«Φωτιά» στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς εξακολουθεί και βάζει το συνεχόμενο «ράλι» ανατιμήσεων σε βασικά είδη διατροφής! Ο νέος γύρος των αυξήσεων ήρθε να επιβαρύνει κι άλλο τα καλάθια των καταναλωτών. Παράγοντες της αγοράς εμφανίζονται πολύ μετρημένοι στις δημόσιες τοποθετήσεις τους, αποφεύγοντας τις μακροπρόθεσμες προβλέψεις. Το φαινόμενο της ακρίβειας εξελίσσεται σε ένα δυσχερές και δυναμικό πεδίο, όπου κάθε εκτίμηση μπορεί να πέσει στο κενό.
Ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών, πάντως, Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας στη κρατική τηλεόραση, είπε ότι κατάσταση με την ακρίβεια υπολογίζεται πως θα ομαλοποιηθεί στο τέλος του 2023 με αρχές του 2024! Συνεπώς, αν επιβεβαιωθεί το (καλύτερο, όπως χαρακτηρίζεται από αρκετούς ειδικούς) σενάριο, έχουμε μπροστά μας το λιγότερο άλλον ένα ενάμιση πολύ δύσκολο χρόνο.
Η αγοραστική δύναμη των πολιτών βαίνει μειούμενη. Το πρόβλημα είναι εμφανέστερο στα αστικά κέντρα (και) της Κρήτης, που βεβαίως εμφανίζεται να είναι σε καλύτερη μοίρα από άλλες περιοχές της Ελλάδας (ελέω του τουρισμού φυσικά). Η ενδοχώρα και τα τουριστικά θέρετρα του νησιού (κι ιδιαίτερα προς το νότο) για τους λόγους τους, διατηρούν ακόμη τις δυνάμεις τους.
Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων παίρνουν τα «άκρως απαραίτητα» μόλις βρεθούν στο σούπερ μάρκετ. Αυτό ισχύει πλέον και για τους τουρίστες. Ωστόσο, και οι άνθρωποι με πιο γεμάτα πορτοφόλια είναι πιο… φειδωλοί στα ψώνια τους, μια και αδυνατούν να γνωρίζουν το τι θα συμβεί στο άμεσο μέλλον, σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο (εγχώριο και μη).
Ο κ. Νεκτάριος Κανακαράκης, πρόεδρος του Επιστημονικού Σωματείου Logistics (Εφοδιασμού) Κρήτης και διευθυντής Logistics σε τοπική αλυσίδα σούπερ μάρκετ, παρουσιάζει σήμερα στα «Ρ.Ν.» τις κυριότερες αυξήσεις προϊόντων και τις γενικότερες τάσεις της αγοράς.
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις
Αναλυτικότερα, βλέπουμε ότι τα τυροκομικά και το γάλα ανέβηκαν κατά 6%. «Υπάρχει θέμα στα γαλακτοκομικά» παρατηρεί ο κ. Κανακαράκης. Ανατιμήσεις έχουμε και σε ορισμένους καφέδες, ιδίως στον ελληνικό, της τάξεως του 5-6%. Οι πλημμύρες και ο καύσωνας επέδρασαν αρνητικά στις σοδειές, κι ειδικά στη Βραζιλία που κατέχει τη μεγαλύτερη παραγωγή.
Στο 5% – μεσοσταθμικά – κινούνται οι αυξήσεις στα αποξηραμένα φρούτα, τις καραμέλες και την κέτσαπ. Ανοδική μεταβολή που ξεκινάει από 5% και φτάνει έως και το 7% παρατηρείται και στους συμπυκνωμένους ντοματοχυμούς.
Ακριβότερα 7-9% είναι και τα χαρτικά (χαρτί κουζίνας, χαρτί υγείας).
Η ζάχαρη παραμένει …πικρή: Από 0,60 πήγε στο 0,90 και 1 ευρώ το κιλό!
«Τσιμπημένες» είναι οι τιμές των οπωροκηπευτικών, «Γιατί υπάρχει θέμα με τα λιπάσματα που προέρχονται κυρίως από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία. Παίζουν ρόλο επίσης τα ακραία και δυσμενή καιρικά φαινόμενα» εξηγεί ο κ. Κανακαράκης.
Παράλληλα, η αλμυρή τιμή του πετρελαίου κίνησης έχει ανεβάσει τις τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, πέντε με έξι φορές απ’ τις αρχές του έτους – μέσα σε ένα εξάμηνο δηλαδή! Το κόστος είναι αυξημένο και για το επιβατικό κοινό και για τους επαγγελματίες οδηγούς που μεταφέρουν εμπορεύματα. «Άρα επειδή ανεβαίνει το κόστος μεταφοράς, ανεβαίνει αντίστοιχα το κόστος του προϊόντος που τελικά διατίθεται στο ράφι» σημειώνει ο πρόεδρος του Επιστημονικού Σωματείου Logistics (Εφοδιασμού) Κρήτης.
Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για αύξηση του βασικού επιτοκίου κατά 0,25%, που μέχρι το τέλος του έτους ενδέχεται να πάει και στο 1%, έρχεται να επιβραδύνει έτι περαιτέρω τις αναπτυξιακές προοπτικές και να επιβαρύνει κι άλλο τα οικονομικά δεδομένα επιχειρήσεων και νοικοκυριών.
Ελλείψεις τροφίμων στις ΗΠΑ, φόβοι για παγκόσμιο ντόμινο
«Η εφοδιαστική αλυσίδα συνεχίζει και αντιμετωπίζει προβλήματα» σχολιάζει ο κ. Κανακαράκης. «Η κατάσταση στην αγορά είναι υποτονική. Ειδικά στα αστικά κέντρα υπάρχει πρόβλημα. Ο αστικός ιστός είναι πολύ περιορισμένος και πολύ δεσμευμένος» θα διαπιστώσει. Στις πόλεις, σύμφωνα με τον ίδιο, «Η αγοραστική δύναμη είναι ελάχιστη, έχει μειωθεί πάρα πολύ σε αντίθεση με τουριστικές περιοχές και την ενδοχώρα και τη νότια Κρήτη, όπου εκεί λόγω του τουρισμού και της άφιξης απόδημων, βλέπουμε μία ικανοποιητική κατανάλωση».
Συνεχίζοντας, ο κ. Κανακαράκης θα προσθέσει: «Οι συνέπειες του πολέμου είναι ακόμη ορατές. Κι αυτοί που έχουν ακόμα οικονομική δύναμη, έχουν φόβο και ανασφάλεια για το τι μέλλει γενέσθαι. Επιπλέον, τα απόνερα της πανδημίας έχουν επιφέρει μία συνολική κρίση στις τάξεις των εργαζομένων».
Πράγματι, δεν βρίσκονται εύκολα στις μέρες μας εργατικά χέρια, ενώ ο τουρισμός φαίνεται να έχει απορροφήσει πολλούς οδηγούς, όπως λένε άνθρωποι της αγοράς.
Ο πρόεδρος του Επιστημονικού Σωματείου Logistics (Εφοδιασμού) Κρήτης αξιολογεί θετικά το ότι «Πάει να γίνει κάτι με τη διεθνή τιμή του πετρελαίου, να υπάρξει πτώση» συν «τα σιτηρά που απελευθερώνονται από την Ουκρανία – κι εκεί βλέπουμε μία καλή εξέλιξη». Εντούτοις, «Θέλουμε να δούμε πώς θα αποτυπωθούν όλα αυτά στην πραγματική μας οικονομία. Γίνονται κάποιες ενέργειες σε παγκόσμιο επίπεδο. Θα δούμε όμως τάσεις υποτιμήσεων;» αναρωτιέται ο ίδιος.
«Το μαλακό και το σκληρό σιτάρι αρχίζουν κι έχουν μία καλή τάση με τις εξαγωγές που άφησαν να φύγουν από την Ουκρανία. Δεν ξέρω όμως πώς θα μεταφραστεί όλο αυτό, πώς θα εξελιχθεί» παραδέχεται, όντας ιδιαίτερα προβληματισμένος για την έλλειψη τροφίμων (ενδεικτικά σε μαρούλια, πατάτες, κρέας και αυγά) που σιγά-σιγά αρχίζει και μαστίζει τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Θα υπάρξει άραγε αντίστοιχο ντόμινο στην Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο; Είναι νωπές (και τραυματικές!) ακόμα οι μνήμες με το οικονομικό κραχ του 2007 και το τι ακολούθησε με την κατάρρευση του αμερικανικού κολοσσού Lehman Brothers.
Σύμφωνα άλλωστε με τα στοιχεία για την πορεία του εναρμονισμένου πληθωρισμού τον Μάιο, τα οποία ανακοίνωσε προ δεκαημέρου η ΕΛΣΤΑΤ, στην Ελλάδα η άνοδος των τιμών έφτασε στο 11,3%, από 10,2% τον Απρίλιο, 8,9% τον Μάρτιο, 7,2% τον Φεβρουάριο και κατά 6,2% τον Ιανουάριο. Η αύξηση των τιμών είναι η ταχύτερη από το 1994, αγγίζοντας τα υψηλότερα επίπεδα σε διάστημα 28 ετών, ενώ, παρόλο που οι μεγαλύτερες αυξήσεις έχουν επίκεντρο την ενέργεια, διαχέονται πλέον όλο και πιο πολύ σε πεδία όπως τα είδη διατροφής, ο τουρισμός, η διασκέδαση ή οι μεταφορές.
Ο πληθωρισμός θα παραμένει σε ανοδική τροχιά και τους υπόλοιπους μήνες, το λιγότερο ως το τέλος του καλοκαιριού, ενώ σταθεροποίηση αναμένεται προς τα τέλη του χρόνου.
«Είναι ένα πάρα μα πάρα πολύ δύσκολο και δυναμικό πεδίο – δεν ξέρεις τι πρόκειται να συμβεί. Αλλάζουν τόσο πολύ όλοι οι παράγοντες και οι συντελεστές που όποιος θέλει να κάνει μία εκτίμηση, εύκολα μπορεί να πέσει έξω» είναι το καταληκτικό μήνυμα του κ. Κανακαράκη.
Σταϊκούρας: Τέλη του 2023 – αρχές του 2024 η ομαλοποίηση της κατάστασης με την ακρίβεια
Η κατάσταση με την ακρίβεια εκτιμάται πως θα ομαλοποιηθεί στο τέλος του 2023 με αρχές του 2024, είπε στην κρατική τηλεόραση ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.
Όπως ανέφερε, οι δυσκολίες θα συνεχιστούν με την ίδια ένταση το 2022 και θα επεκταθούν με χαμηλότερη ένταση το 2023.
Ο υπουργός υπογράμμισε ότι πρόκειται για εκτιμήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο με τα σημερινά δεδομένα, ενώ πρόσθεσε ότι «Η κυβέρνηση θα μείνει γενναία και αποτελεσματικά δίπλα στην κοινωνία, όπως έχει αποδείξει εδώ και τρία χρόνια τώρα».
«Η οικονομία θα αναπτυχθεί φέτος με έναν σημαντικό αριθμό μεγέθυνσης, τον υπολογίζουμε 3% στον προϋπολογισμό, και με βάση τους πρώιμους δείκτες της οικονομίας, φαίνεται ότι το ποσοστό θα είναι αρκετά υψηλότερο. Η ανεργία μειώνεται. Στο κάθε νοικοκυριό που είχε έναν άνεργο, μπαίνει πρόσθετο εισόδημα. Ο κατώτατος μισθός έχει αυξηθεί δύο φορές. Οι φόροι έχουν μειωθεί σημαντικά. Από τους πολίτες που έχουν υποβάλει φορολογική δήλωση, το 75% δεν πληρώνει φόρους, και ένα κομμάτι τους θα έχει πιστωτικό. ΕΝΦΙΑ πληρώνει ένα δισ. ευρώ λιγότερο από ότι το 2018. Οι επιχειρήσεις πληρώνουν φόρο εισοδήματος από το 29% στο 22%, προκαταβολή φόρου μικρότερη. Η εισφορά αλληλεγγύης για τα εισοδήματα από τον ιδιωτικό τομέα, δεν υπάρχει ούτε το 2021, ούτε το 2022, ούτε το 2023. Αυτά είναι αρκετά δισ. ευρώ. Δεν είναι επιδόματα, είναι όμως βοήθεια στο πορτοφόλι του πολίτη, γιατί δεν είναι εκροή πόρων. Αυτά πρέπει να προσμετρηθούν όταν κάνεις οικονομική πολιτική» είπε ο κ. Σταϊκούρας.
Ο ίδιος αναφέρθηκε και σε επιδοτήσεις ύψους 8,5 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2022. «Τόσα μέτρα δεν έχει πάρει καμία άλλη χώρα στην Ευρώπη. Από αυτά, τα 6 δισ. ευρώ είναι για το ρεύμα. Για να αποφύγει ο πολίτης το 70% – 90% του κόστους της επιπλέον επιβάρυνσης το Β’ εξάμηνο του 2022. Έχουμε στα καύσιμα παρεμβάσεις ύψους περίπου 600 εκατ. ευρώ, αρκετές παρεμβάσεις για τον πρωτογενή τομέα, και μια σειρά από άλλα μέτρα όπως είναι οι μειωμένοι ΦΠΑ που τώρα νομοθετούμε στη Βουλή», πρόσθεσε.
Δεν θα αυξηθεί ο ΦΠΑ σε μάσκες και αντισηπτικά
Στις 30 Ιουνίου θα τελείωνε κανονικά ο μειωμένος ΦΠΑ σε μάσκες και αντισηπτικά, όμως η έξαρση της πανδημίας δεν επιτρέπει την άρση του μέτρου. Έτσι ο φόρος δεν θα αυξηθεί από το 6% στο 24% για ένα ακόμα εξάμηνο.
Αυτή την ανακοίνωση έκανε με χθεσινή τηλεοπτική του παρέμβαση ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης γνωστοποιώντας ότι θα προωθηθεί η σχετική τροπολογία στη Βουλή. «Οι τιμές θα παραμείνουν ίδιες μέχρι το τέλος του χρόνου» επισήμανε, αναφερόμενος, μεταξύ άλλων, στα αντισηπτικά, τις μάσκες και τα γάντια.
