Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΑΡΚΑΤΑΤΟΥ*
Μέσα σε ένα ορυμαγδό γεγονότων και εξελίξεων που επηρεάζουν αμεσότατα τις ζωές μας, κινούνται όλοι οι Ευρωπαίοι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων. Ακραία φαινόμενα, όχι μόνο καιρικών γεγονότων και αλλαγών, αλλά πρωτίστως φαινομένων αλαλούμ των πολιτικών κοντεύουν να περιλάβουν και τους πλέον σώφρονες και σοβαρούς πολιτικούς, τους λίγους που έχουν απομείνει. Για το λόγο αυτό έχουμε χρέος να καταθέτουμε ότι υπεισέρχεται σε γνώση μας και διαδραματίζει ρόλο για την αυριανή εξέλιξη της ζωής μας.
Θύμα προφανές η βελτίωση της ζωής των Ευρωπαίων πολιτών
Στους τριγμούς που παρατηρούνται πλέον σε καθημερινό επίπεδο στην Ε.Ε. εντάσσουμε και μια ακατανόητη προσπάθεια της προέδρου της Κομισιόν να συγκεντρώσει το σύνολο της ισχύος της κεντρικής διαχείρισης της Ε.Ε. στα χέρια της. Η πρόεδρος λοιπόν, βρήκε πρόσφορο έδαφος με την ευκαιρία της ονομασίας των νέων επιτρόπων που θα πλαισιώσουν τις διαχειριστικές προσπάθειες τις οποίες καλείται να εφαρμόσει η πρόεδρος της Κομισιόν, κατ’ επιταγή των Συνθηκών, μετά και την εντολή ανανέωσης για τη διοίκησης της εκτελεστικής εξουσίας, από το Συμβούλιο, μόνο υπεύθυνο να χορηγεί τις εντολές θητείας του προέδρου της Κομισιόν.
Όμως διαπιστώνεται εύκολα ότι μερικά πειράματα του πρόσφατου παρελθόντος, τα οποία έχουμε καταγγείλει, η γραφειοκρατική ελίτ των Βρυξελλών αφού πειραματίστηκε αθόρυβα, έρχεται πλέον θορυβωδώς να ασκήσει εξουσία πολύ πέραν των προβλεπόμενων στις Συνθήκες, δηλαδή στο Σύνταγμα της Ε.Ε.
Σήμερα θα ανακεφαλαιώσουμε τι προβλέπει να πράξει η κυρία πρόεδρος της Κομισιόν για λογαριασμό των Ευρωπαίων εκεί όπου κανείς δεν της έδωσε το δικαίωμα, τουλάχιστον, μέχρις διαψεύσεως του εναντίον.
Σύμφωνα λοιπόν με το δημόσιο έγγραφο της επιστολής ανάθεσης στον Πολωνό προαλειφόμενο επίτροπο για τον προϋπολογισμό, κύριο Πιότρ Σεραφίν (Piotr Serafin), και στηριζόμενη στο ότι ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός είναι κεντρικός για τη βελτίωση της ζωής των Ευρωπαίων και την υλοποίηση των προτεραιοτήτων θέτει ως νέο όρο να υπολογίζουμε περισσότερη αξία για κάθε ευρώ που επενδύουμε, και όχι να συνεχίσουμε τη βελτίωση της ζωής των Ευρωπαίων πολιτών. Έτσι λοιπόν του αναθέτει μια σειρά εργασίες που αντιβαίνουν ξεκάθαρα στο δίκαιο της Ε.Ε. και στην εφαρμογή των Συνθηκών, ακόμη και με τις ατέλειες που έχουν επισημανθεί στα υπάρχοντα θεσμικά κείμενα της Ε.Ε.
Ό,τι ισχύει σήμερα περικλείεται από ένα σφιχτό θεσμικό πλαίσιο ρυθμίσεων, στο οποίο η πρόεδρος της Κομισιόν επιθυμεί να βάλει χέρι με τη μέθοδο της απορρύθμισης, ώστε να επιτύχει άλλα από εκείνα που οδήγησαν τους ταγούς της Ευρώπης, όταν διατράνωναν την αταλάντευτη θέλησή τους να μην επαναλάβουν τα λάθη των δυο παγκόσμιων πολέμων που έλαβαν χώρα στο έδαφος της Ευρώπης.
Εργαλείο η απορρύθμιση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων
Σε αντίθεση, η πρόεδρος της Κομισιόν λοιπόν, αναθέτει στον νέο επίτροπο για τον προϋπολογισμό:
1. Την προετοιμασία του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού, δηλαδή του επόμενου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ), με όραμα να γίνει η Κομισιόν «Επιτροπή Επενδύσεων», και όχι για τη βελτίωση της ευημερίας των πολιτών της Ε.Ε.
2. Εισάγει σε δυο γραμμές, κυριολεκτικά μια νέα προσέγγιση για έναν σύγχρονο και ενισχυμένο προϋπολογισμό της Ε.Ε., μεταβαίνοντας σε έναν προϋπολογισμό βασισμένο σε πολιτικές από έναν προϋπολογισμό που βασίζεται σε πρόγραμμα ,
3. Για να γίνει αυτό εισάγει το θεσμό που δεν υπάρχει, ούτε έχει συζητηθεί «Ένα πρόγραμμα (σχέδιο) για κάθε χώρα που συνδέει βασικές μεταρρυθμίσεις με επενδύσεις που στοχεύουν εκεί όπου χρειάζεται περισσότερο η δράση της Ε.Ε.
Τι σημαίνουν ακριβώς οι νέες προτάσεις και πως καταστρατηγούνται οι ισχύουσες Συνθήκες θα αναπτύξουμε στη συνέχεια:
Σημείο 1. Οι Συνθήκες της ΕΕ με όλες τις νέες πολιτικές που οραματίσθηκαν οι ταγοί της ΕΕ συνοψίζονται στην υιοθέτηση πολιτικών με συγκεκριμένους οραματισμούς. Θα αναφερθούμε εδώ σε ορισμένες από τις πολιτικές αυτές, όπως τις γνωρίζουμε και τις έχουμε ζήσει μέχρι σήμερα. Κοινή Γεωργική Πολιτική: Πρόκειται για μια πολιτική που έθεσε ως στόχο την αυτάρκεια των αγαθών και διέθεσε μέσω δράσεων – προγραμμάτων τα απαραίτητα κονδύλια. Περιφερειακή πολιτική και πολιτική συνοχής: Τα διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης των περιφερειών της ΕΕ από την εποχή των 6 αρχικών μελών της Κοινής Αγοράς, διείδαν ορθώς, ότι πρέπει να προχωρήσουν στη σύγκλιση υιοθετώντας νέα πολιτική και προικοδοτώντας την με τα απαραίτητα κονδύλια. Η πολιτική Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων ήταν επίσης ένας ισχυρός πυλώνας που παρείχε τα απαραίτητα ποσά και τα εργαλεία για να μπει σε τάξη ένας τομέας με σοβαρά προβλήματα…
Αυτοί οι τομείς βλέπουμε να συρρικνώνονται ετησίως και μάλιστα, όπως έχουμε ήδη περιγράψει σε προηγούμενα σημειώματά μας, ακόμη και οι μειωμένοι πόροι, υφίστανται περαιτέρω ελαχιστοποίηση, αφού η πρόεδρος της Κομισιόν εφηύρε ότι οι πληρωμές που πρέπει να γίνονται σε σχέση με τις δεσμεύσεις που προβλέπουν οι κοινοτικές πολιτικές μπορεί να είναι σημαντικά λιγότερες.
Τι σημαίνει αυτό; Στον προϋπολογισμό της Ε.Ε. υπάρχουν δυο στήλες ποσών. Η μια στήλη αφορά τις «δεσμεύσεις υποχρεώσεων» και προέρχονται από την ερμηνεία των πολιτικών που αφορούν. Για παράδειγμα, με βάση τα προγράμματα που έχουν γνωστοποιήσει οι εθνικές διοικήσεις γνωρίζουμε μια περιοχή τι ανάγκες έχει, οι οποίες πρέπει να καλυφθούν. Έτσι, οι δράσεις των προγραμμάτων προβλέπουν κονδύλια ικανά να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις υποχρεώσεων που προβλέπει το θεσμικό πλαίσιο μιας πολιτικής. Αυτές είναι οι «πληρωμές». Δυστυχώς παρατηρήσαμε ότι ενώ πληρωμές δε διαφέρουν ουσιωδώς από τις δεσμεύσεις, τα δυο τελευταία χρόνια στην πολιτική συνοχής εξατμίζονται στο μεν προϋπολογισμό 2024 υπάρχει απόκλιση 30 δισ. ευρώ μεταξύ δεσμεύσεων και πληρωμών, ενώ στο τωρινό σχέδιο για το 2025 η απόκλιση αυτή ανέρχεται σε 35 δισ. ευρώ!
Που πάνε τα λεφτά αυτά ας μας πει η κυρία φον ντερ Λάιεν για να γνωρίζουν και οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες της χώρας μας γιατί δε χρηματοδοτούνται ώριμα σχέδια, και περιμένουμε από έναν αναιμικό εθνικό κορβανά να καλύψει την τροποποίηση των δαπανών που επιχειρεί η εκτελεστική εξουσία. Στο επόμενο θα δούμε τι ακριβώς σημαίνει αυτό για την ανάπτυξη της χώρας μας, ποιες είναι οι αντιδράσεις στο σχεδιασμό της γραφειοκρατικής ελίτ των Βρυξελλών και ποιοι είναι οι τρόποι ανάσχεσης της καταστροφής που επέρχεται πλέον με ρυθμούς ισχυρής καταιγίδας.
* Ο Γιώργος Μαρκατάτος είναι διευθύνων σύμβουλος
