Η Κρήτη, το 2021 κατάφερε να ξεπεράσει τον πανελλαδικό μέσο όρο των διεθνών αφίξεων, κερδίζοντας επί τοις ουσίας, το στοίχημα της φετινής τουριστικής περιόδου, παρά τις δυσκολίες που επέφερε η πορεία της πανδημίας. Πιο συγκεκριμένα, η φετινή σεζόν έφτασε το 60% της τουριστικής κίνησης του 2019, που αποτελεί τη χρονιά μέτρο σύγκρισης, ενώ οι επισκέπτες που κατέφθασαν στο νησί, ήταν κατά κύριο λόγο νέοι και σε μικρότερο ποσοστό επαναλαμβανόμενοι.
Πάνω στη διαπίστωση αυτή, και με δεδομένο ότι η Κρήτη αποτελεί μια από τις πιο δημοφιλείς τουριστικές επιλογές της Ελλάδας, με τη βιομηχανία του τουρισμού να αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας της, ανοίγει η κουβέντα για νέες μορφές τουρισμού. Παραδείγματος χάρη, η αυξανόμενη ζήτηση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη για βελτίωση ειδικών υποδομών, οι οποίες θα είναι ιδανικές για τις δραστηριότητες των τουριστών στους οποίους απευθύνονται. Η νέα αυτή τουριστική πρακτική εδραιώνεται αδιάλειπτα το τελευταίο διάστημα, επισκιάζοντας τις κλασικές μορφές και περιλαμβάνοντας διαφορετικές, όπως για παράδειγμα ο «προσβάσιμος τουρισμός» όπου δίνεται ιδιαίτερη βάση στην προσβασιμότητα της κάθε περιοχής.
Προϊόντος του χρόνου, και όσο ο «προσβάσιμος τουρισμός» κερδίζει έδαφος, γίνονται όλο και περισσότερες προσπάθειες για την επίτευξη της προσβασιμότητας σε περιοχές της Κρήτης, ώστε να μπορούν να εξυπηρετηθούν και να χρησιμοποιηθούν απ’ όλους τους δυνητικούς επισκέπτες, είτε πρόκειται για άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ) είτε για άτομα μεγάλης ηλικίας, εγκύους, προσωρινά ανάπηρους κ.α.
Η Περιφέρεια Κρήτης έχει μια ενεργή και συστηματική παρουσία στον ψηφιακό κόσμο, προβάλλοντας συνεχώς και ποικιλοτρόπως το τουριστικό της προϊόν. Ο λόγος, για την τουριστική της καμπάνια με την επωνυμία «Incredible Crete», μέσα από την οποία, μπορεί κάποιος να περιηγηθεί στα αξιοθέατα του νησιού, να ανακαλύψει νέα μέρη προς επίσκεψη, καθώς και να συλλέξει πληροφορίες για την ιστορία, την διατροφή αλλά και την κουλτούρα της Κρήτης. Το «Incredible Crete» έχει πολυμεσική διάσταση, αφού περιλαμβάνει βίντεο, εικόνες, κείμενα και ήχο, ενώ διαθέτει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, που θα χρειαστεί ένας επισκέπτης στην Κρήτη (μετακινήσεις, καιρός κ.α.), όπως επίσης και έναν πλήρη οδηγό αναφορικά με τη διαμονή του (ξενοδοχεία, βίλες, κάμπινγκ κ.α.). Τέλος, η κεντρική του αποτύπωση, περιστρέφεται γύρω από έναν χάρτη του νησιού, πάνω στον οποίο είναι καρφιτσωμένες όλοι οι εν δυνάμει τουριστικοί προορισμοί.
Η χαρτογράφηση αυτή, βοηθά τον δυνητικό επισκέπτη να επιλέξει τα μέρη που επιθυμεί, ανάλογα και την περιοχή που πρόκειται να διαμείνει. Εάν ένας χρήστης επιλέξει έναν προορισμό, τότε θα ανοίξει μια εικόνα, η οποία θα περιγράφει συνοπτικά τα κυριότερα χαρακτηριστικά του. Ωστόσο, αν οι πληροφορίες αυτές δεν αρκούν, τότε ο χρήστης μπορεί να πατήσει πάνω στην εικόνα και να μεταβεί σε άλλη σελίδα, η οποία αναλύει περαιτέρω τα χαρακτηριστικά του προορισμού αυτού, δηλαδή θα αναφέρει την ιστορία του, έναν χάρτη ο οποίος απεικονίζει την τοποθεσία του, όπως επίσης και κάποιες επιπλέον πληροφορίες, όπως ωράριο λειτουργίας, αν είναι προσβάσιμο σε ΑμεΑ, διεύθυνση και e-mail επικοινωνίας.
Για την προσβασιμότητά του στην πλοήγηση το «Incredible Crete» διαθέτει την επιλογή για αύξηση και μείωση της γραμματοσειράς των κειμένων, όπως επίσης και τη δυνατότητα υπογράμμισης αυτών. Ωστόσο, δεν παρέχει διευκόλυνση στην ανάγνωση και ακοή του περιεχομένου της ιστοσελίδας, ούτε δυνατότητα περιήγησης στην ιστοσελίδα με χρήση μόνο του πληκτρολογίου. Ακόμη, παρόλο που τα κείμενα είναι ευανάγνωστα και κατανοητά, εντούτοις η διάταξη και ο σχεδιασμός της σελίδας είναι περίπλοκα, με αποτέλεσμα ένα άτομο με πρόβλημα όρασης, να αντιμετωπίζει ενδεχομένως δυσκολία στην ανάγνωση. Ακόμη, αξίζει να σημειωθεί ότι, ενώ στις πληροφορίες ενός προορισμού αναγράφεται αν είναι προσβάσιμος ή όχι σε ΑμεΑ, ωστόσο δεν δίνονται περαιτέρω πληροφορίες, αναφορικά με το είδος της προσβασιμότητας, σε σχέση με το εύρος των αναπηριών.
Αντιλαμβάνεται λοιπόν κανείς ότι, ενώ η Περιφέρεια Κρήτης έχει διοργανώσει μια αρκετά περιγραφική και επιτυχημένη καμπάνια, προκειμένου να προωθήσει τουριστικά το νησί, ωστόσο η εφαρμογή της δεν εξυπηρετεί όλες τις κατηγορίες τουριστών. Σαν πρώτη ύλη παρόλα αυτά, το «Incredible Crete», μπορεί να αποτελέσει έναν ιδανικό «καμβά», ο οποίος, υπό την προϋπόθεση συγκεκριμένων αλλαγών, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από άτομα με αναπηρίες, τα οποία επιθυμούν να ταξιδέψουν στην Κρήτη. Δεδομένου μάλιστα του τεράστιου αριθμού ΑμεΑ, τα οποία ταξιδεύουν κάθε χρόνο, μια τέτοια αναμόρφωση, θα μπορέσει να αναδείξει περαιτέρω το τουριστικό προϊόν του νησιού, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι τουριστικές ροές.
Κάπως έτσι, γεννήθηκε η ιδέα της δημιουργίας ενός ψηφιακού χάρτη της Κρήτης, ο οποίος θα στοχεύει στην τουριστική προώθηση του νησιού αποκλειστικά σε επισκέπτες με αναπηρία (ΑμεΑ). Στόχος είναι, οι χρήστες να βρίσκουν εύκολα όλες τις πληροφορίες που αναζητούν σχετικά με έναν προορισμό της Κρήτης, έχοντας παράλληλα ενεργή αλληλεπίδραση με την ίδια την ιστοσελίδα.
Η ψηφιακή αυτή πλατφόρμα, θα μπορούσε να ονομάζεται «Incredible Crete+», αφού επί της ουσίας θα αλληλοσυμπληρώνεται με την ήδη υπάρχουσα τουριστική καμπάνια της Περιφέρειας Κρήτης, «Incredible Crete». Η ειδοποιός διαφορά των δύο, έγκειται στο γεγονός ότι η μια απευθύνεται στον γενικό πληθυσμό («Incredible Crete»), ενώ η άλλη σε ειδικό πληθυσμό, δηλαδή σε ΑμεΑ («Incredible Crete+»). Για τον λόγο αυτό, αποτελεί προϋπόθεση να έχει πολυγλωσσικό χαρακτήρα, δυνατότητα ηχητικής ενημέρωσης και ανάγνωσης, αλλά και να πληροί όλες τις προϋποθέσεις του προτύπου προσβασιμότητας περιεχομένου ιστού WCAG 2.0. Η φιλοσοφία ωστόσο παραμένει η ίδια. Ένας τουριστικός οδηγός της Κρήτης, με προτεινόμενα μέρη και προορισμούς, ο οποίος θα παρέχει τις απαραίτητες, για έναν επισκέπτη, πληροφορίες.
Στην περίπτωση του «Incredible Crete+» βέβαια, η διάδραση του κοινού με την ιστοσελίδα θα είναι ζωτικής σημασίας, γι’ αυτό προτείνεται η υλοποίησή της με τρεις διαφορετικούς τρόπους. Αρχικά, μέσω της δυνατότητας σχολιασμού των προτεινόμενων από την πλατφόρμα προορισμών, έπειτα μέσω της αξιολόγησης αυτών και τέλος, μέσω της πρότασης νέων προορισμών που θα ήθελαν οι επισκέπτες ΑμεΑ να επισκεφθούν και δε μπορούν μέχρι σήμερα να το κάνουν.
Ειδικότερα, μέσα από τη δυνατότητα σχολιασμού που θα παρέχει το «Incredible Crete+», ένας χρήστης θα μπορεί να εκφράσει τη γνώμη του για έναν προορισμό που έχει προταθεί από την ιστοσελίδα, με αποτέλεσμα η γνώμη αυτή να παρουσιαστεί και στους υπόλοιπους χρήστες, οι οποίοι δεν τον έχουν επισκεφθεί ακόμη. Με τον τρόπο αυτό, θα έχουν μια πρώτη εικόνα, αναφορικά με αυτό που θα αντιμετωπίσουν σε μια επικείμενη επίσκεψή τους, και αν το επιθυμούν, μπορούν να εκφράσουν τις απορίες τους, και να αλληλεπιδράσουν με τους υπόλοιπους χρήστες. Μέσω της δυνατότητας αυτής, πέρα από την προφανή σύνδεση των χρηστών, η οποία μακροπρόθεσμα θα οδηγήσει στη δημιουργία μιας κοινότητας μεταξύ τους, θα έχει οφέλη και για την ίδια την ιστοσελίδα, αφού όταν οι χρήστες σχολιάζουν, βοηθούν στη δημιουργία backlinks, τα οποία αντίστοιχα, οδηγούν στην αύξηση της επισκεψιμότητας.
Επιπλέον, μέσα από το «Incredible Crete+», ο χρήστης θα έχει τη δυνατότητα να αξιολογήσει τους προτεινόμενους από την ιστοσελίδα προορισμούς, γεγονός που θα αυξήσει αφενός την αλληλεπίδραση του ίδιου με το μέσο, καθώς και με τον ίδιο τον προορισμό αφετέρου όμως, η ιστοσελίδα θα έχει ανατροφοδότηση που θα μπορεί να χρησιμοποιήσει για βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών της. Αυτό που προτείνεται είναι τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων να κοινοποιούνται στους χρήστες, αφού ολοκληρώσουν οι ίδιοι τη δική τους αξιολόγηση. Μια θετική αξιολόγηση εξάλλου, θα αυξήσει την εγκυρότητα και αξιοπιστία της ιστοσελίδας, ενώ θα αποτελέσει και ένα κίνητρο για τους μελλοντικούς δυνητικούς επισκέπτες της Κρήτης.
Ο τρίτος και τελευταίος τρόπος με τον οποίο προτείνεται η συμμετοχή του κοινού με την ιστοσελίδα, αφορά στη δυνατότητα προτεινόμενων προορισμών της Κρήτης, με στόχο τη βελτίωση των υποδομών τους ώστε να είναι προσβάσιμοι σε ΑμεΑ. Το γεγονός ότι οι προτάσεις αυτές θα γίνονται από άτομα που αντιμετωπίζουν κάποια αναπηρία, θα τις καθιστά ακόμη πιο ακριβείς, δεδομένου ότι γνωρίζουν ακριβώς το είδος προσβασιμότητας που επιζητούν από ένα μέρος. Η διαδικασία της πρότασης λοιπόν, θα ενισχύσει την αλληλεπίδραση των χρηστών με την ιστοσελίδα, ενώ μπορεί να λειτουργήσει σαν «χάρτης», αναφορικά με τις περιοχές της Κρήτης που χρειάζονται βελτίωση ως προς την προσβασιμότητά τους. Με αυτόν τον τρόπο, θα επιτευχθεί μία δημιουργική συνέργεια στην οποία θα εκθέτονται ιδέες που μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές αποφάσεις για τις ανάγκες της κοινωνίας. Συνεπώς, η διαδικασία αυτή θα προβάλλει την αναγκαιότητα για σχεδιασμό εμπεριστατωμένων project για την βελτίωση υποδομών των εκάστοτε προορισμών της Κρήτης. Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι, θα αποτελέσει αξία ανεκτίμητη για τους χρήστες, η υλοποίηση μιας αλλαγής ή η ολοκλήρωση ενός έργου, στα οποία έχουν συμβάλλει ουσιαστικά, μέσω της συμμετοχής τους.
Δεδομένου ότι μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει ανάλογη πλατφόρμα για ΑμεΑ στην Κρήτη, υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες το «Incredible Crete+», να βρει εύκολα τη διαδικτυακή – τουριστική του θέση στον κλάδο της φιλοξενίας και να οδηγήσει σε νέες ιδέες, νέα έργα, αλλά και σε νέες, πολύτιμες κρατήσεις.
* Το παρόν κείμενο αποτελεί τμήμα της διπλωματικής εργασίας της Εμμανουέλας Φωτάκη με τίτλο: «Δημιουργία ψηφιακού χάρτη της Κρήτης για τουριστική προώθηση του νησιού σε ανθρώπους με σωματικές και αισθητηριακές αναπηρίες: Μια πρώτη προσέγγιση» στο πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών Ψηφιακά Μέσα και Περιβάλλοντα Αλληλεπίδρασης του τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του ΕΚΠΑ
