Τον Φεβρουάριο επί χάρτου και τον Απρίλιο επί του πεδίου
Στο προσκήνιο ξανά το πρόβλημα με τα ετοιμόρροπα κτίρια της παλιάς πόλης
Η πρόληψη μέσα από τη σωστή προετοιμασία, την εκπαίδευση και ενημέρωση φορέων και πολιτών είναι στοιχεία απαραίτητα για την αντιμετώπιση και τη διαχείριση του σεισμικού κινδύνου και όλων των συνοδών φαινομένων, τα οποία προκύπτουν από σεισμικό κίνδυνο. Αυτό τόνισε χθες από το Ρέθυμνο ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ καθηγητής, Ευθύμης Λέκκας, στο πλαίσιο της προετοιμασίας για τη μεγάλη άσκηση «Μίνωας 2024», που θα πραγματοποιηθεί στην Κρήτη επί χάρτου τον Φεβρουάριο και επί του πεδίου τον Απρίλιο. Ο στόχος της άσκησης, που ξεκινά από την Κρήτη και κάθε χρόνο θα πραγματοποιείται σε μια διαφορετική περιφέρεια της χώρας είναι να ελεγχθούν τα σχέδια, να εκπαιδευτούν ομάδες πληθυσμού και κυρίως κρίσιμες ομάδες, όπως οι μαθητές και οι καθηγητές και να εξελιχθεί η άσκηση μέσα από συγκεκριμένα επεισόδια, τα οποία θα αναπτυχθούν σε όλη την Κρήτη.
Χθες στο Ρέθυμνο έγινε ευρεία συνάντηση παρουσία όλων των αρμόδιων φορέων, περιφέρειας, δήμων, πυροσβεστικής, αστυνομίας, λιμενικού, δασαρχείου, Ο.Α.Κ., στρατού, εθελοντών σαμαρειτών διασωστών, ΔΕΔΔΗΕ.
Είναι σημαντικό, είπε ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ να ελεγχθούν οι αδυναμίες, να διαπιστωθούν τα προβλήματα για να μπορέσουν να βελτιωθούν και να υπάρξει πρόβλεψη για την διαχείριση και αντιμετώπιση ενός μεγάλου σεισμού.
Στο πλαίσιο αυτό της πρόληψης άλλωστε περιλαμβάνεται και ο έλεγχος αντισεισμικής προστασίας των δημόσιων κτιρίων, η απογραφή των οποίων πήρε παράταση ως τις 6 Φεβρουαρίου. Στον δήμο Ρεθύμνου έχουν απογραφεί συνολικά 254 κτίρια, τα οποία, όπως είπε ο δήμαρχος, δεν φαίνεται να αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Το πρόβλημα όμως εντοπίζεται στα ιδιωτικά κτίρια και ιδίως κατοικίες που βρίσκονται στο ιστορικό κέντρο της πόλης, για την οποία ο κίνδυνος είναι ορατός.
Για τον λόγο αυτό επισημάνθηκε η επιτακτική ανάγκη εξεύρεσης από πλευράς πολιτείας χρηματοδοτικών εργαλείων, που θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν οι ιδιοκτήτες, όπως επισημάνθηκε, ενώ αντίστοιχα εργαλεία πρέπει να εξευρεθούν και για δημόσια κτίρια.
Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας, Ευθύμης Λέκκας, γνωρίζει καλά την πόλη του Ρεθύμνου, αφού είχε υλοποιήσει το σχέδιο αντισεισμικής προστασίας το 2008. Ο ίδιος ανάφερε ότι χρειάζεται η επικαιροποίηση των σχεδίων αυτών, καθώς η πόλη έχει αλλάξει και εντόπισε το πρόβλημα μόνο στο ιστορικό κέντρο της πόλης.
Αναλυτικότερα ο Ευθύμης Λέκκας ανάφερε: «Είχαμε κάνει έναν σχεδιασμό από τη δεκαετία του 2000 μέχρι του 2010. Είχαν τεθεί οι βάσεις για τον αντισεισμικό σχεδιασμό και τη θωράκιση της πόλης του Ρεθύμνου μέσα από διάφορες εκπαιδευτικές δραστηριότητες, αλλά και ερευνητικές και τεχνικές δραστηριότητες. Θα πρέπει να πούμε ότι είχαμε τελειώσει τη μικροζωνική μελέτη του Ρεθύμνου με βάση την οποία έκτοτε όλες οι κατασκευές γίνονται με αυτά τα δεδομένα και είχαμε κάνει και τον επιχειρησιακό σχεδιασμό στην πόλη του Ρεθύμνου, δηλαδή χώρους καταφυγής, οδούς διαφυγής, χώρους παροχής βοήθειας και γενικότερα όλα τα σχέδια τα οποία βοήθησαν στο να έχουμε έναν ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχεδιασμό για την πόλη του Ρεθύμνου. Βεβαίως έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε, η πόλη έχει αλλάξει, η πόλη μεταλλάσσεται χρόνο με τον χρόνο, αλλάζει χρήσεις, αλλάζει δραστηριότητες, αλλάζουν πάρα πολλά πράγματα και βεβαίως επιβάλλεται να γίνει ένας καινούργιος επιχειρησιακός σχεδιασμός στην πόλη. Διότι τα επιστημονικά δεδομένα σε ό,τι αφορά την αντισεισμικότητα των κατασκευών παραμένουν τα ίδια, δεν έχουν αλλάξει, αλλά σε επίπεδο σχεδίων πρέπει να βελτιωθούν και να επικαιροποιηθούν τα σχέδια. Αυτό είναι μια ενέργεια από μόνη της που είναι πάρα πολύ σημαντική. Βεβαίως σήμερα το θέμα ήταν η μεγάλη άσκηση πλήρους ανάπτυξης πεδίου που θα γίνει τον Απρίλιο και την οποία άσκηση προετοιμάζουμε με όλους τους φορείς, έτσι ώστε να είμαστε σε ένα επίπεδο να διαχειριστούμε δύσκολες καταστάσεις που προβλέπονται από το σενάριο και βέβαια στην άσκηση εκείνο το οποίο περιμένουμε είναι να δούμε που έχουμε τις αδυναμίες, τις ατέλειες, έτσι ώστε να τις βελτιώσουμε».
Η παλιά πόλη έχει μια αυξημένη τρωτότητα, σημείωσε και πρόσθεσε ότι «δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι, ούτε μπορούμε να την ενισχύσουμε γιατί χρειάζονται τεράστια κονδύλια. Όμως εκείνο το οποίο μπορούμε να κάνουμε είναι να διαχειριστούμε τον κόσμο που είναι στην παλιά πόλη, δηλαδή να έχουμε σχέδια τα οποία να επιβάλλουν διαδικασίες οι οποίες να είναι όσο το δυνατόν πιο ασφαλείς, όπως είναι η εκκένωση, η διαφυγή, η παροχή βοήθειας κ.λπ. Αυτό θα γίνει με μια εμπεριστατωμένη επανεξέταση των σχεδίων που κάναμε πριν 15 χρόνια. Είναι καιρόν να αρχίσουμε πια γιατί κατανοούν όλοι και σε κορυφαίο επίπεδο εδώ στην Ελλάδα, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, ότι τα θέματα της κλιματικής κρίσης, των καταστροφικών φαινομένων, είναι τα κυρίαρχα θέματα».
Επικαιροποίηση των τόπων καταφυγής
Η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου, Μαρία Λιονή, αναφέρθηκε στην ανάγκη επικαιροποίησης των τόπων καταφυγής της πόλης, αλλά και στο πρόβλημα με τα ευάλωτα κτίρια της παλιάς πόλης, τονίζοντας μεταξύ άλλων: «σε ό,τι αφορά ειδικότερα για το Ρέθυμνο, επισημάνθηκε το θέμα της παλιάς πόλης, ότι είναι καταπονημένη από πολλά έτη, από προηγούμενους σεισμούς, ενδεχομένως αρκετά κτίρια ιδιωτών να μην έχουν τις επισκευές και τις συντηρήσεις που χρειάζονται. Επομένως εκφράστηκε μια ανησυχία. Βεβαίως, τώρα με την άσκηση θα πρέπει να επικαιροποιήσουμε και εμείς, όλοι μας, με τη βοήθεια του ΟΑΣΠ τους τόπους καταφυγής και συγκέντρωσης μετά τον σεισμό. Οι τόποι συγκέντρωσης είναι οι πλατείες. Το Ρέθυμνο που έχει τεράστιο παραλιακό μέτωπο, οι πλατείες είναι δίπλα στη θάλασσα, που αυτό θα πρέπει να το συνεκτιμήσουμε με τη βοήθεια του ΟΑΣΠ εάν θα πρέπει να συγκεντρώνεται ο κόσμος σε πλατείες που είναι δίπλα στη θάλασσα και ανάλογα σε τι υψόμετρο είναι αυτές».
«Η πολιτική προστασία και η ασφάλεια πρέπει και είναι σε προτεραιότητα για την περιφέρεια», σημείωσε ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης, Γεώργιος Τσαπάκος.
Ο περιφερειακός συντονιστής πολιτικής προστασίας, Μανώλης Παραβολιδάκης, μιλώντας για την άσκηση αντιμετώπισης σεισμού σημείωσε ότι «τα σενάρια αυτά είναι προσαρμοσμένα στην ιδιαιτερότητα της Κρήτης και ιδιαίτερα στο φυσικό και γεωδυναμικό περιβάλλον της. Δηλαδή τα σενάρια αυτά δεν μπορούμε να τα πάρουμε και να τα εφαρμόσουμε σε μια άλλη περιφέρεια, αφορούν αποκλειστικά την Κρήτη και γι’ αυτό γίνονται ιδιαίτερες εργασίες αυτών των σεναρίων. Σκοπός είναι να αναζητήσουμε τις αδυναμίες μας, να αναζητήσουμε τα προβλήματά μας, τις δυσλειτουργίες των αποτελεσμάτων ενός καταστροφικού σεισμού, πως θα το διαχειριστούμε τόσο το προσωπικό, όσο και τις απώλειες που ενδεχομένως να υπάρξουν. Νομίζω ότι θα δοκιμαστούμε σε αυτό όλοι οι φορείς και να δούμε πως θα ανταποκριθούμε σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Μαζί με τους φορείς θα δοκιμαστούν και οι υποδομές του νησιού και όλα. Νομίζω ότι όλοι θα συμμετέχουμε, όλοι θα ευαισθητοποιηθούμε σε αυτόν τον τομέα, γιατί δεν έχει να κάνει μόνο με ένα κτίριο, αλλά έχει να κάνει με τα σχολεία μας, με τις υγειονομικές υπηρεσίες, με τα νοσοκομεία».
Ο εντεταλμένος περιφερειακός σύμβουλος για θέματα πολιτικής προστασίας, Μιχάλης Σαρρής, από την πλευρά του τόνισε ότι «Σκοπός αυτής της άσκησης είναι να δούμε τον συντονισμό και τη διαλειτουργικότητα, όπως και την ετοιμότητα των εμπλεκόμενων φορέων. Σε ένα σημαντικό συμβάν είναι σημαντικό σημείο ο συντονισμός όλων αυτών των φορέων που εμπλέκονται. Γνωρίζουμε ότι η πολιτική προστασία στο σύνολό της έχει την εμπλοκή αρκετών φορέων. Επίσης, βασικό μέλημα είναι η ενημέρωση των πολιτών, ώστε να μπορέσουμε να καλλιεργήσουμε στην κουλτούρα τους την αυτοπροστασία από τα ακραία καιρικά φαινόμενα που θα τα βλέπουμε πολύ έντονα στη ζωή μας από εδώ και πέρα. Άρα, ο ενημερωμένος πολίτης, αυτός που θα μπορεί να αυτοπροστατεύεται, νομίζω ότι μπορεί να είναι αυτός ο πολίτης που θα μειώσει και τις επιπτώσεις ενός σεισμού ή άλλου ακραίου φαινομένου».
«Εκεί που πάσχουμε είναι στον έλεγχο. Γνωρίζουμε ότι έχουμε πολύ καλούς κανονισμούς, είναι κοινή αποδοχή, ειδικά στο κομμάτι της αντισεισμικής θωράκισης. Το ζητούμενο είναι πως αυτό φτάνει τελικά να περνάει στην κατασκευή. Χωρίς να θέλω να κινδυνολογήσω, από την εμπειρία σχεδόν 30 ετών στο επάγγελμα, θεωρώ ότι δεν καταφέρνουμε στον επιθυμητό βαθμό να περάσουμε αυτήν την τεχνογνωσία, το επιστημονικό υπόβαθρο τελικά στις κατασκευές μας» σημείωσε στη διάρκεια της χθεσινής συζήτησης ο πρόεδρος του Ο.Α.Κ., Θοδωρής Νίνος.
254 κτίρια έχουν απογραφεί για τη στατική τους επάρκεια στον δήμο Ρεθύμνης
Ο δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης, τόνισε ότι εμπρόθεσμα ο δήμος προχώρησε ως όφειλε στην απογραφή για τον προσεισμικό έλεγχο των δημοτικών του κτιρίων, θέμα το οποίο, όπως είπε, επιμελήθηκε ο αρμόδιος αντιδήμαρχος πολιτικής προστασίας, Γεώργιος Σκορδίλης, τα οποία συνολικά ανέρχονται σε 254. Ο ίδιος τόνισε τη σημασία της άσκησης αντιμετώπισης σεισμού τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Είναι πολύ σημαντικό να βάζουμε ένα θέμα για να κάνουμε διάγνωση του προβλήματος. Αυτή η διάγνωση θα δημιουργήσει την ανάγκη για προγράμματα, κυρίως χρηματοδοτικά. Δύο πράγματα συμβαίνουν όταν έχουμε μια φυσική καταστροφή. Είναι η πρώτη στιγμή που είναι θέμα διαχείρισης του πανικού και των προβλημάτων. Στην Κρήτη είναι πολύ σημαντικό το πότε θα συμβεί -που δεν θέλουμε ποτέ να συμβεί- είναι άλλο εάν συμβεί χειμώνα, άλλα εάν συμβεί καλοκαίρι, μέσα στην καρδιά της τουριστικής περιόδου, εάν είναι τα σχολεία ανοιχτά, εάν είναι κλειστά. Υπάρχει μια ποικιλομορφία σε αυτές τις επιπτώσεις που εξαρτάται από το πότε θα συμβεί αυτό το συμβάν».
Οι χώροι διαφυγής είναι οι πλατείες και οι αυλές των σχολείων, τόνισε προσθέτοντας ότι «υπάρχει και η επόμενη στιγμή που πρέπει να δούμε εάν αυτός ο νομός έχει το κατάλληλο νοσοκομείο για να υποδεχτεί αυτούς τους τραυματίες, εάν υπάρχει το κατάλληλο οδικό δίκτυο διαφυγής. Δεν είναι τυχαίες οι φωνές όταν μιλούσαμε για τον Β.Ο.Α.Κ., ότι ο περιφερειακός δρόμος δεν πρέπει να ξεκινάει μέσα από την πόλη και να καταλήγει μέσα στην πόλη, όπως ήταν ο σχεδιασμός, αλλά πρέπει να ξεκινάει από κόμβο σε κόμβο. Όλα αυτά τα έργα είναι απαραίτητα, χρειάζονται υποδομές, όπως και εφησυχασμός των γονέων ότι τα σχολεία των παιδιών τους στατικά είναι ασφαλή. Εμείς δεν έχουμε για κανένα σχολείο απειλή κινδύνου».
Αναφορικά με την απογραφή του προσεισμικού ελέγχου των σχολείων είπε ότι ο δήμος κατέγραψε 254 κτίρια: «Από ό,τι γνωρίζουμε τα δικά μας κτίρια δεν έχουν κανένα πρόβλημα σε θέμα διακινδύνευσης των ανθρώπων και των παιδιών μας. Αυτήν τη στιγμή κάνουμε τη διαδικασία της διάγνωσης, ελπίζω ότι θα ακολουθήσει και η διαδικασία της θεραπείας. Δηλώνω εκ των προτέρων ότι είναι τεράστιο το ποσό που απαιτείται για όλα τα δημόσια κτίρια της πατρίδας μας. Αλλά εάν πάλι δούμε ότι 6 δισ. ευρώ κοστίζει η έλλειψη πολιτικής προστασίας στην πατρίδας μας με αυτά που συνέβησαν τους τελευταίους μήνες, θα είχαμε δώσει πολύ λιγότερα στα μέτρα προστασίας αυτών των περιοχών και δεν θα είχαμε τα 6 δισ. ευρώ και ούτε θα είχαμε δημιουργήσει δυστυχία, θύματα και οικονομική καταστροφή των ανθρώπων».
Στη διάρκεια της χθεσινής συνάντησης ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ απαντώντας σε σχετικό ερώτημα του αντιδημάρχου πολιτικής προστασίας δήμου Ρεθύμνου κ. Σκορδίλη αναφορικά με το ενδεχόμενο τσουνάμι και πρόβλεψη σχετικού σεναρίου στην άσκηση, ανέφερε ότι τις επόμενες ημέρες θα ολοκληρωθεί η καταγραφή των υψόμετρων του κυματισμού από τον καθηγητή Συνολάκη και θα συμπεριληφθεί στην μεγάλη άσκηση.
Απαντώντας ο κ. Λέκκας σχετικά με την πιθανότητα ενός τσουνάμι είπε: «Το παραλιακό μέτωπο είναι ευάλωτο σε τσουνάμι. Βέβαια πρέπει να γίνει πάρα πολύ μεγάλος σεισμός για να έχουμε πρόβλημα από τσουνάμι. Εκεί υπάρχουν τα σχέδια που είχαμε καταρτίσει τη δεκαετία του 2000 και που προβλέπεται να υπάρχει διαφυγή από το παραλιακό μέτωπο προς την ενδοχώρα. Δεν έχουμε ειδικό πρόβλημα με τα κτίρια στο παραλιακό μέτωπο, γιατί είναι σύγχρονα κτίρια. Βέβαια, ένα πρόβλημα είναι το καλοκαίρι που οι τουρίστες δεν ξέρουν τι να κάνουν, εκεί πια θα πρέπει να ληφθούν βάσεις» σχολίασε.
Πάγιο αίτημα η ενεργοποίηση χρηματοδοτικών προγραμμάτων για τη στατική ενίσχυση κτιρίων
Η κ. Λιονή στη διάρκεια της σύσκεψης ανέδειξε την επιτακτική ανάγκη εξεύρεσης χρηματοδοτικών εργαλείων που θα αφορούν την στατικότητα των κτιρίων, η οποία πρέπει να προηγείται της ενεργειακής αναβάθμισής τους: «Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν χρηματοδοτικά προγράμματα είναι ένα μεγάλο θέμα το οποίο έχουμε θίξει κατ’ επανάληψη όλοι οι φορείς που έχουμε σχέση με δημόσια κτίρια. Διότι δεν είναι δυνατόν να υπάρχουν τόσα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα και για δημόσια κτίρια και για ιδιωτικά, για ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων με το πιστοποιητικό αυτό να είναι απαραίτητο για εκμίσθωση του κτιρίου για αγοραπωλησία και να μην ζητά κανένας πιστοποιητικό στατικής επάρκειας του κτιρίου. Δεν υπάρχει κανένα χρηματοδοτικό εργαλείο αυτήν την ώρα να βοηθάει το δημόσιο, ακόμα και τους ιδιώτες, να μπαίνουν σε τέτοια προγράμματα. Είναι ανάγκη τα παλαιά και διατηρητέα κτίρια να τα υποστηρίζουμε».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο δήμαρχος Ρεθύμνου που επανέλαβε την ανάγκη ενίσχυσης των κτιρίων της παλιάς πόλης, τα οποία κατά κύριο λόγο είναι ιδιωτικά και ο δήμος δεν έχει δυνατότητα παρέμβασης. Για αυτό, όπως είπε, απαιτείται η πολιτεία να μεριμνήσει για να δώσει κίνητρα στους ιδιοκτήτες να τα καταστήσουν στατικά ασφαλή, ενώ σημείωσε ότι ο δήμος έχει καταγράψει περισσότερα από 100 σπίτια στην παλιά πόλη (ιδιωτικά) που αντιμετωπίζουν ζητήματα στωικότητας.
«Πρέπει να υπάρξει ένα προγράμματα να στερεώσουμε τα κτίρια τουλάχιστον στα ιστορικά κέντρα. Διότι εκεί τα κτίρια είναι σε δρόμους πάρα πολύ στενούς και εάν υπάρξει κατάρρευση και περνάνε άνθρωποι από τον δρόμο σίγουρα θα έχουμε θύματα, χώρια από αυτούς που κατοικούν σε αυτά τα σπίτια και που δεν δύνανται πολλές φορές να αντιμετωπίσουν το κόστος μιας τέτοιας ριζικής επισκευής. Όπως έβγαλαν το πρόγραμμα «Εξοικονομώ», να βγει και το πρόγραμμα «Διασώζω». Δεν λέμε να κάνουν με δημόσια χρήματα ιδιωτικές επενδύσεις, αλλά μπορούν να βγάλουν μέτρα για να καταστούν αυτά τα κτίρια ασφαλή με τη χρηματοδότηση των ιδιοκτητών. Ο δήμος Ρεθύμνης δεν μπορεί να κάνει έλεγχο σε ιδιωτικά κτίρια. Τον τελευταίο καιρό έχουμε δώσει πάρα πολλά χρήματα γιατί υπάρχει πολυπλοκότητα στις ιδιοκτησίες, υπάρχει αδιαφορία από τους ιδιοκτήτες και αναγκάζεται ο δήμος να κάνει τα στοιχειώδη απαραίτητα για να μην έχουμε καμία κατάρρευση. Έχουμε χαρτογράφηση και επομένως μια πολύ καλή εικόνα. Έχει κάνει μια πολύ σοβαρή δουλειά ο Κωστής Ηλιάκης που είναι άνθρωπος που ζει στην παλιά πόλη και έχει καταγράψει αυτά τα κτίρια. Είναι πάνω από 100 αυτά που πρέπει να δούμε. Επίσης η Πολεοδομία έχει κάνει έγγραφα ετοιμορροπίας, έχει προειδοποιήσει και έχουν ληφθεί κάποια μέτρα σε κάποια από αυτά. Όμως δεν έχουμε μια ολιστική διαχείριση των ιστορικών κέντρων και δεν υπάρχουν κίνητρα στου ιδιοκτήτες για να μπορέσουν να επενδύσουν σε αυτόν τον τομέα. Επειδή υπάρχει ένα έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον στην παλιά πόλη, θεωρώ ότι όλες οι νέες επεμβάσεις είναι στην σωστή κατεύθυνση και μάλιστα τα κτίρια σταθεροποιούνται. Εκεί μπαίνει ένα άλλο μεγάλο θέμα, η υποστελέχωση της Αρχαιολογικής υπηρεσίες, όπου εκεί οι φάκελοι χρονίζουν επί μήνες και δυστυχώς επί χρόνια. Αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να το δει το υπουργείο Πολιτισμού, διότι εάν δεν υπάρχει το κατάλληλο προσωπικό για να διαχειριστεί αυτόν τον όγκο, μένουν πίσω οι επενδύσεις και οι σωστικές ενέργειες για την παλιά πόλη», τόνισε από τη πλευρά του ο δήμαρχος Γ. Μαρινάκης.
