι μας έστω σαν απλοί στρατιώτες. Όσο το δυνατό περισσότεροι απλοί στρατιώτες! Ας βάλομε ο καθένας το λιθαράκι του μήπως και σώσομε ότι σώζεται, αν σώζεται, αν είναι ανθρώπινα δυνατό να σωθεί.
Από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη. Από την ξενομανία στα Greeklish. Από τη συμφορά των Greeklish στην απερίγραπτη ελαφρότητα της υιοθεσίας ξενόγλωσσων λέξεων με ελαφριά καρδιά (ο-κε-ι!). Από τα Greeklish στις Selfi και από αυτές πάμε στα «like», στα «smartphones», «projects», «applications» και πάει λέγοντας.
Προσηλωμένοι στο κινητό τους τηλέφωνο χιλιάδες νέοι με επιμονή και υπομονή πληκτρολογούν…
– Τι πληκτρολογούν άραγε με τις ώρες;
– Το θέμα είναι τι λένε και πως το λένε. Άλλος πάει να «την πέσει». Άλλη ετοιμάζεται να «την κάνει» ενώ άλλος «την έχει βρει»! Άλλος πάλι «ψήνεται» ενώ μια άλλη «χαλιέται» ή κάνει «ντελιιτ», διαλέξτε ότι λαχταράει η καρδιά σας! Άκουσα ένα μάγειρα να λέει «…..ιτς απ του γιου» και πάει λέγοντας!
Θα μου πεις, «μα η γλώσσα είναι ζωντανή και θα τραβήξει το δρόμο της ότι και να λέμε εμείς», ίσως μάλιστα άδικα ανησυχούμε, έχει τον τρόπο της η γλώσσα να επιβιώνει. Ίσως να ναι κι έτσι θα απαντήσω, ίσως και ο Θεός να μας σώσει την τελευταία στιγμή, δεν θα ‘ναι δα και η πρώτη φορά που ο Θεός αναλαμβάνει τη σωτηρία ημών των Ελλήνων στο παρά πέντε.
Τουλάχιστον τη γλώσσα μας να σώσουμε σύντροφοι. Αυτή την έκκληση απευθύνω προς όλους τους συντρόφους, όχι μόνο τους ιδεολογικούς αλλά και τους απλούς συμπορευόμενούς μου σ’ αυτής της ζωής το ταξίδι, το οποίο τελικά αποδεικνύεται δυσκολότερο από ότι είχαμε αρχικά φανταστεί. Τουλάχιστον τη γλώσσα μας να σώσουμε, ξαναλέω.
Μέσα απ’ το κάδρο του το αναρτημένο πάνω απ’ το γραφείο μου, απόμακρος ο Καβάφης συνεχίζει να με παρακολουθεί με το ίδιο πάντα αυστηρό, εξεταστικό ύφος του. Καταγράφει τις γκριμάτσες μου, τους μορφασμούς μου, καθώς διατυπώνω τις σκέψεις μου σε τούτο εδώ το άρθρο, ενώ εκείνος μένει απαθής, σιωπηλός και απόκοσμος.
– Πως πέρασεν η ώρα, μονολογώ ασυναίσθητα.
– Πώς πέρασαν τα χρόνια, μου απαντά εκείνος, ενώ ένα αχνό χαμόγελο διαγράφεται γύρω από τα σφιγμένα του χείλη!
* Ο Μανόλης Καλλέργης είναι γιατρός
