Η νέα γενιά κόκκινων δανείων

Διανύουμε τη δυσκολότερη περίοδο των τελευταίων χρόνων, ίσως χειρότερη εκείνης που βιώσαμε από το 2010, στην αρχή της πολύπλευρης και ολοκληρωτικής κρίσης. Ο πληθωρισμός τρέχει με ξέφρενους ρυθμούς, ακρίβεια παντού, φτωχοποίηση και εξαθλίωση συνταξιούχων και χαμηλόμισθων. Δυστυχώς, καταδρομικά, έπονται χειρότερα.

Στην αρχή ενός δύσκολου και απρόβλεπτου χειμώνα, τα περισσότερα νοικοκυριά δυσκολεύονται να καλύψουν ακόμη και τις βασικές ανάγκες διατροφής και θέρμανσης. Η άνοδος των επιτοκίων ήρθε να αποτελειώσει εκείνα τα νοικοκυριά που με νύχια και δόντια επί μια δεκαετία πάλεψαν απεγνωσμένα να σώσουν την οικογενειακή τους κατοικία.

Το τελευταίο διάστημα με τις διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια, τα νοικοκυριά επιβαρύνθηκαν τουλάχιστον δύο επιπλέον δόσεις ετησίως μέχρι τώρα. Όπως προαναγγέλλεται, οι αυξήσεις επιτοκίων θα συνεχισθούν! Τα περισσότερα νοικοκυριά αδυνατούν πλέον να ανταπεξέλθουν και έτσι οδηγούμαστε δραματικά, μαθηματικά και ολοταχώς σε μια νέα γενιά κόκκινων δανείων με απρόβλεπτες και συντριπτικές συνέπειες για την οικονομία και την κοινωνία.

Είναι η δεύτερη κατά σειρά μεγάλη δοκιμασία των δανειοληπτών που κάποτε πίστεψαν ότι θα αποκτήσουν το δικό τους κεραμίδι παίρνοντας χαμηλότοκο στεγαστικό. Στην αρχή της κρίσης είδαν τα εισοδήματά τους να μειώνονται από τις περικοπές μισθών και συντάξεων ενώ οι δόσεις του στεγαστικού τους παρέμεναν σταθερά υψηλότατες. Πολλά νοικοκυριά μάτωσαν για να μην κοκκινίσει το δάνειο και χάσουν το σπίτι τους.

Σήμερα, μετά δέκα και άνω χρόνια, βλέπουν ανήμποροι να εξανεμίζεται το εισόδημά τους από την ακρίβεια και τον πληθωρισμό, καθώς παράλληλα τα επιτόκια των δανείων συνεχώς αυξάνουν πέραν πάσης λογικής, βάσιμης αιτιολόγησης, δικαιοσύνης και νομιμότητας ίσως.

Η πολιτεία παρακολουθεί ωσάν ουδέτερος παρατηρητής δίχως αποτρεπτικά μέτρα. Με επιδόματα, υποσχέσεις και εξαγγελίες, αρκετές για γέλια και για κλάματα όπως «το καλάθι του νοικοκυριού», επιχειρεί να μετριάσει επικοινωνιακά τις συνέπειες της νέας θεομηνίας.

Η αύξηση των επιτοκίων δεν την απασχολεί, δεν προτίθεται για ό,τι απαραίτητο, ουσιαστικό και δραστικό. Αύξηση υπέρογκη, απροειδοποίητα και αιφνιδιαστικά, μονομερώς από τις τράπεζες, χωρίς ενημέρωση, συνεννόηση, συγκατάθεση του δανειζόμενου. Το κοινό εμπιστεύεται την τράπεζα δέσμιο της ανάγκης να δανειστεί και ιδού η τραγική συνέπεια! Ο τόκος δόσης από 45 € εκτινάχθηκε στα 82 €. Με εξοφλημένους πλήρως τους τόκους, ανακύπτουν αίφνης νέοι τόκοι εκατοντάδων ευρώ. Με το «έτσι θέλω και λογαριασμό δεν δίνω πουθενά».

Το Τραπεζικό σύστημα παραμένει πανίσχυρο και ανεξέλεγκτο. Η οικονομική κρίση του 2010 ξεκίνησε από τις Τράπεζες ενώ η πολιτεία με συνεχείς ανακεφαλαιοποιήσεις για τη διάσωσή τους, φόρτωσε στις πλάτες του ελληνικού λαού περί τα 200 δισ. ευρώ (όσο το μισό τότε δημόσιο χρέος). Κανένας δεν ασχολήθηκε πώς δημιουργήθηκε το τεράστιο έλλειμμα, πού πήγαν τόσα χρήματα που έλλειπαν ενώ δυστυχώς και απαράδεκτα, αδιάντροπα οι υπεύθυνοι με νόμο (!) απαλλάχθηκαν εντελώς και διά παντός…

Προτού καταρρεύσει το σύστημα, μερίμνησαν να καταστήσουν τον κοσμάκη συνυπεύθυνο στην απίστευτη αυτή ρεμούλα. Δανεικά και αγύριστα συχνά, κάθε μορφής στεγαστικά και καταναλωτικά χωρίς εγγυήσεις, προϋποθέσεις και εξασφαλίσεις μέχρι σε αλλοδαπούς μετανάστες χωρίς μόνιμη κατοικία, πιστοποιήσεις και νόμιμη παραμονή. Έτσι έδωσαν τη δυνατότητα δημόσια να διατυπώνονται απόψεις όπως «μαζί τα φάγαμε».

Αντί σήμερα η πολιτεία να έχει πλήρη έλεγχο των τραπεζών ώστε να εφαρμόσει άμεσα και στοχευμένα πολιτικές συγκράτησης των επιτοκίων, τις αφήνει να αισχροκερδούν και τους δανειολήπτες να συνθλίβονται ανυπεράσπιστοι στη μέγγενη των τόσο καταχρηστικά αυξημένων επιτοκίων.

Δεν θα κάνει τίποτε, όπως τόσα χρόνια δεν έπραξε για τους δανειολήπτες που μετέτρεψαν, με προτροπή των τραπεζών φυσικά, το δάνειό τους σε ελβετικά φράγκα, όπως δεν έκανε τίποτα για τις υπερβολικές χρεώσεις στις τραπεζικές συναλλαγές, τις μεγαλύτερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τίποτα για τα κόκκινα στεγαστικά, ούτε για το ξεπούλημα των κόκκινων δανείων σε ξένα Funds, που τελικά, όπως προέκυψε από την αποτροπιαστική αποκάλυψη του βουλευτή Πάτση δεν είναι και τόσο ξένα. Μαζί, πολλά που δεν γνωρίζουμε. Θα τα μάθουμε όταν μάλλον θα’ ναι πολύ αργά … Για όλους…

Οι τράπεζες αποδεικνύονται ακατανίκητο κράτος εν κράτει και η πολιτεία θεατής, ανίκανη ξανά να προστατεύσει στοιχειωδώς τους δανειολήπτες που έρμαιοι χάνουν τα σπίτιά τους. Αποκλειστική η ευθύνη της πολιτείας. Και των τραπεζών. Των τραπεζών και της πολιτείας.

* Η Έλσα Καλλιτσουνάκη – Πίτερη, είναι οικονομολόγος