Η Κρήτη βρίσκεται στο μέτωπο του Ελληνικού τόξου και συνεπώς χαρακτηρίζεται από υψηλή σεισμικότητα. Ως εκ τούτου, η Κρήτη αποτελεί, ίσως, το σημαντικότερο φυσικό σεισμολογικό εργαστήριο στην Ευρώπη.
Στις 27 Σεπτεμβρίου 2021 ένας ισχυρός σεισμός μεγέθους Mw6.0, καταγράφηκε στο κεντρικό τμήμα του νησιού περίπου 20 χλμ. νότια του Ηρακλείου. Ο σεισμός προκάλεσε έναν θάνατο, περίπου 20 τραυματίες και εκτεταμένες κτηριακές ζημιές στην περιοχή του Αρκαλοχωρίου και σε άλλα χωριά της περιοχής.
Ο σεισμός της 27ης Σεπτεμβρίου 2021 είναι ο μόνος γνωστός ισχυρός σεισμός στην περιοχή του Αρκαλοχωρίου. Του κύριου σεισμού είχε προηγηθεί μια συνεχής δραστηριότητα από τις αρχές Ιουνίου 2021, με τον ισχυρότερο προσεισμό Mw4.6 στις 24 Ιουλίου 2021. Ακολούθησε έντονη μετασεισμική δραστηριότητα με τον μεγαλύτερο μετασεισμό (Mw5.1) να λαμβάνει χώρα την 28η Σεπτεμβρίου 2021.
Με αφορμή τον ένα χρόνο από τον Σεισμό του Αρκαλοχωρίου, το Ινστιτούτο Φυσικής Εσωτερικού της Γης και Γεωκαταστροφών του Πανεπιστημιακού Κέντρου Έρευνας και Καινοτομίας (ΠΑ.Κ.Ε.Κ) του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου (ΕΛΜΕΠΑ) έδωσε στη δημοσιότητα τον πρώτο τόμο της ειδικής έκδοσης «Τhe Central Crete (Mw6.0) Strong Earthquake on 27 September 2021 … A year after».
Σ’ αυτήν την ειδική έκδοση, ένα χρόνο μετά τον σεισμό του Αρκαλοχωρίου, το Ινστιτούτο Φυσικής Εσωτερικού της Γης και Γεωκαταστροφών του ΠΑ.Κ.Ε.Κ του ΕΛΜΕΠΑ μαζί με την Έδρα UNESCO για τη Φυσική της Στερεάς Γης και συνεργάτες από το ΕΚΠΑ και το INGV-Ιταλία παρουσιάζουν τις σεισμικές διεργασίες, που σχετίζονται με τον κύριο σεισμό καθώς και την προσεισμική και μετασεισμική δραστηριότητα για ένα μοναδικό γεγονός στη σεισμική ιστορία της Κρήτης.
Τα ερευνητικά αποτελέσματα του Ινστιτούτου θα συμβάλλουν στην κατανόηση των σεισμικών φαινομένων στο μέτωπο του Ελληνικού Τόξου, στην κατανόηση των γεωδυναμικών φαινομένων στην περιοχή και στη δημιουργία ενός διεθνούς πόλου έρευνας των γεωδυναμικών φαινομένων στην ευρύτερη περιοχή της Κρήτης.
