Πόσο το παρελθόν των ανθρώπων, σαν ατόμων και σαν λαών, τους διαποτίζει και τους καθορίζει, σαν μνήμη και νοσταλγία, είτε σαν προσμονή, προβολή στο μέλλον και μαντική σπίθα (clairvoyant spark);
Από τη συλλογή “Προσανατολισμοί” του Οδυσσέα Ελύτη, τα νερά “Του Αιγαίου” (υπό Ι) μας μαγνητίζουν ακατανίκητα: Ο έρωτας, το αρχιπέλαγος, κι η πρώρα των αφρών του, κι οι γλάροι των ονείρων του, στο πιο ψηλό κατάρτι του ο ναύτης ανεμίζει ένα τραγούδι, κι οι ορίζοντες του ταξιδιού του, κι η ηχώ της νοσταλγίας του, στον πιο βρεμένο βράχο της η αρραβωνιαστικιά προσμένει ένα καράβι, ο έρωτας, το καράβι του, κι η αμεριμνησία των μελτεμιών του, κι ο φλόκος της ελπίδας του, στον πιο ελαφρύ κυματισμό του ένα νησί λικνίζει τον ερχομό.
Η γοητεία του Αιγαίου Πελάγους είναι ακαταμάχητη. Όλη η υφήλιος υποκλίνεται… Έτσι, έφτασαν και οι Τούρκοι στο σημείο να ενορχηστρώσουν τουριστική εκστρατεία με την ονομασία “Turkaegean, Coast of Happiness”, να παρουσιάσουν δηλαδή τις ακτές τους, που βρέχονται από το Αιγαίο, σαν παραλίες της ευτυχίας.
Ελληνική λέξη το “Αιγαίο”. Όσο η γλώσσα μας η ελληνική λιάζεται και θαλασσοδέρνεται στις αμμουδιές του Ομήρου, για να παραφράσουμε κάποια άλλη μεγάλη στιγμή του φωτοβόλου ποιητή του Αιγαίου (και να τονίσουμε πως οι μεγάλες στιγμές και αυτού του ποιητή μας δεν έχουν τελειωμό), όσο συντηρούμε και καλλιεργούμε τη γλωσσική μας παράδοση και προοπτική, αυτή που οι μεγάλοι ποιητές μας οραματίστηκαν και αγκάλιασαν, τόσο και το αίμα στις αρτηρίες της Ελλάδας θα σφύζει.
Ας παραθέσουμε λοιπόν και το “Ιωνικόν” του Κωνσταντίνου Καβάφη:
“Γιατί τα σπάσαμε τ’αγάλματά των, / γιατί τους διώξαμεν απ’ τους ναούς των, /διόλου δεν πέθαναν γι’ αυτό οι θεοί./ Ω γη της Ιωνίας, σένα αγαπούν ακόμη, / σένα οι ψυχές των ενθυμούνται ακόμη./ Σαν ξημερώνει επάνω σου πρωί αυγουστιάτικο/ την ατμοσφαίρα σου περνά σφρίγος απ’ την ζωήν των/ και κάποτ’ αιθερία εφηβική μορφή, / αόριστη, με διάβα γρήγορο, / επάνω από τους λόφους σου περνά.”
