Αγαπητοί συμπολίτες-συνδημότες,
Κάποια στιγμή πολλοί από μας θα έχει τύχει να αναζητήσουμε τον ειδικό στον οποίο θα πρέπει να απευθυνθούμε για θέματα συμπεριφοράς, ψυχικής διάθεσης και ψυχικής υγείας, για εμάς προσωπικά ή για τους δικούς μας ανθρώπους. Έτσι, η αναζήτησή μας φθάνει στο ποιοι είναι εκείνοι που μπορούν να προσφέρουν έγκυρες και σύννομες επιστημονικές υπηρεσίες ψυχικής/ψυχολογικής υγείας και υποστήριξης.
Είναι αναμενόμενο να μπερδευόμαστε με τους διάφορους τίτλους, άλλοτε σαφείς, άλλοτε δυσνόητους, αν όχι και αποπροσανατολιστικούς όπως π.χ. μεταξύ άλλων: «Ψυχοθεραπευτής», «Σύμβουλος», «Παιδοψυχολόγος», «Συμβουλευτικός Ψυχολόγος», «Σχολικός Ψυχολόγος», «Κλινικός Ψυχολόγος», «Νευροψυχολόγος», «Θεραπευτής», «Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας», «Ψυχαναλυτής», «Θεραπευτής Οικογένειας», «Οικογενειακός Σύμβουλος», «Σύμβουλος Γάμου», «Σύμβουλος Ανθρωπίνων Σχέσεων», «Σύμβουλος Συμπεριφοράς», προσφάτως «προπονητής για τη ζωή (life-coach)» κ.τ.ο.
Θα θέλαμε να διευκρινίσουμε ότι, ενώ κάποιες από τις προαναφερθείσες ιδιότητες συναντώνται στην επιστήμη της Ψυχολογίας ως θεωρητικοί ή εφαρμοσμένοι μεταπτυχιακοί κλάδοι, είναι εντελώς διαφορετικό θέμα, ουσιαστικά αλλά και τυπικά, το τι αναγνωρίζεται από τους νόμους του ελληνικού κράτους, ως επιστημονικό επιτήδευμα (επάγγελμα), σήμερα. Οι νόμοι του κράτους προβλέπουν και αναγνωρίζουν με σαφήνεια μόνον τρεις επαγγελματικές και επιστημονικές ταυτόχρονα ιδιότητες, οι οποίες δύνανται να υπηρετούν το χώρο της ανθρώπινης συμπεριφοράς – ψυχικής υγείας και συγκεκριμένα, αυτές:
1. του πτυχιούχου και κατά νόμο αδειούχου Ψυχολόγου,
2. του Ιατρού-Ψυχιάτρου και
3. του Ιατρού-Παιδοψυχιάτρου.
Η πλειοψηφία των πτυχιούχων Ψυχολόγων προβαίνει βεβαίως σε μεταπτυχιακές εξειδικεύσεις και σε εκπαιδεύσεις πολλών μορφών, μετά την κτήση του βασικού πτυχίου και της αντίστοιχης κρατικής άδειας. Αλλά, στην περίπτωση αυτή, ΠΡΟΗΓΕΙΤΑΙ ΠΑΝΤΑ Ο ΒΑΣΙΚΟΣ ΚΑΙ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΤΙΤΛΟΣ ΤΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥ και ακολουθεί συμπληρωματικά ο οποιοσδήποτε άλλος τίτλος ειδικότητας ή εξειδίκευσης.
Στα πλαίσια μίας πρόχειρης, ιστορικής αναδρομής, εύκολα διαπιστώνει κανείς πως το επάγγελμα/λειτούργημα υγείας του επιστήμονα Ψυχολόγου είναι από τα νεότερα ανάμεσα στα επαγγέλματα της υγείας, στον ελληνικό χώρο. Μόλις πριν είκοσι περίπου χρόνια, η θεσμοθέτηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος Ψυχολόγου, που απαιτεί αντίστοιχο, αναγνωρισμένο, πανεπιστημιακό πτυχίο και εν συνεχεία ιατρικές-ψυχιατρικές εξετάσεις, απέκλεισε την χρήση και επίκληση της συγκεκριμένης ιδιότητας από τους κάθε λογής αυτοπροσδιοριζόμενους ως «ψυχ-(οτιδήποτε)», προσφέροντας επιτέλους στοιχειώδη προστασία στον συχνά εν αγνοία τελούντα πολίτη. Ενδεχομένως επίσης κάποιοι να συγχέουν την επιστημονική ιδιότητα του Ψυχολόγου με εκείνη του Ιατρού-Ψυχιάτρου, ο οποίος συνήθως προβαίνει σε φαρμακευτικές κυρίως παρεμβάσεις, ενώ οι πάσης φύσεως «ειδικοί» που προσφέρουν κάποιου είδους «συμβουλευτικές υπηρεσίες», νομότυπα ή παράνομα, θολώνουν περαιτέρω την εικόνα.
Στο Νόμο 991/1979, που αφορά στο επάγγελμα του επιστήμονα πτυχιούχου Ψυχολόγου, διαβάζουμε: «Η άσκηση του επαγγέλματος του Ψυχολόγου επιτρέπεται μόνο στον κάτοχο της ειδικής αδείας γι’ αυτό, που χορηγείται σύμφωνα με τις διατάξεις αυτού του νόμου. Ο Ψυχολόγος στην άσκηση του επαγγέλματός του ερευνά και αξιολογεί την προσωπικότητα και την συμπεριφορά του ανθρώπου και εργάζεται με τις καθιερωμένες αρχές και μεθόδους της Επιστήμης της Ψυχολογίας για την αξιοποίηση και βελτίωσή τους», και επιπροσθέτως: «Οποιοσδήποτε ασκεί το επάγγελμα του Ψυχολόγου και με οποιονδήποτε τρόπο, ή χρησιμοποιεί τον τίτλο του Ψυχολόγου σε επαγγελματικές ή επιστημονικές δραστηριότητες, χωρίς την άδεια των διατάξεων αυτού του νόμου τιμωρείται όπως ορίζει το άρθρο 458 του Ποινικού Κώδικα εκτός αν τιμωρείται βαρύτερα, από άλλη διάταξη».
Συμπερασματικά, οι συμπολίτες που αναζητούν ψυχολογικές υπηρεσίες για τους ίδιους και τους δικούς τους, καλό είναι να βεβαιώνονται πάντα για την επιστημονική ιδιότητα του ειδικού που επισκέπτονται, με κάθε νόμιμο τρόπο και προκειμένου για ψυχολόγους αναζητώντας τον τίτλο σπουδών και την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος ψυχολόγου, που συνήθως είναι αναρτημένα σε εμφανή θέση. Σε κάθε περίπτωση ο οποιοσδήποτε πολίτης δεν πρέπει να διστάζει να ζητά την επίδειξη των ανωτέρω τίτλων ή για το Ρέθυμνο να επικοινωνεί με τον Σύλλογο Ψυχολόγων Ρεθύμνου στο e-mail: syl.psychologon.reth@gmail.com.
Εκ μέρους του Δ.Σ. του Συλλόγου Ψυχολόγων Ρεθύμνου
O πρόεδρος Γιώργος Κανδύλης, ψυχολόγος MSc.