Ο κόσμος οδεύει προς μια νέα ψυχροπολεμική σύγκρουση. Από τη μια συντάσσονται οι φιλελεύθερες Δημοκρατίες, ουσιαστικά αυτό που ονομάζουμε Δύση. Από την άλλη ένας άτυπος συνασπισμός αυταρχικών καθεστώτων, αποτελούμενος από την Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν, την Β. Κορέα και τους δορυφόρους τους τύπου Λουκασένκο (Λευκορωσία). Μπορεί βασικοί παίκτες, όπως π.χ. η Κίνα, να μην έχουν ακόμα αμφισβητήσει ανοιχτά το διεθνές status quo, όλα όμως δείχνουν ότι προς τα εκεί οδηγούνται τα πράγματα.
Οι ευθύνες της Ευρώπης που επέτρεψε να γιγαντωθούν οι αυταρχικοί γείτονες της είναι μεγάλες. Φτάσαμε στο σημείο να εξαρτάται ολόκληρη η ευρωπαϊκή ήπειρος από την Ρωσία σε ένα τόσο κρίσιμο τομέα όπως είναι η ενέργεια και η ενεργειακή ασφάλεια. Ακόμη μεγαλύτερη η ευθύνη για το γεγονός ότι η εξάρτηση αυτή κατέστη το κατεξοχήν εργαλείο αξιοποίησης του επεκτατισμού μιας αναθεωρητικής δύναμης όπως είναι η Ρωσία.
Φτάσαμε σε αυτό το σημείο γιατί, σε αντίθεση με όσα ισχυρίζεται η ρωσική προπαγάνδα, η Ρωσία όχι μόνο δεν «ταπεινώθηκε» από την Δύση μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου, αλλά αντίθετα ευνοήθηκε από τους αντιπάλους της όσο καμία άλλη παρηκμασμένη αυτοκρατορία στο παρελθόν. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι παραβίαζε πολλές από τις δεσμεύσεις της και έδειχνε διαρκώς τις τάσεις επεκτατισμού της (Γεωργία, Μολδαβία, Τσετσενία, Κριμαία).
Γιατί όμως επέτρεψε η Ευρώπη να φτάσουμε σε αυτό το βαθμό εξάρτησης; Κυρίως γιατί επί δεκαετίες καθοδηγούνταν από το φιλελεύθερο δόγμα των διεθνών σχέσεων, το οποίο θεωρεί ότι μέσω της συνεργασίας και των εμπορικών συναλλαγών, οι οποίες είναι αμοιβαίες θετικά για όλους, διασφαλίζεται η ειρήνη, η πρόοδος και η διάχυση αυτής της συνεργασίας και σε άλλους τομείς.
Πρόκειται για μια αφελή σκέψη όχι επειδή κάτι τέτοιο δεν έχει βάση. Ισχύει και το τρανό παράδειγμα αυτής της προσέγγισης το βλέπουμε στην δημιουργία και εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται για αφελή σκέψη επειδή το γεγονός αυτό αφορά κυρίως τις σχέσεις μεταξύ δημοκρατιών. Οι δημοκρατίες, λέει ο κανόνας, δεν πολεμάνε μεταξύ τους και ο κανόνας αυτός επιβεβαιώνεται έως σήμερα.
Όμως η Ρωσία δεν είναι δημοκρατία. Είναι ένα αυταρχικό καθεστώς που εκμεταλλεύθηκε την ανάκαμψη που προέκυψε από αυτή συνεργασία και τώρα αντεπιτίθεται για να ισοφαρίσει αυτά που εκείνη εκλαμβάνει ως ήττες του παρελθόντος. Κι όπως σωστά είπε ο πρόεδρος Ζελένσκι στη σύνοδο κορυφής των ευρωπαίων ηγετών, δεν είναι δυνατόν η Ευρώπη να εξαρτάται από τη Ρωσία. Η Ρωσία θα έπρεπε να εξαρτάται από την Ευρώπη.
Εν πάση περιπτώσει οι ευθύνες του παρελθόντος είναι εκεί για να αναζητηθούν απ’ τους ιστορικούς του μέλλοντος. Σήμερα βρισκόμαστε ενώπιον μιας συγκεκριμένης κατάστασης. Μιας κατάστασης στην οποία δεν χωρούν ίσες αποστάσεις. Δεν μπορούμε να απαιτούμε από τους συμμάχους μας να αφήσουν την τακτική των ίσων αποστάσεων στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε με την Τουρκία και την ίδια ώρα κάποιοι εδώ στην Ελλάδα να προτείνουν να κρατάμε εμείς ίσες αποστάσεις στη σύγκρουση Δύσης – Ρωσίας.
Σε αυτό το νέο υπό διαμόρφωση διεθνές περιβάλλον, στο οποίο η Τουρκία (προς το παρόν) πατάει σε δύο βάρκες, εμείς οφείλουμε να συνταχθούμε με τις φιλελεύθερες δημοκρατίες. Όχι μόνο επειδή αυτό είναι το ηθικά σωστό και εγγύτερο στο δικό μας αξιακό σύστημα. Αλλά γιατί αυτό επιβάλλει και το εθνικό συμφέρον. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε κι εμείς στη γειτονιά μας μια αναθεωρητική δύναμη. Κι επειδή με την Τουρκία ορισμένες χώρες της Δύσης συνεχίζουν να επαναλαμβάνουν τα λάθη που έκαναν με την Ρωσία, εμείς οφείλουμε να τους υπενθυμίζουμε ποια χώρα είναι ο αξιόπιστος σύμμαχος και δύναμη σταθερότητας στην περιοχή και ποια προβάλει τον αναθεωρητισμό και αποτελεί παράγοντα αποσταθεροποίησης.
