Η 148η επέτειος του ολοκαυτώματος του Αρκαδίου πέρασε κι αυτή, όπως κάθε προηγούμενη, στην ιστορία. Ένα σημαντικό γεγονός που έχει καταγραφεί ιστορικά κι απ’ όσο μπορώ να γνωρίζω δεν είναι μύθος, περιγράφει την ιστορία της σημαίας των επαναστατών στο Αρκάδι και πως αυτή γύρισε εκεί που πραγματικά ανήκει. Στην Ιερά Μονή Αρκαδίου! Η ιστορία λοιπόν λέει για έναν Τούρκο αγά που έπινε τον καφέ του, κάπου στο Ηράκλειο, καμιά εικοσαριά χρόνια μετά τη μάχη, και είδε έναν Κρητικό παπά, που του φάνηκε μάλλον γνωστός. Μετά από συζήτηση και αφού είπαν ο ένας στον άλλον ότι πολέμησαν στο Αρκάδι, ο αγάς του είπε να πάει στο σπίτι του που είχε κάτι να του δώσει. Ο Κρητικός επειδή δεν του ‘χε εμπιστοσύνη ήταν πολύ καχύποπτος και είχε τη χέρα ντου συνέχεια στη μπιστόλα και στο μαχαίρι, κάτω από τα ράσα, ώστε να μπορέσει να αντιδράσει σε περίπτωση που ο αγάς επιχειρούσε να τον σκοτώσει. Στο σπίτι του αγά έφαγαν, ήπιαν και η περιποίηση από τη χανούμισσα ήταν εξαιρετική, με τον αγά να της λέει κοίτα να δεις με ήντα λεβέντες Κρητικούς άντρες πολεμήσαμε στ’ Αρκάδι! Κάποια στιγμή ο Κρητικός πάντα ανήσυχος για να μη του συμβεί κάτι κακό, ευχαριστεί τον αγά για τη φιλοξενία και σηκώνεται να φύγει, με τη δικαιολογία ότι έχει δουλειά να κάνει και δεν θα προφτάσει. Τότε ο αγάς σηκώνεται και λέει στη χανούμισσα. Πήγαινε να μου φέρεις εκείνο που ‘χω φυλαγμένο μέσα στο σεντούκι από τη μάχη στο Αρκάδι. Ο Κρητικός παπάς πάντα ανήσυχος και με τα μάτια δεκατέσσερα περιμένει, έτοιμος για όλα, μήπως είναι κάποια παγίδα. Μετά από λίγο μπαίνει μέσα η χανούμισσα κρατώντας τυλιγμένη προσεκτικά τη σημαία των επαναστατών από το μοναστήρι του Αρκαδίου, που την είχε πάρει λάφυρο από τη μάχη ο αγάς! Λέει λοιπόν του Κρητικού: «Πάρε την δικιά σας είναι! Είστε πραγματικοί άντρες μωρέ κι εσείς πρέπει να την έχετε! Σε σας ανήκει!». Ο Κρητικός βέβαια τρελάθηκε από τη χαρά του και σήμερα, αν δεν απατώμαι, η σημαία εκείνη κοσμεί το μουσείο του μοναστηριού.
Στον αντίποδα, θα ήθελα να επισημάνω κάτι, για μια ίσως παρόμοια περίπτωση, που αφορά τους απανταχού Ρεθεμνιώτες και την ιερά μονή Αρκαδίου, και που, κατά την προσωπική μου άποψη, θέλει αρκετή ερεύνα και ψάξιμο, για να γίνει επιτέλους αυτό που πρέπει.
Για την επταετία της χούντας έχουν γραφτεί πολλά κι εγώ δεν έχω να προσθέσω κάτι παραπάνω. Στο YouTube, στο διαδίκτυο, υπάρχει ένα βίντεο του 1972 με τον δικτάτορα Παπαδόπουλο, όταν είχε επισκεφτεί το Ρέθυμνο μαζί με τον συντοπίτη μας ταξίαρχο Παττακό. Είχε μιλήσει από τη Νομαρχία Ρεθύμνου στο πλήθος που είχε μαζευτεί να τον παρακολουθήσει «με τη θέληση του» και ζητωκραύγαζε. Θυμάμαι ήμουν μαθητής στη δευτέρα Γυμνασίου και ο τότε διευθυντής, μας είχε πάει όλους τους μαθητές, για να φανεί μεγάλη η συγκέντρωση. Στη στρατολογία απ’ έξω μας είπαν διαλυθείτε και πηγαίνετε μόνοι σας, για να φανεί ότι προσέρχεστε μόνοι και ανακατευτείτε μέσα στο πλήθος, για να μη φαίνεται ότι είστε μαθητές.
Μέχρι εδώ ας πούμε ότι τρώγεται το πράγμα, γιατί χούντα ήταν, ότι γουστάριζε έκανε, κανέναν δεν ρωτούσε και κανείς δεν τολμούσε να σηκώσει κεφάλι, αφού οι μισοί Έλληνες παρακολουθούσαν τους άλλους μισούς και δεν ήξερες τι θα σου ‘ρθει κι από πού θα σου ‘ρθεί… υπάρχει όμως ένα σημαντικό γεγονός που δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο σε καμία περίπτωση. Στο συγκεκριμένο βίντεο που είναι αναρτημένο στο YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=pg4-JR9snzs) εκεί κάπου στο 1:10 και μετά την προσφώνηση του τότε δήμαρχου της πόλης μας στον δικτάτορα, του δίνεται σαν δώρο μια αυθεντική μπιστόλα, από εκείνες που είχαν στα χέρια τους και πολέμησαν οι Κρητικοί τους Τούρκους στο Αρκάδι το 1866. Το αν ήταν σωστή η ενέργεια, να δοθεί η ιερή μπιστόλα σαν δώρο στον δικτάτορα τότε, νομίζω δεν χρειάζεται ιδιαίτερη επεξήγηση, και θέλω να πιστεύω ότι έστω και αργότερα, κάποιοι που είχαν την ιδέα αυτή θα μετάνιωσαν.
Απ’ όσο μπορώ να γνωρίζω τα ίχνη του συγκεκριμένου ιερού δώρου αγνοούνται, γιατί δεν το έχει ψάξει κανένας. Το ερώτημα για μένα είναι γιατί κανείς δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ μετά την πτώση της χούντας, για το συγκεκριμένο ιερό κειμήλιο. Αν αυτή η μπιστόλα βρίσκεται στα χέρια της συζύγου του δικτάτορα, που ζει ακόμα, της Δέσποινας Παπαδοπούλου, γιατί δεν γίνονται ενέργειες να γυρίσει στην ιερά μονή Αρκαδίου, εκεί όπου πραγματικά ανήκει. Αν δεν βρίσκεται, πού είναι; Ποιος την έχει πάρει; Και τέλος πάντων ας υπάρξει μια κάποια έρευνα και ενημέρωση κάποια στιγμή, αφού είναι θέμα που σίγουρα δεν τιμά, αλλά αφορά όλους τους Ρεθεμνιώτες.
Το Ρέθυμνο πέρα από τη φήμη του σαν πόλη των γραμμάτων, χρωστά μεγάλο μέρος της φήμης του και της δόξας του, τουλάχιστον στη νεότερη ιστορία του, στο απαράμιλλο μεγαλείο της μάχης και της ιστορίας του Αρκαδίου. Ιστορίας που δεν στερείται σε τίποτε του χορού του Ζαλόγγου, της σφαγής της Χίου, της Άλωσης του Μεσολογγίου, και της ανατίναξης των αγωνιστών καλόγερων του Σαμουήλ στο Κούγκι. Αν αυτή η μπιστόλα είναι σε ξένα χέρια, ειδικά δε σε χέρια οικογένειας δικτάτορα, είναι κάτι που δεν τιμά ούτε τους Ρεθεμνιώτες, ούτε τη δημοκρατία, ούτε την ιερά μονή Αρκαδίου και τους επαναστάτες του 1866. Ίσως είναι καιρός πια να γίνουν ενέργειες για να βρεθεί και να επιστρέψει εκεί που είναι η πραγματική ιστορική θέση της. Στο ΑΡΚΑΔΙ!
* Ο Βαγγέλης Παπαδάκις είναι καθηγητής Φυσικής Αγωγής
