Πρόσφατα ανέκυψε διένεξη -σχετική με τον νέο νόμο για τις παρακολουθήσεις- αναφορικά με την ελεγκτική αρμοδιότητα της Αρχής Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ), ανάμεσα στην πλειονότητα του νομικού κόσμου από τη μια (πληθώρα συνταγματολόγων και οι μεγαλύτεροι δικηγορικοί σύλλογοι) και την κυβέρνηση με τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου από την άλλη (σιωπηροί υποστηρικτές υπάρχουν και στις δυο πλευρές).
Η γνωμοδότηση των 16 συνταγματολόγων μεταξύ των άλλων αναφέρει: «Η ελεγκτική αρμοδιότητα της ΑΔΑΕ απονέμεται σε αυτήν απευθείας από το Σ (άρθ. 19 παρ. 2) και η έκτασή της δεν μπορεί να περιοριστεί ουδ’ επ’ ελάχιστο από τον (κοινό) νομοθέτη. Αρμόδια κατά το Σ να διασφαλίζει το απόρρητο, η ΑΔΑΕ δεν έχει απλώς τη δυνατότητα αλλά την υποχρέωση να ελέγχει την ΕΥΠ, τους παρόχους και κάθε άλλον εμπλεκόμενο παράγοντα για το αν κάνουν καλά τη δουλειά τους…».
Ποιος έχει δίκιο; Ασφαλής πυξίδα για την επίλυση αυτής της διένεξης δεν μπορεί παρά να είναι η προσφυγή στο ίδιο το Σύνταγμα, να δούμε τον ρόλο της ΑΔΑΕ στο πλαίσιο του Συντάγματος. Επειδή αναμφίβολα, ο ρόλος της υπό τον νέο νόμο δεν γίνεται να είναι υποβαθμισμένος σε σχέση με κείνον υπό το Σύνταγμα.
Ας δούμε λοιπόν τι ορίζει το τελευταίο: «…Νόμος ορίζει τις εγγυήσεις υπό τις οποίες η δικαστική αρχή δεν δεσμεύεται από το απόρρητο για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων» και «Νόμος ορίζει τα σχετικά με τη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητες ανεξάρτητης αρχής που διασφαλίζει το απόρρητο της παρ. 1» ( Σ άρθρο 19 παρ. 1 και 2).
Ώστε, σύμφωνα με τη γραμματική διατύπωση του ίδιου του Συντάγματος, η ΑΔΑΕ διασφαλίζει το απόρρητο της παρ. 1 του άρθ. 19, δηλαδή και την ύπαρξη των εγγυήσεων της δικαστικής αρχής, κάτω από τις οποίες (και μόνον) η άρση του απορρήτου μπορεί να λαμβάνει χώρα. Άρα η ΑΔΑΕ ελέγχει και τη δικαστική αρχή, συνεπώς είναι ανώτερη, εν προκειμένω, και της τελευταίας!
Το Σύνταγμα, λοιπόν, αναθέτει στην ΑΔΑΕ ρόλο υπέρτατου – ανώτερου και από τη δικαστική αρχή – εγγυητή των ατομικών ελευθεριών, ώστε να διασφαλίζεται το απόρρητο πέρα για πέρα. Αυτό τα λέει όλα.
*Ο Παρασκευάς Μαμαλάκης είναι συγγραφέας
