Φθινοπωρινό… τσουνάμι ανατιμήσεων έρχεται να «ταράξει» την αγορά, ρίχνοντας κι άλλο νερό στο μύλο της ανασφάλειας. Ο Σεπτέμβριος μπαίνει φουριόζος με ένα νέο γύρο ακρίβειας να πιέζει νοικοκυριά κι επιχειρήσεις.
Όσο στο ενεργειακό πεδίο δεν παρουσιάζονται σημάδια αποκλιμάκωσης, τόσο θα εντείνεται το πρόβλημα. Τα περιθώρια, άλλωστε, απορρόφησης του αυξημένου κόστους παραγωγής και ενέργειας έχουν πλέον στερέψει για το σύνολο των επιχειρήσεων.
Κι ενώ ο μηνιαίος προϋπολογισμός βάζει «φωτιά» στις τσέπες και στα οικονομικά αποθέματα των πολιτών, οι καταναλωτές θα κληθούν να διαχειριστούν τις νέες αυξήσεις τιμών που θα αντιμετωπίσουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Γνώστες της οικονομίας εκτιμούν πώς η μείωση της ζήτησης που καταγράφηκε κατά το πρώτο εξάμηνο – με περιορισμό των αγορών ακόμη και βασικών προϊόντων – θα συνεχιστεί ενδεχομένως και με μεγαλύτερη ένταση το επόμενο διάστημα.
Οι αισιόδοξες προβλέψεις που μιλούσαν για σταθεροποίηση και σταδιακή αποσυμπίεση των διαδοχικών κυμάτων ακρίβειας έως και τον Οκτώβρη, διαψεύστηκαν οικτρά!
Ο μήνας που μπαίνει «κρύβει» δυσάρεστα μαντάτα: Όχι μόνο δεν θα μπει …φρένο στο «ράλι» των ανατιμήσεων, αλλά είναι πολύ πιθανό να γίνουν τμηματικά και σε άλλες κατηγορίες.
«Πιθανόν να δούμε κάποιους προμηθευτές να κάνουν και κάποιους να μην κάνουν» εικάζει ο Νεκτάριος Κανακαράκης, πρόεδρος του Επιστημονικού σωματείου Logistics (Εφοδιασμού) Κρήτης και διευθυντής Logistics σε τοπική αλυσίδα σούπερ μάρκετ.
«Ήμουν κάπως αισιόδοξος, τώρα όμως βλέπω ότι το κομμάτι της ενέργειας – το οποίο μας καθορίζει – δεν φτιάχνει. Κι όσο δεν φτιάχνει, δεν μπορώ να περιμένω κάτι καλό. Αν η ενέργεια συνεχίζει να σημειώνει μία αστάθεια και άνοδο, δεν ξέρω κατά πόσο θα μπορέσουν οι ανατιμήσεις να έχουν ημερομηνία λήξης. Η υπάρχουσα εικόνα αυτό που δείχνει: ότι δεν είναι εφικτό να δούμε άμεσα αποκλιμάκωση στις τιμές» παραδέχεται ο ίδιος, σε δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.».
Πού αναμένονται αυξήσεις
Οι τιμοκατάλογοι που έχουν λάβει οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ από τους προμηθευτές, προοιωνίζονται νέες αυξήσεις σε βασικά είδη διατροφής.
Στα ράφια εκτιμάται πως θα έρθουν αυξημένες τιμές σε πάνω από 500 προϊόντα ευρείας κατανάλωσης, όπως είναι τα τρόφιμα, ενώ οι ανατιμήσεις αφορούν τουλάχιστον 40 κατηγορίες, με το ποσοστό της αύξησης μεσοσταθμικά να ανέρχεται σε 10% με 15%.
Ο κ. Κανακαράκης σημειώνει ότι τη μεγαλύτερη άνοδο έχουν λάβει ήδη τα γαλακτοκομικά και τα είδη μαναβικής: τα μεν είναι 25-28% πάνω σε σχέση με το 2021, τα δε 20%. Το ντόμινο του πολέμου, που επέφερε «εκτόξευση» των τιμών στα λιπάσματα και τις ζωοτροφές, σε συνδυασμό με τα ορμητικά απόνερα της κλιματικής αλλαγής, δημιούργησαν ένα εκρηκτικό μείγμα.
Εξάλλου, θεωρείται δεδομένη η μειωμένη παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων, κάτι για το οποίο έχουν προειδοποιήσει πολλάκις κτηνοτρόφοι, μιλώντας στα «Ρ.Ν.».
«Μπορεί να μην υπάρχει επάρκεια σε οπωροκηπευτικά τους επόμενους μήνες. Το λέω αυτό γιατί η Κρήτη ήταν πάντοτε αυτάρκης σε αυτό το κομμάτι. Εφέτος πήγαμε καλά, αλλά του χρόνου δεν ξέρω αν θα συμφέρει πολλούς να καλλιεργήσουν» συμπληρώνει ο κ. Κανακαράκης.
Μάλιστα, όπως θα παρατηρήσει ανατιμήσεις – έστω και μικρές – σημειώνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. «Ο γενικός δείκτης, είναι περίπου στο 5% σε σχέση με τον Ιούνιο».
Για τον μήνα Σεπτέμβριο, περιμένουμε τις ακόλουθες αυξήσεις:
– Στα αλκοολούχα ποτά έως 10%
– Σε καθαριστικά, πανάκια και κρασιά 14%
– Στα σαπούνια γύρω στο 9%
– Στα ζυμαρικά 8%
– Στο ρύζι 5%
– Σε κρουασάν, μαρμελάδες, κέικ 20%
«Ενδεχομένως να έχουμε κι αλλού» πιθανολογεί ο διευθυντής Logistics σε τοπική αλυσίδα σούπερ μάρκετ.
Άλλοι παράγοντες της αγοράς έχουν προαναγγείλει ανατιμήσεις στα εξής είδη:
μαργαρίνες +20%,
γαλακτοκομικά +12%,
κονσέρβες +15%,
αλλαντικά +10%,
γλυκίσματα μπισκότα +20%,
παγωτά +5%
καλλυντικά +25%,
προϊόντα περιποίησης και φροντίδας +18%
απορρυπαντικά +15%
«Ο Σεπτέμβριος είναι παραδοσιακά ο μήνας που πολλές αυξήσεις στο κλάδο των τροφίμων, περνούν από το «χωράφι στο ράφι» και από εκεί στο τραπέζι μας. Οι ανατιμήσεις του Ιουλίου-Αυγούστου στην παραγωγή αναμένεται να περάσουν στα ράφια των καταστημάτων τον Σεπτέμβριο και σε συνάρτηση με τα αποθέματα που έχουν στις αποθήκες τους» δήλωσε πρόσφατα ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ, Βασίλης Κορκίδης.
Παράλληλα η αύξηση στις τιμές των εισαγόμενων τροφίμων φτάνει το 15% καθώς στελέχη πολυεθνικών κολοσσών τροφίμων είχαν ήδη προειδοποιήσει για επερχόμενες αυξήσεις. Από την άλλη πλευρά, παρατηρείται το τελευταίο διάστημα υποχώρηση των χονδρικών τιμών στα οπωροκηπευτικά.
«Μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση των τιμών παίζουν το ρεύμα και τα καύσιμα. Αν αυτά τα δύο σταθεροποιηθούν, σταθεροποιούνται και οι τιμές στο σούπερ μάρκετ. Όσο αυτοί οι δύο άξονες είναι άστατοι, τόσο θα παραμένει άστατο και το πεδίο των διαδοχικών αλλαγών των τιμών σε όλη τη γκάμα των προϊόντων» θα επαναλάβει ο κ. Κανακαράκης, μη αποκλείοντας το ενδεχόμενο να συμπαρασυρθούν προς τα πάνω τα είδη υπόδησης κι ένδυσης, καθώς και οι οικιακές συσκευές.
Σημειώνεται ότι με βάση τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για τον Ιούλιο έχει ήδη καταγραφεί άνοδος μέσα σε έναν χρόνο στις τιμές κατά 27,3% στα έλαια και τα λίπη, 16,7% στο κρέατα και τα δημητριακά, 16,4% στα αυγά και τα γαλακτοκομικά, 13,4% στα λαχανικά, 11,4% στη ζάχαρη, τον καφέ και το τσάι, 9,3% τις σοκολάτες και 5,3% στα ψάρια.
Αυξημένη κίνηση
Ο τουρισμός κι εφέτος έδωσε το «φιλί της ζωής» στην εγχώρια οικονομία. «Είμαστε πολύ πιο τυχεροί από άλλες περιφέρειες της χώρας» σχολιάζει ο κ. Κανακαράκης, αναφερόμενος στην Κρήτη.
Πάντως, θα διαχωρίσει τα αστικά κέντρα απ’ τις αμιγώς τουριστικά θέρετρα. «Ο αστικός ιστός περνάει δύσκολα. Οι πόλεις γενικά υποφέρουν. Υπάρχει πρόβλημα. Στις τουριστικές περιοχές, ωστόσο, η κίνηση μπορεί να έχει πάει και 30% πάνω. Ευτυχώς, έχουμε μια πολύ δυνατή βιομηχανία, σημειώθηκαν πάρα πολλές αφίξεις από το εξωτερικό» θα παρατηρήσει, προσθέτοντας: «Όσο επεκτείνεται η τουριστική σεζόν, τόσο καλύτερη θα είναι και η κίνηση στην αγορά. Εκτιμώ πώς μέχρι 15 Νοέμβρη θα έχουμε κόσμο. Προσωπικά πιστεύω ότι θα έπρεπε να εστιάσουμε στον χειμερινό τουρισμό. Οι φορείς θα έπρεπε να επικεντρωθούν προς αυτή την κατεύθυνση» είναι η άποψη που διατυπώνει, εξηγώντας το σκεπτικό του: «Πραγματικά, ο τουρισμός έδωσε μία ανάσα σε όλους τους τομείς. Ο ήλιος και η θάλασσα είναι μαγνήτες. Θεωρώ όμως ότι υπάρχουν κι άλλα μέρη, όπως στα ορεινά, που μπορούν να προσελκύσουν κόσμο».
Παρά τις διαφαινόμενες ανατιμήσεις, ο κ. Κανακαράκης διαβλέπει αύξηση της καταναλωτικής κίνησης στα σούπερ μάρκετ τον Σεπτέμβριο, για δύο λόγους:
Από τη μία, θα υπάρξει επιστροφή των μαθητών στα θρανία και των παραθεριστών στη… ρουτίνα της καθημερινότητάς τους. Από την άλλη, οι όποιες οικονομικές παροχές εξαγγελθούν δια στόματος του πρωθυπουργού από το βήμα της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης, θα αναθερμάνουν – κάπως – την αγορά.
«Όλες οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ προετοιμάζονται για τα σχολικά. Θα ξεκινήσουν αθλητικές δραστηριότητες, άρα θα δώσουμε περισσότερο σημασία στα αλμυρά και τα γλυκά σνακ, στα γάλατα, στα γιαούρτια, στα πρωινά. Ο κόσμος θα αποπειραθεί να γεμίσει τα άδεια ντουλάπια του, μετά τις καλοκαιρινές διακοπές. Επίσης, επιστρέφουν στις βάσεις τους και οι φοιτητές, συνεπώς περιμένουμε αυξημένη καταναλωτική προσέλευση» υποστηρίζει ο πρόεδρος του Επιστημονικού σωματείου Logistics (Εφοδιασμού) Κρήτης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα προϊόντα που θα έχουν μεγάλη ζήτηση είναι τα εξής: κατεψυγμένα, ζύμες, λαχανικά, ψαρικά, τυροκομικά, αλλαντικά, λάδια, ζυμαρικά, ρύζι, όσπρια, άλευρα, κρέας και οπωροκηπευτικά.
«Αρκετοί θα θέλουν να ανανεώσουν διάφορες γκάμες προϊόντων» προσθέτει ο κ. Κανακαράκης, ο οποίος θα μας πληροφορήσει πώς η Ινδία εξελίσσεται σε «κύριο παίκτη στα είδη ρουχισμού και προικός» λόγω των διαφόρων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Κίνα.
Όσα σπίτια θελήσουν να εμπλουτιστούν με σεντόνια, κουβέρτες θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερα χρήματα. «Τα είδη προικός είναι 30-35% πάνω συγκριτικά με πέρυσι» λέει ο κ. Κανακαράκης, εκφράζοντας τον προβληματισμό για τη μεταφορά των προϊόντων που γίνεται διηπειρωτικά. «Το κόστος που πάει ανά κοντέινερ παίζει σημασία κι εξαρτάται από το πόσο κοντά είναι το εκάστοτε λιμάνι στην Ευρώπη. Η τιμή του κοντέινερ μεταφοράς έχει αυξηθεί τρεις με τέσσερις φορές πάνω. Εκεί που ήθελες 2.500 ευρώ, τώρα θες 8.500 – 10.000 ευρώ. Αυτό θα επηρεάσει σίγουρα και τις τιμές των προϊόντων που έρχονται» εξηγεί.
Μια πιθανή έξαρση των κρουσμάτων κορονοϊού, τώρα το φθινόπωρο, παράλληλα με το άνοιγμα των σχολείων, είναι πολύ πιθανό να δώσει μεγαλύτερη ώθηση σε συγκεκριμένα είδη: Να δούμε δηλαδή να πιάνουν ξανά σημαντικό χώρο στο καταναλωτικό καλάθι οι μάσκες, τα αντισηπτικά, τα απολυμαντικά, και τα οινοπνεύματα.
