Όπως είναι γνωστό, για μια επιτυχή γεωργική εκμετάλλευση, το μέγεθός της είναι ιδιαίτερης σημασίας. Στη χώρα μας, η μέση έκταση μιας γεωργικής εκμετάλλευσης, παρουσιάζει μικρή αύξηση. Από 50 στρ. και 6 αγροτεμάχια περίπου ανά εκμετάλλευση το 1980 αυξήθηκε σε 70 στρ. και 7, αγροτεμάχια περίπου το 2010 (Κοντογεώργος, 2015). Στην νησιώτικη Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Κρήτη, η κατάσταση είναι χειρότερη. Ο αναδασμός στις ελάχιστες περιοχές, που εφαρμόστηκε, δεν απέδωσε δυστυχώς τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα προς μίμηση αποτελεί το μοναστήρι των Αγίων Αποστόλων, στην περιοχή της Κοινότητας Άνω Καστελιανών, στην Ανατολική Μεσσαρά (Εικ. 1).
Στη γερμανική κατοχή είχε πλούσια αντιστασιακή δράση, τροφοδοτώντας και υποστηρίζοντας αρκετές και σημαντικές ομάδες ανταρτών, ενώ στην κατοχή του είχε γεωργική έκταση περίπου 1400 στρ. και ήταν Μετόχι της Μονής Σινά.
Στις αρχές της 10ετίας του 1950, πιθανόν το 1953, ο αείμνηστος Αριστείδης Κ. Στραταριδάκης, ευρισκόμενος στο Κάιρο της Αιγύπτου, πληροφορήθηκε την πρόθεση της Μονής Σινά να πουλήσει το Μετόχι των Αγίων Αποστόλων. Επιστρέφοντας στο Ηράκλειο, αποφάσισε με την πατρική του οικογένεια και τις οικογένειες Κ. Κλούβα και Χ. Βακάκη να αγοράσουν ολόκληρη την έκταση του Μετοχίου. Σήμερα, η οικογένεια Στραταριδάκη καλλιεργεί το μεγαλύτερο τμήμα της αρχική έκτασης, περίπου 700 στρ., εκ των οποίων 100 περίπου στρ. έχουν ενοικιασθεί από τους άλλους ιδιοκτήτες.
Στο Κτήμα Στραταριδάκη κυριαρχούν η αμπελοκαλλιέργεια, η ελαιοκαλλιέργεια και σε μικρότερη έκταση η καλλιέργεια φιστικιάς Αιγίνης.
Πρότυπη καλλιέργεια σε ολόκληρη την Κρήτη αποτελεί ο αμπελώνας 250 στρ. με τάση περαιτέρω αύξησης του και κυρίως εκσυγχρονισμού της καλλιέργειας του (Εικ. 2). Καλλιεργούνται γηγενείς Κρητικές και ξένες οινοποιήσιμες ποικιλίες. Ντόπιες είναι οι ποικιλίες Βιδιανό, Ασύρτικο, Φραψαθήρι, Βηλάνα, Μοσχάτο Σπίνας και Κοστιφάλι, και οι ξένες Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Syrah, και Merlot.
Παράλληλα έχει δημιουργηθεί πρότυπο Οινοποιείο (Εικ. 3), που παράγει κρασιά υψηλών προδιαγραφών, πολυβραβευμένα με διεθνή αναγνώριση. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται τα λευκά Μοσχάτο Σπίνας, Άσπρα Χαράκια, Ασύρτικο, Θαλασοινός, Στράτα και Ίνατος και τα κόκκινα Barbados, Ιχνηλάτης, Κόκκινα Χώματα, και Στράτα. Επίσης, περιλαμβάνεται το ροζέ ξηρό Vera rosa.
Δυστυχώς, παρά τη μοναδικότητα αυτής της γεωργικής εκμετάλλευσης σε ολόκληρη την Κρήτη, η απόστασή της από άλλες ομοειδείς καλλιέργειες, δεν επιτρέπει τη χρήση σύγχρονων και μοντέρνων τεχνολογιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν τα drones, τα οποία μπορούν να γίνουν αναπόσπαστο μέρος της έξυπνης γεωργικής καλλιέργειας, να βοηθήσουν τους αγρότες να αντιμετωπίσουν ευρύ φάσμα προκλήσεων, να ενεργούν εγκαίρως και με ακρίβεια βελτιώνοντας την ποιότητα των παραγομένων προϊόντων. Με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, οι αγρότες μπορούν να αυξήσουν τις αποδόσεις των καλλιεργειών τους, να εξοικονομήσουν χρόνο και να μειώσουν το κόστος παραγωγής.
Για την επίτευξη αυτών πρέπει να υιοθετηθούν μέτρα συνένωσης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πεδιάδα της Μεσσαράς, όπου σε μια εύφορη γεωργική έκταση περίπου 398.400 στρ. υπολογίζεται ότι υπάρχουν 8.000 εκμεταλλεύσεις με μέση έκταση λιγότερη από 50 στρ. τεμαχισμένη σε 8-10 τεμάχια κάθε μία.
*Ο Ανδρέας Ν. Αγγελάκης είναι επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Hubei, Wuhan της Κίνας
Βιβλιογραφία
Κοντογεώργος, Α. (2015). Αγροτική Οικονομία Ενότητα 3: Η αγροτική εκμετάλλευση. Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων (Δ.Ε.Α.Π.Τ.). Πανεπιστήμιο Πατρών, Πάτρα.
