Με το νέο έτος, τον Σταμάτη Αποστολάκη ακολούθησε στο επέκεινα ο Θεοχάρης Δετοράκης. Πολλά θα γραφούν στη συνέχεια, όμως εδώ αναφέρω δύο άγνωστα περιστατικά, ενδεικτικά του μεγέθους και της σεμνότητάς του:
1. Αν το «παράθυρο» της εισαγωγής της τοπικής ιστορίας στην εκπαίδευση είχε κάποια αποτελέσματα στην Κρήτη, αυτό οφείλεται στον αείμνηστο καθηγητή. Ο οποίος, άνθρωπος της μελέτης αλλά και της πράξης ταυτόχρονα, όχι μόνο δίδαξε την εφαρμογή της σε εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων αλλά και δεν δίστασε να τους πάρει από το χέρι και να τους οδηγήσει κατεπάνω στις ιστορικές πηγές, αρχειακές και μνημειακές. Θυμάμαι αξέχαστα την εκπαιδευτική εκδρομή στην τότε Μονή Βωσάκου, με τα αιγοπρόβατα μέσα στα κελιά και στον ναό του Τιμίου Σταυρού, η οποία είχε πραγματοποιηθεί με αυτοκίνητα 4Χ4. Πιστεύω ότι ήταν τότε που ο συνάδελφος Σταύρος Παναγιωτάκης, σήμερα πατέρας Τιμόθεος, αποφάσισε να συνδέσει τη ζωή του με τον ευλογημένο εκείνο τόπο, ο οποίος σήμερα αποτελεί έναν παράδεισο, όχι μόνο θρησκευτικό αλλά και φυσικό.
2. Το 2018 πήρα το θάρρος να απευθυνθώ σ’ αυτόν, ως επιμελητής που ήμουν του τιμητικού τόμου για τον Σταμάτη Αποστολάκη, και να του ζητήσω ντροπαλά μια επιστημονική ανακοίνωση. Ανταποκρίθηκε άμεσα με περίληψη και σε λιγότερους από τρεις μήνες μου είχε αποστείλει μια έξοχη επιστημονική εργασία, με τον τίτλο «Γεωργικά Κρήτης, από το αρχείο Στεφάνου Ξανθουδίδου». Ήταν η πρώτη ουσιαστικά τέτοια εργασία που έπαιρνα στα χέρια μου για τον τόμο, συνοδευόμενη από το σεμνό σημείωμα, σε πολυτονική γραφή: «Ἀγαπητέ Κύριε Στρατιδάκη, Καλή Χρονιά. Σᾶς ἀποστέλλω μικρὴ ἐργασία μου γιὰ τὸν τόμο τοῦ ἀγαπητοῦ μας Σταμάτη Ἀποστολὰκη. Σᾶς συγχαίρω γιὰ τὴν πρωτοβουλία καὶ εὔχομαι καλὸ ἐκδοτικὸ ἀποτέλεσμα. Μὲ τιμὴ Θεοχάρης Δετοράκης».
Στην εισαγωγή της μελέτης ο Θ. Δετοράκης χαρακτήριζε τον Σταμάτη Αποστολάκη «ακαταπόνητο ερευνητή του τοπικού βίου και πολιτισμού». Αυτό ακριβώς ήταν κι ο ίδιος: ένας ακαταπόνητος ερευνητής της κρητικής ιστορίας και πολιτισμού και σαν τέτοιο θα τον ανασταίνουμε στη μνήμη μας.
Χάρης Στρατιδάκης
