Στο «κόκκινο» παραμένουν οι ελλείψεις φαρμάκων στο Ρέθυμνο

Παραμένει σοβαρό, εξελίχθηκε σε πολυπαραγοντικό το ζήτημα της έλλειψης φαρμάκων. Το πρόβλημα που (μοιραία) μεγεθύνεται σε τοπικό επίπεδο τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω τουρισμού και της αύξησης των πληθυσμού, επεκτάθηκε και στα παραφαρμακευτικά προϊόντα, ενώ γενικώς επιτείνεται από τις παράλληλες εξαγωγές. Για ν’ αντιληφθεί κανείς το πόσο σοβαρές διαστάσεις έχει λάβει, το προηγούμενο διάστημα το δημοφιλέστερο παυσίπονο αποτέλεσε είδος… εν ανεπαρκεία! Δεν χρειαζόταν να συμβεί αυτό το τελευταίο για να ενταθεί ο (πολύμηνος) πονοκέφαλος των φαρμακοποιών.

Τα σημάδια για τους επόμενους μήνες μόνο ενθαρρυντικά δεν είναι. Ο πόλεμος έχει προκαλέσει αναταραχή και στη συγκεκριμένη (έτσι κι αλλιώς χειμαζόμενη) εφοδιαστική αλυσίδα. Το φαινόμενο λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις και το πιο άσχημο είναι ότι σύμφωνα με τις υπάρχουσες ενδείξεις, δεν έχει και… γιατρειά!

Οι φαρμακοποιοί έχουν γίνει διαχειριστές (πολλαπλών) κρίσεων: Λειτουργούν ως ψυχολόγοι για να κατευνάσουν (παρότι είναι οι τελευταίοι που φταίνε) τα (δικαιολογημένα) παράπονα των ασθενών τους, με αρκετούς εκ των οποίων συνδέονται κιόλας με πολυετή φιλία (λογικό λόγω της φύσης του επαγγέλματος και των τακτικών διαπροσωπικών επαφών τους). Επιπλέον, προσπαθούν να προνοήσουν και να ενισχύσουν (όσο μπορούν) τα αποθέματα των σκευασμάτων και της υπομονής τους, για τα δύσκολα που έχουν μπροστά τους. Εξακολουθούν, παράλληλα, να πραγματοποιούν διαδικτυακή εκστρατεία διευκολύνοντας ο ένας τον άλλον, εξυπηρετώντας τους ανθρώπους με σοβαρά νοσήματα, οι οποίοι βρίσκονται «όμηροι» μιας τραγικής κατάστασης. Το «σαφάρι» για την ανεύρεση ενός φαρμάκου μπορεί να πιάσει όλους τους νομούς της Κρήτης, αφού εξαντληθούν οι προσπάθειες σε όλο το Ρέθυμνο, κι ακολούθως να συνεχιστεί και σε άλλες περιοχές της χώρας – ακόμη και στη βόρεια Ελλάδα!

Επιχείρηση… «σκούπα»

«Το πρόβλημα πρέπει να αναδειχθεί στην ουσία του. Δεν φταίμε εμείς: Ούτε κάνουμε την εισαγωγή, ούτε κατασκευάζουμε. Κάνουμε αγώνα να έχουμε ένα φάρμακο στην ώρα του. Δυστυχώς, δεν τα καταφέρνουμε πάντα. Οι πιέσεις δεν έχουν σταματήσει ποτέ. Αλλά δεν είναι κάτι που εξαρτάται από εμάς. Δεν κερδίζουμε εμείς από όλο αυτό που γίνεται. Ζημιά έχουμε. Μαλώνουμε με τους ανθρώπους μας, που τους ξέρουμε 15-20 χρόνια» δηλώνει στα «Ρ.Ν.» ο γραμματέας του Φαρμακευτικού συλλόγου Ρεθύμνου Ανδρέας Αντωνίου.

«Όλη η αγορά του φαρμάκου αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα: και πρώτων υλών και logistics και παραγωγής και ζήτησης (σε κάποια σκευάσματα). Είναι ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα. Το πρόβλημα επιτείνεται από τις παράλληλες εξαγωγές» περιγράφει.

Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει, «κάποια στοιχεία της αγοράς συντείνουν στο ότι το πρόβλημα της έλλειψης φαρμάκων θα ενταθεί. Ένα από αυτά είναι η επανεμφάνιση στην αγορά, ειδικά των μεγάλων αστικών κέντρων, της λεγόμενης «σκούπας»: Ένας άνθρωπος, δηλαδή, ο οποίος μπαίνει σε ένα φαρμακείο κατά προτίμηση μικρό συνοικιακό, το οποίο θα έχει ανάγκη την όποια ρευστότητα, με μία λίστα 20-30 φαρμάκων (στο 80-90% των περιπτώσεων ελλειπτικά) και τα αγοράζει λιανική. Για ένα συνοικιακό φαρμακείο το να πουλάει απευθείας λιανική και να αντλεί έτσι άμεσα το κέρδος του, απ’ το να περιμένει 2-3 μήνες έως ότου τον πληρώσει ο ΕΟΠΥ, είναι μεγάλη υπόθεση».

Όσα μπορέσει κι αγοράσει (μαζικά) ένας άνθρωπος με αυτόν τον τρόπο, με μαθηματική ακρίβεια θα τα στερήσει από άλλους που μπορεί να τα’ χουν και άμεση ανάγκη.

«Φαύλος κύκλος»

Παράλληλα, ο πόλεμος που μαίνεται στα ρωσοουκρανικά σύνορα έχει «παγώσει» τις μεταφορές.

Στην εξίσωση έχουν μπει και τα παραφαρμακευτικά προϊόντα, όπως λόγου χάρη ρινικά σπρέι (με θαλασσινό νερό), φυτικά σιρόπια (με μέλι) για παιδιά κ.λπ.

«Μας πληροφορούν παραφαρμακευτικές εταιρείες να βάλουμε προπαραγγελία για τον χειμώνα, αλλά μας λένε ότι δεν είναι σίγουροι πότε και πόσα θα παραλάβουμε λόγω έλλειψης πρώτης ύλης κι όλων των σχετικών» επισημαίνει ο κ. Αντωνίου, εξηγώντας το πώς προέκυψε κι αυτό το θέμα: «Σκέφτεται ένας άνθρωπος: «Δεν βρίσκω ένα φαρμακευτικό σιρόπι για τον βήχα, βρίσκω ένα φυτικό το οποίο θα με βοηθήσει και θα με κάνει καλά σε πέντε μέρες αντί σε τρεις». Θα αρχίσουμε να έχουμε έλλειψη και σε τέτοια πράγματα».

Όπως θα σχολιάσει, «Το δυστύχημα είναι ότι όλα είναι ένας φαύλος κύκλος».

Η οικονομική αναστάτωση στο σύνολο της Ευρώπης φέρνει και πολιτική κρίση (παραιτήσεις Τζόνσον και Ντράγκι): και η μία ανατροφοδοτεί την άλλη, επηρεάζοντας όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου. Στο προσκήνιο παραμένει (δεν έφυγε ποτέ άλλωστε) και η πανδημία.

«Από εκεί που κάναμε πριν ένα μήνα ένα τεστ, αν το κάναμε, τώρα φτάσαμε να πουλάμε 15-20 τεστ και να κάνουμε άλλα 10-15. Φτάσαμε σε εποχές που θυμίζουν …υποχρεωτικότητα. Όλο αυτό το κλίμα θα σηματοδοτήσει ένα φθινόπωρο κι ένα χειμώνα ιδιαίτερα δύσκολο» διαβλέπει για τους επόμενους μήνες ο γραμματέας του Φαρμακευτικού συλλόγου Ρεθύμνου.

«Κάθε φαρμακοποιός προσπαθεί να καλύψει την περιοχή ευθύνης του. Δηλαδή, πολλοί φαρμακοποιοί προσπαθούν να κάνουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερες παραγγελίες φαρμάκων πρώτης ανάγκης, όπως παυσίπονα! Το τραγικό είναι ότι παρατηρείται έλλειψη, κατά διαστήματα, σε κάποια σκευάσματα του depon! Προσπαθούμε και σε συνεννόηση ο ένας με τον άλλον να στοκάρουμε όσο μπορούμε» θα προσθέσει.

«Φροντίζουμε κι εκπαιδεύουμε τους εαυτούς μας για τα δύσκολα» σημειώνει, προσπαθώντας να προετοιμαστεί για έναν «εκρηκτικό χειμώνα».

Η έξαρση της πανδημίας του κορονοϊού έφερε τεράστια ζήτηση (και έλλειψη) στα αναπνευστικά σκευάσματα που λειτουργούν υποβοηθητικά σε νόσηση από covid.

Οι ελλείψεις παραμένουν σταθερές στις ινσουλίνες, όπως και σε μία άλλη μεγάλη γκάμα φαρμάκων πρώτης γραμμής. Προσφάτως άρχισε και πάλι να υπάρχει επάρκεια σε γνωστή αντιβίωση, έπειτα από ένα δύσκολο τρίμηνο.

«Κάποια φάρμακα είναι σταθερά δύσκολο να τα βρεις, όπως η ένεση για την οστεοπόρωση (γίνεται κάθε εξάμηνο). Είναι μεγάλη η διαδικασία για να τη βρεις, μπορεί να μπεις και σε λίστα αναμονής» μας πληροφορεί ο κ. Αντωνίου και συμπληρώνει:

«Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να είχαμε απώλεια ενός φαρμάκου για το στομάχι. Δεν βρίσκαμε καθόλου. Τώρα έχουμε επάρκεια σε αυτό κι έχουμε έλλειψη σε κάποιο άλλο. Το μπαλάκι πάει στον ασθενή: Γιατί Έρχεται τρεις μήνες παίρνει το φάρμακό του, στρώνει την αγωγή του και μετά του λες ότι δεν το βρίσκεις» υπογραμμίζει ακόμα ο ίδιος, παρατηρώντας πως στην ψυχοσύνθεση του εκάστοτε ασθενή δημιουργείται μία ένταση η οποία συσσωρεύεται μέσα στα φαρμακεία: «Ο κόσμος έχει να διαχειριστεί πολλά προβλήματα: ακρίβεια, λογαριασμοί, εσχάτως και πυρκαγιές. Εμείς είμαστε ο τελευταίος σταθμός της υγειονομικής διαδρομής του. Η έκρηξη είναι πιθανή να γίνει στα φαρμακεία. Προσπαθούμε να την προλάβουμε. Έχουμε φτάσει στο σημείο να λέμε στους ασθενείς μας: «φέρτε τη συνταγή σας ή γράψτε το φάρμακό σας 15-20 μέρες πριν, έτσι ώστε όταν θα είναι να πάρετε το φάρμακό σας, να το’ χουμε κατά πάσα πιθανότητα».

Κινούν «γη κι ουρανό»

Οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ των φαρμακοποιών παραμένουν ορθάνοικτοι, διαδικτυακά σε ομάδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, viber κ.λπ.).

Οι ανταλλαγές φαρμάκων μεταξύ επαγγελματιών δεν έχουν σταματήσει.

«Έχει γίνει πλέον μία καθημερινότητα αυτό το πράγμα, η αναζήτηση» θα πει ο γραμματέας του Φαρμακευτικού συλλόγου, ο οποίος με σκωπτική διάθεση θα προτείνει: «Η διαχείριση των ελλείψεων θα πρέπει ν’ αρχίσει να γίνεται μάθημα στη Φαρμακευτική σχολή!».

Μάλιστα, επειδή οι εταιρείες βάζουν πλαφόν, όπως π.χ. δύο κομμάτια το μήνα, ο ένας συνάδελφος εξυπηρετεί τον άλλον στις παραγγελίες που θα κάνει. Φτιάχνουν ολόκληρο … σχεδιάγραμμα (διαδρομής του φαρμάκου), προκειμένου να βρουν λύση.

Στο τέλος, αφού κινήσουν «γη κι ουρανό» θα τα καταφέρουν. Όμως απ’ αυτή την ψυχοφθόρα διαδικασία κανείς δεν ωφελείται. Ίσα-ίσα, επιβαρύνονται ψυχικά άνθρωποι με σοβαρά προβλήματα υγείας για τους οποίους θα πρέπει να υπάρχει μία στοιχειώδης μέριμνα σε όλα τα επίπεδα.