Σε κρίσιμη καμπή και η ανακύκλωση – Είναι αναγκαίος ο εκσυγχρονισμός του Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Ηρακλείου
Εξετάζεται το ενδεχόμενο εγκατάστασης γραμμής ανακύκλωσης στη ΜΕΑ Αμαρίου
Σε κρίσιμη καμπή βρίσκεται το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων, αλλά κυρίως της αποκομιδής τους με την τραγική υποστελέχωση των υπηρεσιών καθαριότητας να έχει άμεσες επιπτώσεις στους πολίτες εγκυμονώντας κίνδυνους για τη δημόσια υγεία αφενός και αφετέρου δημιουργώντας εικόνες ντροπής στις περιοχές που θυμίζουν υπανάπτυκτους τόπους.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του γειτονικού δήμου Ηρακλείου, όπου μην μπορώντας να διαχειριστεί το πρόβλημα λόγω έλλειψης προσωπικού προχώρησε σε διακοπή της καθημερινής αποκομιδής απορριμμάτων.
Τα δεδομένα για τον δήμο Ρεθύμνου ελάχιστα διαφέρουν από την κατάσταση στο Ηράκλειο. Χαρακτηριστικές άλλωστε ήταν οι εικόνες που καταγράφονταν στην πόλη καθ’ όλη τη διάρκεια της θερινής περιόδου με υπερχειλισμένους κάδους απορριμμάτων και αφόρητη δυσωδία.
Και σε αυτή την περίπτωση το πρόβλημα ήταν και παραμένει η έλλειψη προσωπικού.
Την ίδια στιγμή οι υποδομές του νησιού φαίνεται να μην επαρκούν για την αποτελεσματική ανακύκλωση των υλικών. Τους καλοκαιρινούς μήνες, όπου ο πληθυσμός τριπλασιάστηκε, φάνηκε η αδυναμία, αφού ανακυκλώσιμα κατέληγαν σε ταφή, αφού δεν υπήρχε τρόπος να διαχειριστούν. Ο εκσυγχρονισμός του Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Ηρακλείου, αλλά και η εγκατάσταση γραμμής ανακύκλωσης στη μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων Αμαρίου πρέπει να τεθούν σε προτεραιότητα, διαφορετικά η Κρήτη παρά την όποια προσπάθεια καταβάλλεται για αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης θα βρεθεί ουραγός σε ένα θέμα το οποίο δήμοι, περιφέρεια και πολιτεία τοποθετούν ως κυρίαρχα.
Τέσσερις στους δέκα είναι συμβασιούχοι
Συνολικά 109 άτομα εργάζονται στην υπηρεσία καθαριότητας του δήμου Ρεθύμνου. Από αυτά τα 69 είναι μόνιμοι υπάλληλοι ή εργαζόμενοι αορίστου χρόνου και οι 40 συμβασιούχοι.
Για την αποκομιδή απορριμμάτων εργάζονται 65 άτομα. 25 οδηγοί και 40 συνοδοί.
Για την αποτελεσματική αποκομιδή απορριμμάτων τους θερινούς μήνες απαιτούνται συνολικά να εκτελούνται 25 δρομολόγια. Εκτελούνταν μόλις 15. Οι υπάλληλοι της καθαριότητας εργάζονται πενθήμερο για 6,5 ώρες. Τα δεδομένα αυτά δείχνουν πως είναι αδύνατον η πόλη να παραμένει καθαρή όταν δεν υπάρχουν άνθρωποι να μαζεύουν τα σκουπίδια.
Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Περιβάλλοντος και Κυκλικής Οικονομίας, Στέλιο Σπανουδάκη, για την αποκομιδή των απορριμμάτων στον τουριστικό δήμο, όπου ο πληθυσμός του, άρα και τα απορρίμματά του πολλαπλασιάζονται το καλοκαίρι απαιτούνται 30 οδηγοί και 60 συνοδηγοί, δηλαδή επιπλέον τριάντα άτομα.
Χωρίς μόνιμο προσωπικό δεν λύνεται το πρόβλημα – Εξετάζεται η ανάθεση σε ιδιώτη
Από τους 40 συμβασιούχους που διαθέτει σήμερα ο δήμος, τέλη Σεπτεμβρίου θα αποχωρήσουν οι επτά και τέλη Δεκεμβρίου οι 23, ενώ τον Γενάρη λήγουν οι συμβάσεις για ακόμα δέκα άτομα. Ο δήμος θα μείνει χωρίς συμβασιούχους αν στο ενδιάμεσο δεν έχει αλλάξει κάτι. Σε καμία περίπτωση, ακόμα και τους χειμερινούς μήνες, δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική η αποκομιδή απορριμμάτων μόνο με τους υπάρχοντες μόνιμους υπαλλήλους υπηρεσίας καθαριότητας. Όπως επισημαίνει ο αρμόδιος αντιδήμαρχος, το κράτος θα πρέπει να αντιληφθεί τη σοβαρότητα του προβλήματος και να μεριμνήσει άμεσα για τις προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, που θα στελεχώσουν τις υπηρεσίες καθαριότητας των δήμων.
Σε κάθε περίπτωση και με δεδομένα τα προβλήματα που υπήρξαν τη φετινή σεζόν, αλλά και την αδυναμία της υπηρεσίας να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες καθαρότητας του δήμου εξετάζεται η ανάθεση μέρους της καθαριότητας σε ιδιώτη. Η πρώτη σκέψη είναι ο ιδιώτης να αναλάβει κάποια δημοτική ενότητα του μητροπολιτικού δήμου. Ωστόσο θα προηγηθεί σχετική μελέτη που θα υποδείξει τα προβλήματα και τις ανάγκες, αλλά και το κόστος της υπηρεσίας αυτής που θα επιβαρύνει του δημότες.
«Το θέμα είναι να διορίσουν μόνιμο προσωπικό. Αυτό με τους συμβασιούχους, οι οποίοι είναι δέσμιοι της υπηρεσίας, δουλεύουν και δεν δουλεύουν, τελειώνει η σύμβασή τους, με τα δικαστήρια κ.λπ., είναι ένα θέμα που μόνο ταλαιπωρεί τον κόσμο. Θέλουμε να γίνονται προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και αυτό είναι απαίτηση όλων των δήμων που έχουν αυτό το πρόβλημα. Και στο Ηράκλειο έχουν τα ίδια θέματα και χρειάζονται μόνιμο προσωπικό» λέει ο αντιδήμαρχος Κυκλικής Οικονομίας και Περιβάλλοντος.
Εάν τέλη Δεκεμβρίου φύγουν όλοι οι συμβασιούχοι και μείνουν μόνο οι μόνιμοι, τότε θα «αναγκαστούμε να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να μην γίνεται καθημερινή αποκομιδή» τονίζει στα «Ρ.Ν.» ο κ. Σπανουδάκης και προσθέτει ότι: «Επίσης εξετάζεται το ενδεχόμενο να ενισχυθεί η καθαριότητα και με ιδιώτη εργολάβο. Συμπεριλαμβάνεται στις αποφάσεις που θα πάρουμε άμεσα. Εάν εμείς βγάζουμε προσκλήσεις, δεν έρχονται οι οδηγοί και εάν δεν μπορούμε να κάνουμε την αποκομιδή των απορριμμάτων σωστά, να πηγαίνουμε σε όλα τα χωριά -ειδικά του Αρκαδίου που είναι τουριστικά- και στην πόλη, που στα χωριά κάθε δέκα ημέρες είναι τα σκουπίδια βουνό τότε μια λύση είναι ο εργολάβος, με σκοπό να είναι ο δήμος καθαρός. Αυτό θα είναι μια λύση από τη στιγμή που το κράτος δεν ανταποκρίνεται στο αίτημα για μόνιμες προσλήψεις. Αυτό συνεπάγεται στην αύξηση των δημοτικών τελών που είναι κάτι που θα καθοριστεί ανάλογα με το κόστος του ιδιώτη».
Σοβαρά προβλήματα στην ανακύκλωση
Από την υποστελεχωμένη υπηρεσία καθαριότητας του δήμου Ρεθύμνου γίνεται και η αποκομιδή των ανακυκλώσιμων, που εκτός από την αποκομιδή τους υπήρχε πρόβλημα και με τη διαχείρισή τους με αποτέλεσμα μέρος αυτών στη διάρκεια του καλοκαιριού να οδηγείται σε ταφή.
Το πρόβλημα ξεκίνησε τον περασμένο Μάρτιο, μετά και την πυρκαγιά στο εργοστάσιο της ΔΕΔΙΣΑ από το οποίο εξυπηρετείτο ο νομός Ρεθύμνης για τα ανακυκλώσιμα υλικά. Μετά τις ζημίες που προκλήθηκαν και με δεδομένα τα αυξημένα κόστη στη διαχείριση των απορριμμάτων, τα Χανιά σε μια προσπάθεια εξοικονόμησης κόστους επέλεξαν να δώσουν βαρύτητα στα δικά τους απορρίμματα και έπαψαν να εξυπηρετούν τη διαχείριση τουλάχιστον στο σύνολο των ανακυκλώσιμων του Ρεθύμνου. Με απόφαση του ΕΣΔΑΚ, ο νομός Ρεθύμνου ξεκίνησε να εξυπηρετείται από το Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Ηρακλείου. Ένα κέντρο που παρά την όποια καλή διάθεση μπορεί να είχε για να εξυπηρετήσει τον νομό, αυτό ήταν αδύνατο λόγω του απαρχαιωμένου εξοπλισμού τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η διαλογή στο συγκεκριμένο κέντρο γίνεται με τα χέρια και όχι με μηχανήματα. Με δεδομένο και τον αυξημένο όγκο ανακυκλώσιμων του Ρεθύμνου τους καλοκαιρινούς μήνες η κατάσταση ήταν μη διαχειρίσιμη. Έτσι κάποια ανακυκλώσιμα οδηγήθηκαν σε ταφή.
«Αυτή την περίοδο σε ό,τι αφορά την ανακύκλωση το πράγμα έχει συμμαζευτεί λίγο, διότι δεν έχουμε τόσο μεγάλο όγκο, οπότε το Ηράκλειο μας σηκώνει το μεγαλύτερο μέρος. Πάμε και κατά διαστήματα -μια φορά την εβδομάδα- έναν τράκτορα στα Χανιά, Ο μέσος όγκος το καλοκαίρι την ημέρα ήταν οι δύο τράκτορες (ο κάθε τράκτορας είναι περίπου 3.5 με 4 απορριμματοφόρα) και μπορεί να γεμίζουμε και τρεις τράκτορες. Αυτήν τη στιγμή την ημέρα μαζεύουμε δύο τράκτορες, δηλαδή περιορίστηκε στα 2/3 μόλις έφυγαν οι τουρίστες. Το μεγάλο πρόβλημα στην ανακύκλωση ήταν τους καλοκαιρινούς μήνες, δηλαδή από Μάιο μέχρι και Σεπτέμβριο. Ο πιο χαμηλός όγκος είναι τον Ιανουάριο. Ο ΕΣΔΑΚ πιέζει για να μπορέσει να μπει στη ΜΕΑ Αμαρίου γραμμή ανακύκλωσης. Όμως το βασικό είναι να καταφέρουμε να εκσυγχρονίσουμε το ΚΔΑΥ στο Ηράκλειο. Επειδή είναι παλιού τύπου εργοστάσιο, κάνει χειροδιαλογή των απορριμμάτων και δεν έχει ρομπότ όπως στα Χανιά και επειδή σηκώνει το βάρος ενός ολόκληρου νομού και επιπλέον το Λασίθι και το Ρέθυμνο, δεν μπορεί να δεχτεί τους όγκους αυτούς. Αίτημα του ΕΣΔΑΚ είναι να αναβαθμιστεί το ΚΔΑΥ, ώστε να μπορεί να αυξηθεί η εξυπηρέτηση. Το ενδεχόμενο να μπει γραμμή ανακύκλωσης στη ΜΕΑ Αμαρίου μας ενδιαφέρει ως Ρέθυμνο για την αυτονομία μας. Διότι γλιτώνουμε έτσι δρομολόγιο, καύσιμα και είναι κοντά σε εμάς. Όμως είναι κάτι το οποίο για την ώρα δεν ξέρω πως θα το διαχειριστούμε. Έχουν γίνει συζητήσεις σε επίπεδο ΕΣΔΑΚ, που το συζητάει αυτό το αίτημα» σημείωσε ο κ. Σπανουδάκης επισημαίνοντας ότι η λύση για την επόμενη σεζόν είναι να μοιραστούν τα ανακυκλώσιμά μας σε Χανιά και Ηράκλειο. «Εάν δοθεί η δυνατότητα αυτή στον μεγάλο όγκο, που δεν μπορεί να μας εξυπηρετήσει το Ηράκλειο, να μπορούμε να πάμε και στα Χανιά. Επίσης θα κοιτάξουμε το ενδεχόμενο τις γραμμής ανακύκλωσης στη ΜΕΑ Αμαρίου μακροπρόθεσμα» τόνισε.
Επιτακτική ανάγκη εκσυγχρονισμού του ΚΔΑΥ Ηρακλείου και η εγκατάσταση γραμμής ανακύκλωσης στη ΜΕΑ Αμαρίου
Το ζήτημα είναι σοβαρό και χρειάζεται λύση άμεση. Γιατί μπορεί ήδη να υπήρξε μικρή αποσυμπίεση το Σεπτέμβριο λόγω φθινοπώρου, όπου ο τουρισμός συρρικνώθηκε, όμως, θα το βρούμε μπροστά μας πάλι σε λίγους μήνες.
Κατά τον ΕΣΔΑΚ απαιτείται άμεσα να εκσυγχρονιστεί το Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Ηρακλείου, το οποίο να σημειωθεί εκτός από το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο εξυπηρετεί και τον νομό Λασιθίου. Σχετικό αίτημα έχει κατατεθεί από τον ΕΣΔΑΚ στο αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος. Το κόστος μεγάλο, όπως και ο χρόνος που θα χρειαστεί για την υλοποίησή του σε περίπτωση που θα βρεθεί χρηματοδότηση.
Παράλληλα, εξετάζεται και η εγκατάσταση γραμμής ανακύκλωσης στην Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων Αμαρίου. Η λύση αυτή για τον νομό θα είναι η καλύτερη, γιατί αφενός διασφαλίζει την αυτονομία του νομού και αφετέρου εξοικονομεί χρήματα από τα δρομολόγια. Και αυτή όμως η λύση απαιτεί χρόνο και χρήμα.
Μέχρι το καλοκαίρι, σε έξι μήνες δηλαδή, μονόδρομος φαίνεται πως είναι η καλή συνεργασία του Ρεθύμνου με τη ΔΕΔΙΣΑ Χανίων, ώστε να μπορέσει να διαχειρίζεται το μεγαλύτερο μέρος των ανακυκλώσιμων και με το ΚΔΑΔΗ για τα υπόλοιπα.
Μιλώντας στα «Ρ.Ν.» ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος και Κυκλικής Οικονομίας του δήμου Ρεθύμνου Στέλιος Σπανουδάκης ανάφερε:
«Αντιμετωπίσαμε ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα το καλοκαίρι με τη διαχείριση των ανακυκλώσιμων που από τη μια οφείλεται στην αδυναμία της ΔΕΔΙΣΑ να υποδέχεται τα ανακυκλώσιμά μας και από την άλλη στην παλαιότητα και τον μεγάλο όγκο που σηκώνει το ΚΔΑΥ Ηρακλείου στην επεξεργασία αυτών. Το αποτέλεσμα ήταν μια μεγάλη ποσότητα των ανακυκλώσιμων, τα οποία δυστυχώς ήταν με σύμμεικτα, διότι δυστυχώς υπάρχουν συνδημότες μας που δεν έχουν καταλάβει πόσο σημαντικό είναι να κάνουν ανακύκλωση και πετούσαν τα απορρίμματά τους μέσα στους μπλε κάδους. Αρκετά ανακυκλώσιμα που ήταν βρώμικα με σύμμεικτα απορρίμματα οδηγήθηκαν στην ταφή. Αυτό σαφώς μας λυπεί πολύ, διότι και ο κόπος συνανθρώπων μας που κάνουν ανακύκλωση πήγε χαμένος και εμείς ενώ προσπαθούμε να αυξήσουμε τα ανακυκλώσιμα και να γλιτώσουμε την ταφή, οι στόχοι που είχαμε βάλει δεν μπόρεσαν να επιτευχθούν μέσα στο 2024. Φυσικά υπάρχει και ένα κόστος το οποίο καλούμαστε εμείς σαν Ρεθεμνιώτες να πληρώσουμε για την ταφή τους. Υπάρχει ένας σχεδιασμός για το νέο έτος, ελπίζω να μην έχουμε τα θέματα και τα προβλήματα που είχαμε μέσα στο 2024. Μέσα σε αυτόν τον προγραμματισμό ελπίζω όλα αυτά τα θέματα να μας γίνουν μάθημα για του χρόνου και να μην ξαναπροκύψουν».