Το Εργαστήριο Ιστορίας της Εκπαίδευσης

Η συλλογή του υλικού έγινε με συστηματική προσπάθεια την περασμένη δεκαετία και η τακτοποίησή του έχει ήδη ολοκληρωθεί. Ο χώρος στον οποίο στήθηκε το Εργαστήριο Ιστορίας της Εκπαίδευσης, είναι το ισόγειο του Ξενία, στην οδό Σοφ. Βενιζέλου, στην παραλιακή λεωφόρο.
Ο χώρος είναι γνώριμος για τους Ρεθεμνιώτες, επειδή εκεί έχουν γίνει πολλές εκθέσεις και εκδηλώσεις πολιτιστικές. Στο εξής ο χώρος οργανώθηκε για άλλο προορισμό: Με ιδιαίτερη φροντίδα έχουν τακτοποιηθεί, σε θεματικές ενότητες, εκπαιδευτικά εργαλεία και παιδαγωγικά-εποπτικά μέσα της εκπαιδευτικής πράξης από τότε που υπήρξαν σχολεία στην Κρήτη, δηλαδή από τον 18ο αι.: Η «παιδαγωγούσα» ράβδος, τα θρανία, τα όργανα γραφής (μολύβια, κοντύλια, πλάκες, κοντυλοφόροι, πένες, μελανοδοχεία, τετράδια, είδη ζωγραφικής-σχεδιασμού) είναι τοποθετημένα στην κατάλληλη θέση. Τα νομικά τεκμήρια οργάνωσης της εκπαίδευσης (από την Κρητική Πολιτεία και παλαιότερα) τοποθετημένα στις προθήκες, περιμένουν την ερευνητική ματιά του επισκέπτη. Φωτογραφίες χαρακτηριστικές που απαθανάτισαν χρονικά στιγμές λειτουργίας των σχολείων και των ηρωικών μορφών που εκπαίδευαν τάξεις μέχρι και 100 μαθητών. Τα χωριστά σχολεία (αρρένων κυρίως και θηλέων ελάχιστα), τα μικτά σχολεία, οι στολές των μαθητών-μαθητριών είναι μάρτυρες των απόψεων της κοινωνίας, σε διάφορες φάσεις της ιστορικής πορείας του τόπου μας.
Το νέο Εργαστήριο του Πανεπιστημίου είναι ένας ακόμη κρίκος σύνδεσης του Πανεπιστημίου Κρήτης με την πόλη του Ρεθύμνου. Η πύλη του είναι ανοικτή όχι μόνο για τους Ρεθεμνιώτες, αλλά για τους πολίτες όλου του κόσμου, οι οποίοι θέλουν να γνωρίσουν πως ήταν οργανωμένη η εκπαίδευση κατά τα νεότερα χρόνια της ιστορίας-ζωής του τόπου μας.
Το εργαστήριο δεν είναι Μουσείο με την παλιά και περιφρονημένη έννοια. Είναι ζωντανός οργανισμός. Στα θρανία και στα εκθέματά του θα εκπαιδεύονται στο εξής οι φοιτητές για να γνωρίσουν από πρώτο χέρι την ιστορία, δηλαδή τη ζωή περασμένων γενεών. Το πρώτο πράγμα που βλέπει ο επισκέπτης, μόλις περάσει την είσοδο, είναι η Χάρτα του Ρήγα Φεραίου.
Ήταν το καταλληλότερο έκθεμα για να μείνει άναυδος και σιωπηλός, αλλά γεμιζόμενος με θαυμασμό, να παρακολουθήσει την ξενάγηση στους χώρους του εργαστηρίου.
Ψυχή της οργάνωσης και του στησίματος αυτού του πρωτοποριακού εκπαιδευτικού εργαλείου -νέου κοσμήματος του Ρεθύμνου- είναι ο καθηγητής της Παιδαγωγικής και Κοσμήτορας των Επιστημών Αγωγής κ. Αντώνης Χουρδάκης, με τους συνεργάτες του, ο οποίος με δικαιολογημένη υπερηφάνεια καμαρώνει για το νέο απόκτημα, ευχαριστεί και καταγράφει στον τιμητικό κατάλογο τους Ρεθεμνιώτες και άλλους που δώρισαν τεκμήρια εκπαιδευτικά από τις συλλογές τους ή από παλιά σχολεία.
Φυσικά, και όσοι θα δωρίσουν στο μέλλον χρήσιμα – παλαιά – παμπάλαια εκθέματα (π.χ. σχολικά βιβλία ή πολύ παλιές φωτογραφίες δικές τους ή των προγόνων τους) θα αναγραφούν στον τιμητικό κατάλογο του Εργαστηρίου. Πρόκειται για μια σοβαρή, τεκμηριωμένη και με πολλή αγάπη και περισσότερο μεράκι οργανωμένη προσπάθεια για τη σπουδή και τη μελέτη της εκπαίδευσης-κομματιού της ζωής καθενός ανθρώπου, περιόδου νοσταλγικής και αξέχαστης όσο και τα παιδικά-εφηβικά χρόνια του.