Α’ Ενότητα
Είναι ολοφάνερο ότι βρισκόμαστε στην αρχή μιας «κλιματικής αντικανονικότητας». Το παράδοξο όμως είναι, το ότι μιλούν για το φυσικό αυτό φαινόμενο, πολύ περισσότερο οι πολιτικοί, από τους σχετικούς ειδικούς επιστήμονες!
Το παγκόσμιο κλίμα
Στον πλανήτη μας, σε κάθε περιοχή του, ισχύουν οι εποχές του χρόνου. Οι εποχές αυτές ανά την υφήλιο, διαφοροποιούνται ως προς τον αριθμό τους και τη διάρκειά τους, καθότι σχετίζονται τόσο με τη γεωγραφική θέση της κάθε περιοχής, όσο και με τα πολιτιστικά δεδομένα των περιοχών και των λαών τους. Για παράδειγμα, στην εύκρατη ζώνη τόσο στο Βόρειο όσο και στο Νότιο ημισφαίριο, οι εποχές είναι τέσσερεις, ενώ σε άλλες περιοχές μπορεί να είναι τρείς ή ακόμη και δύο, όπως στην περιοχή των Ινδιών και της Νοτιοανατολικής Ασίας. Εκεί, οι εποχές είναι: Η εποχή των Βόρειων Μουσώνων και η εποχή των Νότιων Μουσώνων. Δηλαδή εάν οι Μουσώνες έχουν κατεύθυνση προς τον Βορά, ή προς τον Νότο!
Ο κύριος παράγοντας που διαφοροποιεί τις εποχές είναι το πώς οι ακτίνες του ήλιου φτάνουν κάποια χρονική περίοδο του χρόνου σε κάποια περιοχή του πλανήτη μας κατακόρυφα ή σχεδόν κατακόρυφα και σε κάποια άλλη περιοχή, φτάνουν με πολύ μεγάλη κλίση, δηλαδή σχεδόν πλαγίως. Με άλλα λόγια για την κάθε περιοχή ο κύριος παράγοντας που καθορίζει την κάθε εποχή, είναι το με ποιά γωνία πρόσπτωσης φτάνει σ΄ αυτήν το φως του ήλιου. Αυτός κυρίως είναι ο παράγοντας που καθορίζει το ύψος, αλλά και το εύρος των ημερήσιων θερμοκρασιών, και συγχρόνως με τον συνδυασμό και άλλων παραγόντων καθορίζονται οι βροχοπτώσεις, οι χιονοπτώσεις, καθώς και οι εντάσεις των ανέμων.
Από αυτές τις παραμέτρους καθορίζεται και το κλίμα της κάθε περιοχής, βεβαίως για κάποια συγκεκριμένη χρονική Γεωλογική περίοδο.
Η ηλικία της γης
Είναι αλήθεια πως η επιστημονική θεώρηση για την ηλικία της γης, την αναγάγει σε αστρονομικά μεγέθη που είναι δύσκολο να κατανοηθούν. Η ηλικία της φτάνει στα 4.700.000.000 (4,7 δισεκατομμύρια) χρόνια, όταν η προϊστορική περίοδος κατά την οποία ο άνθρωπος παρουσίαζε τα πρώτα δείγματα πολιτισμού και μπορούσε να δημιουργεί υποτυπώδεις κατοικίες, δεν ξεπερνά τα 9.000 χρόνια πριν από σήμερα.
Συγκρίνοντας τα δύο αυτά χρονικά μεγέθη, βρίσκομε ότι η ηλικία της γης είναι 522.000 φορές μεγαλύτερη από την ηλικία της ανθρώπινης ύπαρξης επί της γης, που είναι 9.000 χρόνια πριν. Ασύλληπτο χρονικό διάστημα!
Οι τέσσερις Παγετώδεις περίοδοι
Ολα αυτά τα χρόνια από τη δημιουργία της γής, οι ειδικοί επιστήμονες που τα μελετούν, γεωλόγοι και παλαιοντολόγοι, έχουν χωρήσει τη χρονική αυτή περίοδο, σε Γεωλογικές περιόδους και υποπεριόδους με βάση αυτηρά καθορισμένα κριτήρια διεθνώς αποδεκτά.
Οι Γεωλογικοί αυτοί περίοδοι συνήθως είχαν διάρκεια μέχρις και εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια. Η τελευταία Γεωλογική περίοδος της γης, την οποία διανύουμε έως και σήμερα, άρχισε πριν 1.800.000 (1,8 εκατομμύρια) χρόνια και ονομάζεται Τεταρτογενής περίοδος. Μέσα στην Τεταρτογενή αυτή περίοδο υπήρξαν διαδοχικά τέσσερεις Παγετώδεις χρονικοί κύκλοι οι οποίοι εναλάσσονταν με τους αντίστοιχους επίσης τέσσερεις Μεσοπαγετώδεις κύκλους.Το ξεκίνημα αυτών των κύκλων τοποθετείται πριν από περίπου 760.000 χρόνια. Η τελευταία Παγετώδης περίοδος, η 4η κατά σειρά, που ξεκίνησε πριν από 110.000 περίπου χρόνια, έληξε πριν από 15.000 χρόνια. Οι πάγοι κατά την περίοδο αυτή για το βόρειο ημισφαίριο στην περιοχή της Ευρώπης, κατά την επιστημονική θεώρηση, είχαν φτάσει από τον βόρειο πόλο έως και τη σημερινή Γερμανία!
Όλόκληρο δηλαδή το βόρειο ημισφαίριο από τον Β. Πόλο ως και το ύψος της Γερμανίας, ήταν καλλυμένο με πάγους πάχους εκατοντάδων ή και χιλιάδων μέτρων! Κάτι αντίστοιχο συνέβαινε και στο νότιο ημισφαίριο, με τους πάγους να εκτείνονται από το Νότιο Πόλο και έως την Βόρεια Αργεντινή και τις Άνδεις. Σήμερα κατά τους ειδικούς επιστήμονες, διανύουμε την 4η Μεσοπαγετώδη περίοδο όπου οι πάγοι αυτοί λιώνουν ακόμη, και έχουν περιοριστεί πια, μόνο στους πόλους. Οι περίοδοι αυτοί βέβαια αναφέρονται σε Γεωλογικούς χρόνους, που είναι εντελώς διαφορετικοί από τους συμβατικούς χρόνους, και αντιπροσωπεύουν τεράστια χρονικά διαστήματα που δύσκολα μπορεί να κατανοηθεί η διάρκειά τους. Για να μπορέσουμε να έχουμε μια μίνιμουμ σύγκριση της χρονικής αυτής διάρκειας των Γεωλογικών χρόνων, θα προσπαθήσουμε να σκεφτούμε το ότι ο προϊστορικός άνθρωπος του Νεάντερταλ έζησε μέχρι και πριν από 40.000 χρόνια και οι Μινωίτες της Κρήτης έζησαν πριν από 3.500 περίπου χρόνια. Έτσι μόνο θα μπορέσουμε να φανταστούμε το τεράστιο χρονικό διάστημα που διήρκεσε μια Παγετώδης ή μια Μεσοπαγετώδης περίοδος που ήταν έως και 100.000 χρόνια η κάθε μια τους!
Το πόσο θα διαρκέσει η 4η Μεσοπαγετώδης περίοδος την οποία και διανύουμε σήμερα, δυστυχώς αυτό αποτελεί ένα αναπάντητο ερώτημα για τους σχετικούς επιστήμονες, καθότι πλέον με τους υψηλούς ρυθμούς της τεχνολογικής εξέλιξης υπεισέρχονται συνεχώς και νέοι παράγοντες που σχετίζονται με την ανθρώπινη δραστηριότητα και πιό πολύ με τη γιγάντωση των βιομηχανικών εγκαταστάσεων.
Οι εποχές των παγετώνων
Με βάση λοιπόν τις παραπάνω επιστημονικές θεωρήσεις για την ηλικία και τη πορεία του πλανήτη μας μπορούμε να φανταστούμε πόσο τρομακτικές κλιματικές μεταβολές έχουν συμβεί! Όπως και παραπάνω σημειώσαμε, είναι επιστημονικά αποδεκτό πως ο πλανήτης μας τα τελευταία 760.000 χρόνια βρέθηκε καλυμμένος ίσως και μέχρις κατά 70%, από τους Παγετώνες και μάλιστα για τέσσερις φορές. Φυσικά αντιλαμβανόμαστε ότι τις περιόδους αυτές στις εν λόγω περιοχές, δεν υπήρχαν εποχές, αλλά απόλυτα αρνητικές θερμοκρασίες. Όμως η ζωή διατηρούνταν στις υπόλοιπες περιοχές γύρω από τον Ισημερινό, τόσο στο βόρειο όσο και στο νότιο ημισφαίριο. Μετά το λιώσιμο των πάγων, και την είσοδο στη συνέχεια στην αντίστοιχη Μεσοπαγετώδη περίοδο, επανέρχονταν σταδιακά οι εποχές και φυσικά επεκτείνονταν και οι ζώνες όπου επανήρχετο και η ζωή, για να εμφανιστούν ξανά τα έμβια όντα τόσο του φυτικού όσο και του ζωϊκού βασίλειου. Στη λήξη τής κάθε Μεσοπαγετώδους περιόδου, οι παγετώνες κάλυπταν σταδιακά πάλι τη γη, ενώ η ζωή στις περιοχές αυτές εξαφανίζονταν σταδιακά, και φυσικά και οι εποχές δεν είχαν πια έννοια. Αυτές οι δυάδες των Παγετώδων και των Μεσοπαγετώδων περιόδων έχουν επαναληφθεί έως και σήμερα τέσσερεις φορές την τελευταία αυτή περίοδο των 760.000 χρόνων!
Κλιματική μεταβλητότητα
Παρατηρούμε λοιπόν πως οι κλιματικές συνθήκες στη γή, δεν είναι πιστά επαναλαμβανόμενες αλλά ενίοτε παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις και μάλιστα διέπονται από μια ακανόνιστη περιοδικότητα. Τόσο οι διακυμάνσεις τους όσο η περιοδικότητά τους, σχετίζονται με την αέναη κίνηση του πλανητικού μας συστήματος, και πιο ειδικά με την ενεργειακή κατάσταση του πλανήτη μας, η οποία μεταβάλλεται συνεχώς. Η ενεργειακή του αυτή κατάσταση διαμορφώνεται, κατ΄αρχήν από την πετρολογική και ορυκτολογική σύστασή του με τα διάπυρα υλικά στο κέντρο του, τους εξωτερικούς στερεούς μανδύες και τους ωκεανούς, καθώς και από τη δραστηριότητα των ηφαιστείων και των θερμών πηγών τύπου Γκέϊζερ. Συγχρόνως όμως η ενεργειακή κατάσταση του πλανήτη μας, οφείλεται κατά τα μέγιστα και στην ακτινοβολία που δέχεται από τον ήλιο κατά τις φάσεις των δύο κινήσεών του, τόσο περί τον εαυτό του ανά 24ωρο, όσο και περί τον ήλιο ανά έτος. Όμως ακόμη κατά τις τελευταίες πέντε τουλάχιστον δεκαετίες, η ενεργειακή κατάσταση του πλανήτη μας, έχει επηρεαστεί και εξ αιτίας της τεράστιας τεχνολογικής ανάπτυξης που έχει συντελεστεί παγκόσμια και ειδικότερα με την λειτουργία πολλών δεκάδων χιλιάδων βιομηχανικών εγκαταστάσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Οι βιομηχανίες αυτές ηλεκτροπαραγωγής οι οποίες χρησιμοποιούν ως καύσιμη ύλη ενεργειακά ορυκτά, εκλύουν στην ατμόσφαιρα τεράστιες ποσότητες αερίων καύσης και κυρίως διοξείδιο του άνθρακα(CO2) δημιουργώντας τρομακτικές συνθήκες ρύπανσης.
Τα εκλυόμενα αυτά αέρια συμβάλλουν στη δημιουργία του φαινομένου «του θερμοκηπίου» που με τη σειρά του επηρεάζει σοβαρά την ενεργειακή θέση του πλανήτη και συγχρόνως καταστρέφει τη ζώνη του όζοντος που είναι πολύτιμη για τη ζωή των έμβιων όντων.
Ακολουθεί στο επόμενο φύλλο η Β’ Ενότητα με τίτλο: Η φυσιολογικότητα μιας κλιματικής απόκλισης.
