Ένα θεατρικό με πρωταγωνιστές/-τριες μαθητές και μαθήτριες γυμνασίου, καθώς και μια έκθεση με ζωγραφιές και δημιουργίες τους, έριξαν μια «γροθιά» στα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις αναφορικά με την ισότητα των δύο φύλων. Τα παιδιά, σαν ένα άγραφο λευκό χαρτί, αρνούνται να αποδεχτούν την ανισότητα και τις φυλετικές διακρίσεις, ειδικά όταν η απόρριψή τους καλλιεργείται σε αυτά από το σχολείο και το οικογενειακό τους περιβάλλον. Έτσι, μια γυναίκα μπορεί να εργαστεί ως ηλεκτρολόγος μηχανικός, ενώ έχει οικογένεια και ένα κορίτσι μπορεί να παίζει ποδόσφαιρο στο σχολείο.
Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Δευτέρας στο Σπίτι του Πολιτισμού στο Ρέθυμνο, εκδήλωση με θέμα «Η ισότητα μέσα από τα μάτια των μαθητών και μαθητριών του 2ου γυμνασίου». Η συγκεκριμένη δράση είχε ως κύριο στόχο να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει μαθητές και μαθήτριες της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, σε θέματα στερεοτύπων με βάση το φύλο και διακρίσεων μεταξύ ανδρών και γυναικών. Διοργανώθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακό Παρατηρητήριο Κοινωνικής Ένταξης, η Δημοτική Επιτροπή Ισότητας (ΔΕΠΙΣ Ρεθύμνου), το Εργαστήριο Φύλου του πανεπιστημίου Κρήτης και το 2ο γυμνάσιο Ρεθύμνου σε συνεργασία με το Κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών Θυμάτων Βίας του δήμου Ρεθύμνης και διεξάχθηκε στο πλαίσιο υλοποίησης της προγραμματικής σύμβασης «Δράσεις Προώθησης της Ισότητας των Φύλων στην Περιφέρεια Κρήτης 2018-2020». Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης προβλήθηκε θεατρικό δρώμενο και παρουσιάστηκε έκθεση εικαστικών έργων από τους μαθητές και τις μαθήτριες του 2ου γυμνασίου, με θέμα την ισότητα ανδρών και γυναικών.
Σε δηλώσεις της στα «Ρ.Ν.» η Άννα Ελευθεριάδου-Γκίκα, αντιδήμαρχος Παιδείας, Κοινωνικής Προστασίας και πρόεδρος ΔΕΠΙΣ Ρεθύμνης, επεσήμανε ότι στην πραγματικότητα αυτό που καλούνται να επιτύχουν τέτοιου είδους δράσεις, είναι να ευαισθητοποιήσουν τις μικρότερες ηλικίες στα θέματα ισότητας των φύλων. «Θέλουμε να τη βιώσουν την ισότητα, να τους γίνει δεύτερη φύση, έτσι ώστε σταδιακά να ξεπεραστούν τα στερεότυπα. Τα παιδιά δούλεψαν με πολύ δημιουργικούς εκπαιδευτικούς και θέλω να τους συγχαρώ, διότι έκαναν πάρα πολύ δουλειά σε πολύ λίγο χρόνο. Έγραψαν μόνοι τους τα σενάρια, είναι δικές τους όλες οι ιδέες, πρωτότυπες εντελώς. Είναι οι πρωτογενείς τους σκέψεις και η θέασή τους». Σύμφωνα με την ίδια, το πιο σημαντικό είναι να δημιουργηθεί ένας προβληματισμός στα παιδιά, να αποκτήσουν δεύτερες σκέψεις και να τους έρθουν στο μυαλό στερεότυπα, που βιώνουν και δεν τα έχουν φιλτράρει. «Ένα φίλτρο είναι λοιπόν, για το μυαλό τους και την νοοτροπία τους μια τέτοια δράση. Θέλουμε να κάνουμε πολλές ακόμα, και είναι και μια ευκαιρία να παρουσιάσουμε την επιτροπή ισότητας του δήμου που είναι νεοσυσταθείσα και να παρουσιάσουμε και το Κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών Θυμάτων Βίας του δήμου Ρεθύμνου, για να ξέρουν οι γυναίκες που να απευθυνθούν».
Όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, το Κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών Θυμάτων Βίας, από το 2013 οπότε και ξεκίνησε τη λειτουργία του έχει εξυπηρετήσει περισσότερες από 750 γυναίκες, που υφίστανται ή έχουν υποστεί κάποια στιγμή της ζωής τους οποιαδήποτε μορφή βίας. Στο κέντρο μια γυναίκα μπορεί να απευθυνθεί τηλεφωνικά, ηλεκτρονικά ή αυτοπροσώπως, ενώ μπορούν να απευθυνθούν και άτομα που γνωρίζουν για περιστατικά κακοποίησης γυναικών. Στελεχώνεται από κοινωνιολόγο, κοινωνική λειτουργό, ψυχολόγο και νομικό σύμβουλο, οι οποίοι διασφαλίζουν το απόρρητο των γυναικών σε όλα τα επίπεδα.
Η Στέλλα Γραμματίκα, διευθύντρια του 2ου γυμνασίου Ρεθύμνου, με μια συγκινητική χροιά, ανέφερε ότι το σχολείο ενδιαφέρεται να αναπτύξει ηθικές αξίες στο παιδί, όπως η δικαιοσύνη, η ειλικρίνεια και η τιμιότητα και να του καλλιεργήσει κοινωνικές αρετές, όπως αλληλοσεβασμός, ενσυναίσθηση και ευσυνειδησία. «Ευχής έργο θα ήταν το σχολείο να δρα συμπληρωματικά με την οικογένεια και να συνεργάζονται προς αυτήν την κατεύθυνση. Πασχίζουμε στο σχολείο να καλλιεργήσουμε την ευγένεια μέσα στην αγένεια της εποχής, το ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο, τον αλληλοσεβασμό εν μέσω παγιωμένων αντιλήψεων για συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες, όπως είναι οι γυναίκες. Το σχολείο προσπαθεί έτσι ώστε οι μαθητές και μαθήτριες να αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους ανεπηρέαστοι από τα αδιόρατα στερεότυπα. Και τα κορίτσια είναι καλά στα μαθηματικά και τα αγόρια είναι καλά στα φιλολογικά μαθήματα. Όλοι μπορούν να γίνουν καλλιγράφοι, όλοι μπορούν να συμμετέχουν στη χορωδία. Και τα κορίτσια παίζουν ποδόσφαιρο και τα αγόρια καθαρίζουν την τάξη. Όλοι είναι γενναίοι και τολμηροί, όλοι είναι συναισθηματικοί και φροντιστικοί».
Από την πλευρά τους, οι καθηγήτριες του 2ου γυμνασίου Ρεθύμνου, Α. Καπετάνιου, κοινωνιολόγος και Αικατερίνη Γιαβρίδη, εικαστικός, εξήγησαν τη διαδικασία της δημιουργία του θεατρικού έργου και των εικαστικών δημιουργιών των παιδιών, τα οποία στελέχωσαν τη συγκεκριμένη δράση.
«Τα παιδιά έδειξαν προθυμία, συμμετοχή και συνεργασία. Έδειξαν εργατικότητα και συνέπεια κατά την επιμέλεια του έργου. Όλα αυτά δεν είναι χαρίσματα που τυγχάνει κανείς να έχει. Είναι αρετές που σιγά-σιγά ένα παιδί αναπτύσσει και αυτές ενθαρρύνονται από την οικογένεια και από το σχολείο. Πολύ σημαντικές αρετές για την προσωπική του πρόοδο και επίσης πολύ βοηθητικές για τη συνύπαρξή του με τους συμπολίτες του στην κοινότητα. Εξάλλου δε ζούμε μόνοι, συνυπάρχουμε με άλλους. Η δουλειά όλη είναι δική τους, αν και πήραν έμπνευση από τις συζητήσεις που έγιναν στο πλαίσιο της τάξης. Επιβεβαιώνεται ότι τα παιδιά είναι ένα άγραφο λευκό χαρτί. Κατά αυτόν τον τρόπο ότι γνωρίσουν, δουν, ακούσουν, αυτό θα αναπαράγουν», σχολίασε η κυρία Καπετάνιου, η οποία είχε αναλάβει την επιμέλεια του θεατρικού έργου.
Σε ότι έχει να κάνει με τις ζωγραφιές και τα κολάζ που δημιούργησαν οι μικροί/-ες μαθητές/- τριες, η κυρία Γιαβρίδη ανέφερε, ότι έπειτα από αρκετή συζήτηση εντός της τάξης, κλήθηκαν να δημιουργήσουν εμπνεόμενοι από τα συμπεράσματά τους. «Ήταν ελεύθεροι να εκφράσουν τη σκέψη τους με την τεχνική του κολάζ, το σκίτσο – κόμικ, να ζωγραφίσουν ιστορίες, να γράψουν τους δικούς τους διαλόγους. Παράλληλα κλήθηκαν να σκεφτούν την αισθητική των έργων τους, την ποιότητα των γραμματοσειρών, τις αντιθέσεις των χρωμάτων κ.λπ. Στα λόγια τους συναντάμε τόσο την αισιοδοξία, ότι μπορούν να καταφέρουν να χτιστεί ένας πιο δίκαιο μέλλον, όσο και μια πικρία, για το πως αντιδρούσε τόσα χρόνια ο κόσμος απέναντι στο γυναικείο φύλο».
Β. Πετούση: Η Ελλάδα είναι από τις τελευταίες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά την ισότητα των δύο φύλων
Η Βασιλική Πετούση, αναπληρώτρια καθηγήτρια και διευθύντρια του εργαστηρίου φύλου του πανεπιστημίου Κρήτης, κατά την εισήγησή της, εξήγησε ότι το εργαστήριο φύλου είναι μια δομή του πανεπιστημίου, όπου φιλοξενεί και υποστηρίζει σπουδές και έρευνα για θέματα φύλων και ισότητας. Ιδρύθηκε το 2004, σε συνεργασία με το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας – Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών και το 2009 εντάχθηκε στο τμήμα Κοινωνιολογίας.
Αναφορικά με τη συνεργασία του εργαστηρίου φύλου με την Περιφέρεια Κρήτης στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης «Δράσεις Προώθησης της ισότητας των φύλων στην Περιφέρεια Κρήτης 2018-2020», η κυρία Πετούση ανέφερε ότι η διάρκεια του έργου ήταν από τον Νοέμβριο του 2018 έως και τον Ιούνιο του 2020, ωστόσο έλαβε παράταση μέχρι τον Ιούνιο του 2022, κυρίως εξαιτίας των καθυστερήσεων που έφερε η πανδημία. Συνολικός προϋπολογισμός του έργου ήταν 50.000 ευρώ και αποτέλεσε σύμπραξη της Περιφέρειας Κρήτης, του πανεπιστημίου Κρήτης και του Ελληνικού Μεσογειακού πανεπιστημίου.
«Οι δράσεις που περιλαμβάνονταν στη σύμπραξη χωρίζονταν σε τέσσερα μέτρα: Στην ενίσχυση του ρόλου των γυναικών στις τοπικές κοινωνίες, στην προώθηση των γυναικών στη δημόσια ζωή, στην καταπολέμηση πολλαπλών διακρίσεων και στις παρεμβάσεις για την ισότητα στην εκπαίδευση», διευκρίνισε η ίδια, προσθέτοντας ότι μέσα σε αυτά τα μέτρα, έγιναν αρκετές δράσεις. «Εστιάσαμε στην επιχειρηματικότητα των γυναικών, κάναμε ημερίδες για σεξουαλική παρενόχληση και εργασιακό εκφοβισμό, για συμμετοχή γυναικών σε δημόσια και συλλογική ζωή, καθώς και ημερίδες που αφορούσαν τη σεξουαλική τους υγεία. Στο πλαίσιο όμως του τελευταίου μέτρου, αυτού των παρεμβάσεων για την ισότητα στην εκπαίδευση, διεξήχθη το θερινό σχολείο STEM, για τα μαθηματικά, τους υπολογιστές, τη μηχανική και σε αυτό το μέτρο εντάσσεται και η παρούσα δράση. Ο στόχος ήταν να συζητήσουμε με τα παιδιά για το πως κατανοούν την ισότητα και για τις πηγές της ανισότητας. Θέλαμε να αποδομηθούν μύθοι για τη θέση των ανδρών και των γυναικών και για τις ικανότητες και τις προοπτικές τους» σημείωσε η κ. Πετούση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Ισότητας των Φύλων, που παρουσίασε η καθηγήτρια, η Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι από τις τελευταίες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά την ισότητα των δύο φύλων. Επίσης ανέφερε ότι το 42% των γυναικών δηλώνουν ότι έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση, ενώ ξοδεύουν μεγάλο μέρος της μέρας τους για δουλειές στο σπίτι.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απεύθυνε εξ αποστάσεως και ο Λάμπρος Βαμβακάς, αντιπεριφερειάρχης Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Πολιτικής της Περιφέρειας Κρήτης και πρόεδρος της Περιφερειακής Επιτροπής Ισότητας των Φύλων (ΠΕΠΙΣ) Κρήτης, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι αυτή η δράση προβλέπει στην ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και αφύπνιση μαθητών/-τριων, εκπαιδευτικών, αλλά και της κοινότητας σχετικά με την ισότητα των φύλων και την αναγκαιότητα εξάλειψης έμφυλων στερεοτύπων και προκαταλήψεων. «Η ευαισθητοποίηση των παιδιών και των νέων ανθρώπων μπορεί να συμβάλλει στην κριτική προσέγγιση, στην αμφισβήτηση και στην εξάλειψη των πολλαπλών εμποδίων και διακρίσεων που αντιμετωπίζουν τα κορίτσια και οι γυναίκες. Τα στερεότυπα λόγω φύλου είναι επιζήμια και για τα κορίτσια αλλά και για τα αγόρια, καθώς δεν επιτρέπουν την αυτοολοκλήρωση και ελευθερία τους και τα εγκλωβίζουν σε καταπιεστικές επιλογές, συμπεριφορές και αποφάσεις. Ως εκ τούτου, οι αξίες ισότητας, αποδοχής και σεβασμού θα πρέπει να διδάσκονται από την παιδική ηλικία και όλες μας οι συμπεριφορές να αποτελούν θετικό πρότυπο στα παιδιά μας και να καλλιεργούν μια κοινωνία μηδενικής ανοχής στη βία».
