Η τάξη της Γ’ Λυκείου και η προετοιμασία για τις πανελλαδικές εξετάσεις, κατά γενική ομολογία, συνιστούν πρόκληση τόσο για τους μαθητές και τους γονείς όσο και τους εκπαιδευτικούς. Ο μεγάλος όγκος της ύλης, τα απαιτητικά θέματα, ο ανταγωνιστικός χαρακτήρας των εξετάσεων αλλά και το γεγονός ότι υπάρχει έντονα η αίσθηση ότι το επαγγελματικό μέλλον των εξεταζόμενων βρίσκεται σε συνάρτηση με την επίδοσή τους, είναι μερικές από τις δυσκολίες που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι εμπλεκόμενοι.
Παρόλα αυτά, για τους μαθητές των ορεινών, των νησιωτικών και των απομακρυσμένων περιοχών η προετοιμασία των πανελληνίων «φορτίζεται» με επιπλέον δυσκολίες και άγχος μιας και καθαρά λόγω γεωγραφίας οι υποψήφιοι έρχονται αντιμέτωποι με επιπλέον ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις αποστάσεις, τη μη πρόσβαση σε επιπλέον φροντιστηριακή υποστήριξη, τις καιρικές συνθήκες και άλλους παράγοντες που δημιουργούν τελικά άνισες συνθήκες προετοιμασίας σε σχέση με των μαθητών των αστικών κέντρων.
Οι μαθητές του ΓΕΛ Σπηλίου απαριθμούν τα προβλήματά τους
Οι μαθητές της Γ’ Λυκείου του ΓΕΛ Σπηλίου, ερωτώμενοι από τα «Ρ.Ν.» για την εμπειρία τους αναφορικά με την προετοιμασία τους για τις πανελλήνιες, εκτός από την έλλειψη προσωπικού χρόνου και την εξάντληση που νιώθουν από το βεβαρυμμένο πρόγραμμα που ακολουθούν, περιγράφουν στα «Ρ.Ν.» τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν ως μαθητές επαρχιακού σχολείου: «Σημαντικό και ουσιώδες ζήτημα είναι οι μετακινήσεις μας. Μένουμε σε χωριά, περισσότερο ή λιγότερο απομακρυσμένα, και τα δρομολόγια των λεωφορείων δεν εξυπηρετούν τις αναγκαίες μετακινήσεις για τα φροντιστήρια και τις απαραίτητες δραστηριότητες που σχετίζονται με την προετοιμασία μας. Ακόμα και αν καταφέρουμε να προσαρμοστούμε στα υπάρχοντα λιγοστά δρομολόγια, το κόστος μεταφοράς βαραίνει ιδιαίτερα την οικογένειά μας. Ο χρόνος που σπαταλάμε κατά τις μετακινήσεις μας δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την προσπάθειά μας.
Κρίνουμε απαραίτητο να διευκρινίσουμε ότι σε κοντινή απόσταση από τα χωριά μας καθώς και γενικότερα στην περιοχή του Αγίου Βασιλείου δεν υπάρχουν φροντιστήρια ούτε πρόβλεψη για διδασκαλία των ειδικών μαθήματων (σχέδιο, ξένες γλώσσες) και την εξάσκηση στα εξεταζόμενα αθλήματα. Δεν υπάρχουν οι απαιτούμενες εγκαταστάσεις ούτε κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό να μας προετοιμάσει. Επομένως, καταλήγουμε στο γνωστό παράδοξο: εξεταζόμαστε σε πανελλήνιο επίπεδο σε μαθήματα που δεν μας διδάσκει το δημόσιο σχολείο της περιοχής μας και για τα οποία δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη από το κράτος».
«Οι δυσκολίες και μόνο που βρισκόμαστε στην περιοχή που είμαστε, είναι σίγουρες»
Η ίδια όμως κατάσταση επικρατεί και στα Ανώγεια όπου η κ. Ιωάννα Σκουλά, πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων Λυκείου Ανωγείων, εξηγεί πως οι γονείς στις απομακρυσμένες περιοχές συχνά εκτελούν χρέη «ταξιτζή» αφού καλύπτουν τα δρομολόγια των παιδιών τους μεταφέροντας τα στις απαραίτητες δραστηριότητες για την προετοιμασία των πανελληνίων. Επισημαίνει ωστόσο πως έχουν γίνει προσπάθειες από τον δήμο για την κάλυψη μερικών αναγκών και τη βελτίωση των συνθηκών προετοιμασίας: «Οι δυσκολίες και μόνο που βρισκόμαστε στην περιοχή που είμαστε, είναι σίγουρες. Η πρόσβαση για το Ηράκλειο είναι δύσκολη και πάλι καλά που έχουν κάνει περισσότερα δρομολόγια με τα ΚΤΕΛ και προσπαθούν να τα συμβαδίσουν με των παιδιών τα φροντιστήρια. Όταν είχα εγώ πριν τρία χρόνια την κόρη μου και έδινε πανελλήνιες, ήταν μαρτύριο. Είχα κάνει τον άντρα μου «ταξιτζή». Να πηγαίνει, να έρχεται, να περιμένει ώρες με το αυτοκίνητο, τρεις και τέσσερις φορές την εβδομάδα. Τουλάχιστον τώρα με τα επιπλέον δρομολόγια του ΚΤΕΛ έχει κάπως εξισορροπηθεί η κατάσταση αλλά εξακολουθεί να είναι ένα πρόβλημα. Το ΚΤΕΛ με τον δήμο έχουν συνεργασία και έχει βελτιωθεί η κατάσταση. Έχουμε δηλαδή βραδινό λεωφορείο που φεύγει 21:00 από το Ηράκλειο, κάτι που δεν είχαμε ποτέ. Και έγινε ξεκάθαρα για τα φροντιστήρια των παιδιών. Δεν είναι η ίδια η μεταχείριση όμως γενικά με ένα παιδί της πόλης. Έχουμε, επιπλέον, ελλείψεις σε καθηγητές γιατί είναι η περιοχή δύσκολη σε πρόσβαση ώστε να έχουν κίνητρο να έρχονται εδώ».
Ο Σωκράτης Κεφαλογιάννης, δήμαρχος των Ανωγείων, επιβεβαίωσε πως ο δήμος, πράγματι, βρίσκεται σε συνεργασία με το ΚΤΕΛ μέσω προγραμματικής σύμβασης, εξασφαλίζοντας επιπλέον δρομολόγια που ανακουφίζουν κάπως την προσπάθεια των μαθητών και των γονέων: «Φυσικά υπάρχει το ζήτημα με τις μετακινήσεις των μαθητών από και προς τα φροντιστήρια, ωστόσο αξιοσημείωτο πρόβλημα για τους μαθητές των ορεινών περιοχών, όπως είναι τα Ανώγεια, είναι ότι πολλές φορές στη διάρκεια του χειμώνα τα παιδιά δεν μπορούν λόγω των δύσκολων καιρικών συνθηκών να πάνε στο σχολείο. Από την άλλη είμαστε στον τρίτο χρόνο συνεργασίας με το ΚΤΕΛ όπου έχουμε βάλει τακτικά δρομολόγια και αυτό όντως διευκολύνει και δίνει πρόσβαση στα παιδιά σε φροντιστήρια, ειδικά μαθήματα και ξένες γλώσσες».
Η κ. Μαίρη Μπαγκέρη, διευθύντρια του Γενικού Λυκείου Ανωγείων, από την πλευρά της εξηγεί, επιπλέον, πως και οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προετοιμασία των μαθητών τους για τις πανελλήνιες. Από τη μια προσπαθούν να καλύψουν κενά που δημιουργήθηκαν στους μαθητές από την τηλεκπαίδευση κατά τη διάρκεια της πανδημίας και από την άλλη να καλύψουν τις πολλές και διαφορετικές ανάγκες των μαθητών της επαρχίας -εκείνων δηλαδή που θέλουν να πέτυχουν την εισαγωγή τους στα ΑΕΙ και εκείνων που απλώς επιθυμούν το απολυτήριο του λυκείου: «‘Έχουμε, δυσκολίες. Γενικότερα όμως και μετά τον κόβιντ εντοπίζουμε μια πτώση θα έλεγα, σε γνωστικό επίπεδο και συμπεριφορικό. Προσωπικά, βέβαια, το συνδέω με τον κόβιντ, αλλά νομίζω ότι συμβαίνει και στο σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας. Ο κόβιντ επηρέασε και τη συγκέντρωση των παιδιών και δημιούργησε κενά που δεν καλύφθηκαν τόσα χρόνια με την τηλεκπαίδευση. Και δεν υπήρξαν επ’ αυτού διορθωτικές κινήσεις. Επίσης, τη δυσκολία την επιπλέον που έχουμε δει στα σχολεία τα περιφερειακά είναι που έχεις ένα τμήμα 20 παιδιών ας πούμε που – μην πω ότι έχουμε φτάσει στο σημείο τα τρία πέμπτα να μην ενδιαφέρονται καν για πανελλήνιες αλλά θέλουν μόνο το χαρτί και εκεί τώρα πρέπει να «ισοφαρίσεις» σε μια τάξη, σαν εκπαιδευτικός, τις ανάγκες αυτές. Ενός μαθητή, δηλαδή, που δεν έχει καμία διάθεση παρά μόνο να πάρει το χαρτί- γιατί μπορεί να χρειάζεται σε μια επιδότηση που τώρα είναι και προαπαιτούμενο – με μαθητές με απαιτήσεις, ενδιαφέρον κ.λπ.».
Το «Ψηφιακό Φροντιστήριο» η πρόταση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
Όλα τα παραπάνω ζητήματα και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα οι απομακρυσμένες και μειονεκτικές περιοχές, σύμφωνα με τον Μανούσο Μαραγκάκη, διευθυντή της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρεθύμνου, είναι αναγνωρισμένα από το υπουργείο Παιδείας εδώ και χρόνια. Έτσι, φέτος τέθηκε σε λειτουργία ένα διαδικτυακό περιβάλλον, το «Ψηφιακό Φροντιστήριο», το οποίο παρέχει τόσο διδακτική υποστήριξη από καταρτισμένους επαγγελματίες όσο και εκπαιδευτικό υλικό διαθέσιμο προς αξιοποίηση για τους μαθητές, ιδίως εκείνους που βρίσκονται σε αντικειμενική απόσταση από φροντιστήρια και άλλες εκπαιδευτικές παροχές. Ο κ. Μαραγκάκης εξηγεί: «Υπάρχουν προβλήματα όμως υπάρχει το «Ψηφιακό Φροντιστήριο» και η πρότασή μας είναι η αξιοποίησή του, καθώς έχει δημιουργηθεί για αυτόν τον λόγο. Ωστόσο, παρά την ενημέρωση των σχολείων προς τους μαθητές και μια υποστήριξη τεχνικής φύσεως ως προς το πως θα εισέλθουν στο περιβάλλον αυτό, δεν αξιοποιείται στον βαθμό που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί. Το «Ψηφιακό Φροντιστήριο» είναι διαδικτυακά μαθήματα υποστήριξης των ίδιων των μαθημάτων των πανελλαδικών από το οποίο μπορεί ο μαθητής να παρακολουθήσει το μάθημα, να υποβάλει ερωτήματα ασύγχρονα ή σε κάποια και σύγχρονα, και υποστηρίζεται και από νοηματική γλώσσα. Άλλα μαθήματα είναι βιντεοσκοπημένα και άλλα είναι σύγχρονα, από απόσταση. Είναι ένα εφόδιο που το παρέχει η πολιτεία στα παιδιά από φέτος αλλά δυστυχώς δεν αξιοποιείται στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Τις επόμενες ημέρες με την εγκύκλιο που έχει στείλει το υπουργείο Παιδείας θα γίνουν δίωρες παρεμβάσεις από το σχολείο προκειμένου να προωθηθεί το ψηφιακό φροντιστήριο και να εξοικειωθούν οι μαθητές με αυτό. Το οποίο δεν είναι μόνο για τα Γενικά Λύκεια. Είναι και για τα ΕΠΑΛ αλλά και για τα σχολεία Ειδικής Αγωγής. Έχει διαπιστωθεί όμως – επειδή το ίχνος φαίνεται από ποια περιοχή μπαίνουν, σε ποια ώρα κ.λπ.- ότι παρά την ενημέρωση που είχαμε στους μαθητές και στους γονείς δεν αξιοποιείται ως ευκαιρία για τα παιδιά γιατί μπορεί να ζουν σε νησιωτικές ή ορεινές περιοχές όπου δεν υπάρχει αυτή η δια ζώσης φροντιστηριακή υποστήριξη. Άρα το υπουργείο παιδείας έχει διαπιστώσει χρόνια αυτό το κενό πρωτίστως στις νησιωτικές περιοχές, δευτερευόντως στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές λόγω των προβλημάτων των αποστάσεων, οπότε έχει δημιουργήσει ένα ψηφιακό περιβάλλον ώστε να λάβουν την επιπλέον βοήθεια που χρειάζεται. Το υλικό που διατίθεται είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο και ελεγμένο και υποστηρίζεται από ειδικούς επαγγελματίες που είναι εξοικειωμένοι με τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα αλλά και τη φροντιστηριακή υποστηρικτική διαδικασία. Λειτουργεί καθημερινά τις απογευματινές ώρες. Και περιλαμβάνονται και τα ειδικά μαθήματα όπως η μουσική, το σχέδιο κλπ. Είναι ένα εξαιρετικό υποστηρικτικό πλαίσιο».
