• Θέλουμε οι παρεμβάσεις όχι μόνο να διορθώνουν μια ζημιά αλλά να δημιουργούν υποδομές καλύτερες από ότι ήταν πριν, δηλαδή να είναι συμβατές με τα νέα δεδομένα» τονίζει
Συνέντευξη στην ΕΛΠΙΔΑ ΑΡΙΣΤΕΙΔΟΥ
Η κλιματική κρίση είναι η νέα πραγματικότητα την οποία καλείται να διαχειριστεί η χώρα με τον απαραίτητο σχεδιασμό, με υποδομές ανθεκτικές απέναντι στα ισχυρά φυσικά φαινόμενα. Το μέγεθος των καταστροφών που έχουν σημειωθεί από πλημμύρες και φωτιές είναι αρκετά μεγάλο με τις πλημμύρες της Θεσσαλίας, τις φωτιές στη Ρόδο και πολλά άλλα μικρότερης έντασης φαινόμενα, που έχουν όμως στοιχίσει ανθρώπινες ζωές και έχουν προκαλέσει τεράστιες ζημιές στο φυσικό περιβάλλον καταστρέφοντας περιουσίες.
Το Ρέθυμνο είχε πληγεί από τα πλημμυρικά φαινόμενα του 2019 και του 2020 με τις ζημιές σε υποδομές να είναι μεγάλες την ίδια στιγμή που σχεδόν κάθε χρόνο μεγάλες πυρκαγιές σημειώνονται στο νότιο Ρέθυμνο, ενώ φέτος σημαντική καταστροφή σε χωριά του δήμου Αμαρίου προκάλεσε φωτιά που εκδηλώθηκε τον περασμένο Αύγουστο.
Το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας τον τελευταίο ενάμιση χρόνο μέσα από την Γενική Γραμματεία Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής επιχειρεί να συνδράμει στην αποκατάσταση των ζημιών χρηματοδοτώντας έργα ανθεκτικά απέναντι στα φυσικά φαινόμενα, ενώ προβλέπει αποζημιώσεις και για τις περιουσίες των πολιτών.
Τα «Ρ.Ν.» συνομίλησαν με τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Κρίσης, Χρήστο Τριαντόπουλο, στο περιθώριο της επίσκεψής του στο Ρέθυμνο, στις 12 Δεκεμβρίου, ο οποίος σε συνέντευξή του ανέλυσε τη στρατηγική του υπουργείου, μίλησε για τις χρηματοδοτήσεις που έχουν δοθεί αλλά και τον υποστηρικτικό ρόλο της κρατικής αρωγής σε ΟΤΑ και πολίτες δηλώνοντας ότι «όπου χρειαστεί, είμαστε παρόντες για να χρηματοδοτήσουμε τις ανάγκες που προκύπτουν».
• Το κομμάτι της πολιτικής προστασίας και της κλιματικής αλλαγής είναι πολύ επίκαιρο. Βλέπουμε τις επιπτώσεις της τα τελευταία χρόνια, επιπτώσεις που είναι απειλητικές για το περιβάλλον και πολλές φορές και για τον ίδιο τον άνθρωπο. Για την Κρήτη υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος σχεδιασμός στο πλαίσιο δράσεων που θα θωρακίσουν την πολιτική προστασία του νησιού;
«Η κλιματική κρίση είναι η νέα δυσμενής πραγματικότητα. Επί της ουσίας τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Αυτός είναι και ο λόγος που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής η νέα γενική γραμματεία Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής. Μέχρι τώρα στον ενάμιση χρόνο της ζωής της, μόνο το κομμάτι των δικών μας υπηρεσιών, που αφορά στις αποζημιώσεις και στις ενισχύσεις -χωρίς αυτές του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων- έχουν καταβληθεί 435 εκ. ευρώ σε αποζημιώσεις σε πολίτες, σε επιχειρήσεις, αγρότες ή νοικοκυριά. Παράλληλα, έχουμε διαθέσει και εγκρίνει προς οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, δήμους και περιφέρειες -σε αυτόν τον ενάμισι χρόνο- 410 εκ. ευρώ. Όλα αυτά δείχνουν το μέγεθος των ζημιών, αλλά και των αναγκών αποκατάστασης. Και στην Κρήτη όπου χρειάστηκε, είτε ήταν στον σεισμό στο Αρκαλοχώρι, είτε ήταν στις πλημμύρες στο Ηράκλειο, είτε στο Ρέθυμνο στις φωτιές, ενεργοποιήθηκε το ίδιο θεσμικό πλαίσιο, το πλαίσιο της κρατικής αρωγής, για αποζημιώσεις και αποκαταστάσεις σε δήμους. Στο κομμάτι των αποκαταστάσεων δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην ανθεκτικότητα. Δηλαδή θέλουμε οι παρεμβάσεις, όχι μόνο να διορθώνουν μια ζημιά, αλλά να δημιουργούν υποδομές καλύτερες από ό,τι ήταν πριν, δηλαδή να είναι συμβατές με τα νέα δεδομένα. Άρα εδώ σε συνεργασία με τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης μπορούμε να παρεμβαίνουμε σε βελτιωτικές κινήσεις, διορθώνοντας μια ζημιά και να προχωράμε και σε τέτοιες παρεμβάσεις που δημιουργούν υποδομές καλύτερες απ’ ό,τι ήταν πριν. Ο δήμαρχος Ρεθύμνου έθεσε (στη διάρκεια της εκδήλωσης για την τοπική ανάπτυξη του Ρεθύμνου, παρουσία του πρωθυπουργού) το ζήτημα των ζημιών του 2018 και του 2019 στο δήμο Ρεθύμνης. Πρόκειται για πλημμύρες που σημειώθηκαν σε περίοδο με άλλη κυβέρνηση και άλλα υπουργεία που διαχειρίζονταν αυτά τα θέματα. Ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις είμαστε εδώ να συνεργαστούμε σε ζητήματα προηγούμενης περιόδου, να τεθούν εκ νέου κι εάν υπάρχει ανάγκη αποκαταστάσεων και παρεμβάσεων να προχωρήσουμε σε έκτακτη χρηματοδότηση για να υλοποιηθεί κι αυτή».
• Σε επίπεδο Ρεθύμνου υπάρχουν έτοιμες μελέτες για μεγάλα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας που αφορούν κυρίως στις διευθετήσεις ρεμάτων και ποταμών. Εκεί το υπουργείο σας θα μπορούσε να μεριμνήσει έτσι ώστε να έχουμε σύντομα την εξασφάλιση της απαιτούμενης χρηματοδότησης;
«Το χαρτοφυλάκιό μας περιλαμβάνει την παρέμβαση και την έκτακτη χρηματοδότηση σε περιπτώσεις που σχετίζονται οι παρεμβάσεις αυτές με φυσικές καταστροφές. Άρα όπου υπάρχουν ζητήματα αποκατάστασης, αλλά και μιας καλύτερης διαμόρφωσης μιας υποδομής, ενός δικτύου μετά από μια φυσική καταστροφή, ειδικά όταν υπάρχουν μελέτες, εμείς είμαστε εδώ να αξιολογήσουμε και να αναζητήσουμε χρηματοδοτικούς πόρους. Άλλωστε έχουμε έναν προϋπολογισμό σε ετήσια βάση από το πρόγραμμα δημοσιών επενδύσεων 600 εκ. ευρώ, το οποίο δεν είναι μόνο για έργα, είναι και για αποζημιώσεις. Και κάνουμε μια κατανομή όλων αυτών. Οπότε στις περιπτώσεις που έχουμε ζημιές σε μια υποδομή και υπάρχει μελέτη, είτε υπάρχει η ανάγκη για να γίνει ένας καθαρισμός ρέματος που έχουμε πλημμυρικές πιέσεις και πλημμυρικά φαινόμενα, είμαστε εδώ σε συνεργασία με τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης να εγκρίνουμε τις χρηματοδοτήσεις και να προχωρήσουν σε αυτές τις παρεμβάσεις. Άλλωστε το έχουμε κάνει σε αρκετούς δήμους, το κάνουμε και με την περιφέρεια και όπου χρειαστεί σε τέτοιες περιπτώσεις αποκαταστάσεων είμαστε παρόντες για να χρηματοδοτήσουμε τις ανάγκες αυτές».
• Στις περιπτώσεις που δεν αφορά αποκατάσταση, αλλά διευθετήσεις των ρεμάτων ή ποταμών που υπερχειλίζουν κάθε φορά που είναι πολύ έντονη η βροχόπτωση, μπορεί να υπάρξει η δική σας παρέμβαση ή έστω συνδρομή στα άλλα υπουργεία;
«Μπορούμε να συνεργαστούμε με τα συναρμόδια υπουργεία και με την περιφέρεια, καθώς και οι περιφέρειες έχουν δικό τους πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και έχουν και κοινοτικούς πόρους. Υπάρχει μια σειρά από εργαλεία που μπορούν να αξιοποιηθούν και αξιοποιούνται προς αυτήν την κατεύθυνση όλη αυτήν την περίοδο. Βγαίνουν σχετικές προσκλήσεις, άρα είμαστε εδώ και όποιες τέτοιες προτεραιοποιήσεις μπουν να ανταποκριθούμε σε συνεργασία με όλους».
• Σε ό,τι αφορά σε ένα μεγάλο θέμα για τον νομό Ρεθύμνου, ιδίως για το νότιο Ρέθυμνο, τα δύο φαράγγια που το ένα από αυτά παραμένει κλειστό από τον περασμένο Μάρτιο λόγω της κατολίσθησης που είχε σημειωθεί. Είχαμε ήδη μια πρώτη σημαντική χρηματοδοτική ενίσχυση από πλευράς του υπουργείου σας, σε ανταπόκριση του αιτήματος της Αντιπεριφέρειας.
«Είχαμε μια στενή συνεργασία με την περιφέρεια και με την κ. Αντιπεριφερειάρχη, που έθεσε το ζήτημα από την πρώτη στιγμή όσον αφορά στο φαράγγι του Κοτσυφού. Εκεί εγκρίναμε μια χρηματοδότηση 2 εκ. ευρώ. Προχωράει το έργο. Αντίστοιχα η ίδια η περιφέρεια με δική της χρηματοδότηση είχε προχωρήσει σε κάποιες πρώτες παρεμβάσεις και στο φαράγγι του Κουρταλιώτη. Η περιφέρεια ήρθε με νέο αίτημα και για τις δύο περιπτώσεις. Εμείς από την πλευρά μας στο πλαίσιο της κυβερνητικής επιτροπής Κρατικής Αρωγής αναθέσαμε σε ομάδα μηχανικών, ήρθε στο Ρέθυμνο, έκανε τη σχετική αυτοψία, μας ενημέρωσε και σε συνεδρίαση της κυβερνητικής επιτροπής Κρατικής Αρωγής εγκρίναμε άλλα 2 εκ. ευρώ, τα οποία θα κατανεμηθούν στις δύο περιπτώσεις, σε συνεργασία και με την περιφέρεια, έτσι ώστε να προχωρήσουν και να ολοκληρωθούν τα έργα διαμορφώνοντας συνθήκες ασφαλούς διέλευσης από τους δύο οδικούς διαύλους που ενώνουν το βόρειο με το νότιο Ρέθυμνο, έτσι ώστε να μην υπάρχουν ζητήματα ασφάλειας για τους πολίτες. Γι’ αυτό διαθέτουμε τους πόρους. Είναι πόροι που δεν έχουν διατεθεί σε αυτό το ύψος τα τελευταία χρόνια. Είμαστε εδώ εάν ξαναχρειαστεί -ευχόμαστε να μην χρειαστεί- σε συνεργασία με όλους να ανταποκριθούμε σε ό,τι προκύψει».
• Ο δήμος Αμαρίου είναι ο δήμος που επλήγη από τις πυρκαγιές τον περασμένο Αύγουστο. Είναι πολλές οι ζημιές ειδικά στα ελαιόδεντρα. Γνωρίζουμε ότι έχει κατατεθεί σε εσάς ένα αίτημα για οικονομική ενίσχυση γύρω στα 1,3 εκ. ευρώ. Έχουν ήδη χορηγηθεί 300.000 ευρώ.
«Έχει βγει πρόσκληση για 300.000 ευρώ, θα πρέπει ο δήμος να υποβάλλει το τεχνικό δελτίο και είμαστε σε συνεργασία μαζί του έτσι ώστε να εγκρίνουμε εκ νέου και επιπλέον ποσό, ώστε οι όποιες αποκαταστάσεις χρειάζονται να προχωρήσουν. Το κάνουμε σε όλους τους δήμους. Άλλωστε την επόμενη περίοδο θα εγκρίνουμε άλλο ένα ποσό 150.000 ευρώ για τον δήμο Αμαρίου».
• Είχατε αναφέρει σε συνάντηση που είχατε κάνει το προηγούμενο διάστημα με τον βουλευτή Ρεθύμνης Γιάννη Κεφαλογιάννη και την αντιπεριφερειάρχη, ότι εξετάζεται ένα νέο σχήμα για τη λειτουργία του ταμείου Κρατικής Αρωγής για την επίσπευση της διαδικασίας σύμφωνα με την οποία θα αποζημιώνονται οι πληγέντες από φυσικές καταστροφές.
«Έχουμε καταφέρει εντάσσοντας τις ζημιές σε φυτικό κεφάλαιο στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής να διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο το οποίο λειτουργεί πιο γρήγορα, διαθέτοντας ενισχύσεις υψηλότερες από ό,τι ήταν πριν. Πριν ίσχυε το καθεστώς των κρατικών οικονομικών ενισχύσεων, που εκεί χορηγούνταν η αποζημίωση, αφού κάποιος αποκαθιστούσε το δέντρο και μετά. Εμείς τώρα ερχόμαστε και δίνουμε προκαταβολικά χρήματα που είναι υψηλότερα -ως ενίσχυση ανά δέντρο- απ’ ό,τι λάμβαναν πριν. Δίνουμε προκαταβολή της μισής ενίσχυσης, του 50%. Αλλά βελτιώνουμε περαιτέρω το νέο σχήμα. Αλλάζουμε αυτό το θεσμικό πλαίσιο, το εξελίσσουμε και δεν περιμένουμε την αποκατάσταση, αλλά προχωρούμε στην ολοκλήρωση της διαδικασίας, αφού γίνουν οι διασταυρώσεις και οι έλεγχοι από τον ΕΛΓΑ έτσι ώστε να δώσουμε και το υπόλοιπο μισό στους αγρότες με την προϋπόθεση μέσα στην πενταετία να κάνουν δήλωση καλλιέργειας, να καλλιεργήσουν. Γιατί αυτό δεν αφορά μόνο τις περιοχές με ελαιόδεντρα όπως η Κρήτη, αφορά και άλλες περιοχές, όπως είναι ο κάμπος της Θεσσαλίας. Οπότε δίνουμε με αυτόν τον τρόπο την ευχέρεια στον αγρότη να μην περιμένει πέντε χρόνια να αποκομίσει εισόδημα, αφού ξαναφυτέψει τα δέντρα και αυτά καρποφορήσουν, αλλά αντί για δέντρα μπορεί να φυτέψει μια μονοετή καλλιέργεια και να έχει εισόδημα μέσα σε έναν χρόνο. Συνεπώς το προαπαιτούμενο θα είναι αφού πάρει και το δεύτερο μισό, την ολοκλήρωση της ενίσχυσης, η δήλωση καλλιέργειας μέσα σε μια πενταετία. Ήδη έχουμε προετοιμάσει τις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις, μόλις πάρουμε τα στοιχεία από τον ΕΛΓΑ θα τη στείλουμε στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έτσι ώστε να δρομολογηθούν και οι πληρωμές τους. Έχουν διασφαλιστεί οι χρηματοδοτικοί πόροι και περιμένουμε τη διαδικασία να ολοκληρωθεί από το κομμάτι των υπηρεσιών του ΕΛΓΑ».
• Πότε θα καταβληθούν αυτές οι πρώτες αποζημιώσεις και για τους πυρόπληκτους του δήμου Αγίου Βασιλείου;
«Για το 2024 αντιστοίχως περιμένουμε τα στοιχεία από τον ΕΛΓΑ που έχουν κάνει τις καταγραφές για να προχωρήσουμε και στην αποζημίωση αυτών. Θα είναι μέσα στο 2025, όπως και για το Αμάρι».
