Η συμβολή των πολιτιστικών εκδηλώσεων είτε αυτές αφορούν το θέατρο, τη μουσική ή τα εικαστικά είναι καθοριστική για την κοινωνία του Ρεθύμνου. Η έλλειψη κατάλληλων χώρων έχει ως αποτέλεσμα τον χειμώνα να μην πραγματοποιούνται στην πόλη μεγάλες εκδηλώσεις (παραστάσεις και συναυλίες) σε αντίθεση με τους καλοκαιρινούς μήνες όπου το κάστρο της Φορτέτζας συγκεντρώνει το ενδιαφέρον μεγάλων παραγωγών, δίδοντας την ευκαιρία στους Ρεθεμνιώτες να απολαμβάνουν το θέατρο και τους αγαπημένους τους καλλιτέχνες και να ψυχαγωγούνται, κάτι που δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν τους υπόλοιπους μήνες του έτους.
Ο χώρος του μνημείου και η ατμόσφαιρα που επικρατεί στο θέατρο Ερωφίλη μαγεύουν τους καλλιτέχνες, για αυτό και είναι ο πρώτος χώρος σε επίπεδο Κρήτης όπου οι εκάστοτε παραγωγές φροντίζουν εγκαίρως να κάνουν τον προγραμματισμό τους για να εξασφαλίσουν την κράτηση για την παρουσίαση της παράστασής τους στο θέατρο Ερωφίλη, ενώ οι μουσικές εκδηλώσεις πραγματοποιούνται τα τελευταία χρόνια στον θόλο της Φορτέτζας.
Ωστόσο, παρά το αυξημένο ενδιαφέρον των πολιτών να παρακολουθήσουν θεατρικές παραστάσεις αυτό δεν είναι πάντα εφικτό λόγω κόστους. Οι υψηλές τιμές των εισιτηρίων δεν επιτρέπουν στους θεατρόφιλους όσο και αν το θέλουν, να δουν όλες τις παραστάσεις. Αρκεί να συνειδητοποιήσει κάνεις πως απαιτείται το ποσό των 100 ευρώ για πέντε παραστάσεις ή αν πρόκειται για οικογένειες τότε το κόστος καθίσταται δυσβάσταχτο. Αυτό είναι κάτι που αποτυπώνεται και ως παράπονο των πολιτών προς τον δήμο Ρεθύμνου, ο οποίος ωστόσο δεν φέρει ευθύνη για την τιμολογιακή πολιτική, η οποία καταρτίζεται από τις παραγωγές. Μια ακόμα συνέπια της ακρίβειας είναι αρκετές προγραμματισμένες παραστάσεις ακυρώνονται όταν διαπιστώνεται ότι στην ηλεκτρονική προπώληση δεν υπάρχει ενδιαφέρον. Ο φετινός αριθμός των ακυρωθείσων εκδηλώσεων ανέρχεται στις 10.
Το εμβληματικό μνημείο του Ρεθύμνου ωστόσο εκτός από πολιτιστικές εκδηλώσεις, συγκεντρώνει κάθε καλοκαίρι τεράστιο αριθμό επισκεπτών, αφού όλο όσοι κάνουν τις διακοπές στην πόλη μας φροντίζουν να αφιερώσουν τουλάχιστον ένα πρωινό ή ένα απόγευμα στην ξενάγησή τους στο κάστρο της πόλης.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο δήμος από το συγκεκριμένο χώρο έχει κάθε καλοκαίρι έσοδα της τάξεως του ενός εκ. ευρώ.
Σύμφωνα με τον αρμόδιο αντιδήμαρχο Πολιτισμού Θωμά Κρεβετζάκη από τον Ιούνιο μέχρι και χθες είχαν πραγματοποιηθεί στο φρούριο Φορτέζας 64 θεατρικές και μουσικές εκδηλώσεις, ενώ μέχρι το τέλος του μήνα έχουν προγραμματιστεί ακόμα εννέα, δηλαδή συνολικά 73, ενώ πέρυσι το ίδιο διάστημα έγιναν 70. Όπως είπε σε αντίθεση με την υπόλοιπη χώρα όπου το φετινό καλοκαίρι καταγράφεται μείωση της προσέλευσης του κοινού στις εκδηλώσεις, συνέπεια πιθανότητας της ακρίβειας, εν τούτοις στο Ρέθυμνο οι πολιτιστικές εκδηλώσεις διατήρησαν τη δυναμική τους.
Σε σχετικές δηλώσεις του στα «Ρ.Ν.», ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού Θωμάς Κρεβετζάκης αναφέρει: «Ενώ το 2022 ήταν μια χρονιά που είχαμε μεγάλο αριθμό προσέλευσης στο σύνολο των εκδηλώσεων που οργανώθηκαν, όχι μόνο στον δήμο Ρεθύμνης αλλά και πανελλαδικά γιατί ήταν η πρώτη χρονιά που βγήκαμε μετά το καθεστώς του κόβιντ, αποδείχθηκε το 2023 ότι σε πάρα πολλές περιπτώσεις οι συνήθειες στην καθημερινότητα και σε πράγματα που αφορούν τον πολιτισμό τόσο στο Ρέθυμνο αλλά και πανελλαδικά από ότι δείχνουν τα στοιχεία, έχουν λίγο διαφοροποιηθεί. Εμφανίζεται μειωμένη προσέλευση πανελλαδικά. Παρόλα αυτά όμως πρέπει να αναφέρουμε ότι ο πρώτος χώρος που φιλοξενεί εκδηλώσεις στην Κρήτη είναι πάντοτε το θέατρο Ερωφίλη, ότι δηλαδή μέχρι τον Φεβρουάριο – αρχές Μαρτίου οι βασικές ημερομηνίες έχουν δεσμευτεί από παραγωγούς και σχήματα, είναι πρώτη επιλογή για τη διοργάνωση και οργανώνεται ο προγραμματισμός με αποτέλεσμα παραγωγές που καθυστερούν να βγάλουν το πρόγραμμά τους να μην βρίσκουν ημερομηνίες για να φιλοξενηθούν στη Φορτέτζα. Δεν υπάρχει άλλος χώρος βέβαια, γι αυτό από πέρυσι έχουμε υποχρεωθεί και προσαρμοστεί και έναν αριθμό μουσικών εκδηλώσεων και παιδικών παραστάσεων τις έχουμε μεταφέρει στον δημοτικό κήπο.
Πέρυσι, 2022, το σύνολο των εκδηλώσεων που φιλοξενήθηκαν στη Φορτέτζα από τον Ιούνιο έως και τον Σεπτέμβριο ήταν 70 με έναν αριθμό προσέλευσης 38.738 άτομα. Γίνεται καταμέτρηση από τα εισιτήρια. Για το 2023 μέχρι τώρα έχουν πραγματοποιηθεί 64 εκδηλώσεις και εκκρεμούν μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου άλλες εννέα άρα το σύνολο είναι 73. Από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο πάλι. Οι θεατές που έχουν παρακολουθήσει μέχρι στιγμής είναι 36.510. θα περάσει το περυσινό νούμερο γιατί η μία εκδήλωση στις 25/9 με τον Πορτοκάλογλου θα έχει από μόνη της 3.000 άτομα. Κινήθηκε δηλαδή στα περυσινά νούμερα όσον αφορά την προσέλευση του κόσμου.
Επίσης, τα τελευταία χρόνια ενώ έχουν προγραμματιστεί από τις αρχές της χρονιάς κάποιες μεγάλες παραγωγές όπως αυτή του Εθνικού Θεάτρου, όπου όμως όταν διαπιστώνουν στη ηλεκτρονική προπώληση ότι δεν υπάρχει ενδιαφέρον από τον κόσμο στην πορεία ακυρώνονται, και δεν αφορά το Ρέθυμνο αυτό αλλά το σύνολο της χώρας. Φέτος είχαμε πάνω από δέκα ακυρώσεις στο Ρέθυμνο, οι οποίες βέβαια αντικαταστάθηκαν στην πορεία με θεατρικές παραστάσεις σε σχήματα που δεν έβρισκαν ημερομηνία. Η ακύρωση οφείλεται καθαρά σε οικονομικούς λόγους επειδή δεν έβλεπαν ενδιαφέρον από τον κόσμο και δεν συνέφερε την παραγωγή να έρθει.
Δεν μπορώ να εκφέρω άποψη για το αν τα εισιτήρια είναι ακριβά αλλά είναι κάτι το οποίο έχει σχολιαστεί, ειδικά για τις θεατρικές παραστάσεις ότι έχουν υψηλό κόστος. Και υπήρχε και εβδομάδα που είχαμε τρεις – τέσσερεις εξαιρετικές παραστάσεις, τραγωδίες, και για κάποιον που θα ήθελε να τις παρακολουθήσει του δημιουργεί ένα κόστος γύρω στα 100 ευρώ το ένα άτομο, που είχε ως αποτέλεσμα να γίνεται επιλογή σε ποιο έργο να δουν. Άρα στον δήμο έφταναν παράπονα πολιτών για τις τιμές αλλά η τιμολογιακή πολιτική δεν αφορά τον δήμο, αυτό το ορίζει η εκάστοτε παραγωγή. Σε ό,τι αφορά τις συναυλίες πέρυσι είχαμε αρκετές μεγάλες που φιλοξενήθηκαν στον Λόφο, φέτος ήταν μικρότερος ο αριθμός των συναυλιών και υπήρχαν θεατρικές παραστάσεις που πήγαν εξαιρετικά με σολντ άουτ, όπως ο «Οιδίπους επί κολωνώ» και η « Η πόρνη από πάνω» που παρόλο που παίζεται εδώ και 12 χρόνια κάθε φορά γεμίζει το θέατρο, φέτος είχε 850 θεατές, και είναι χωρητικότητας 870. Και από παιδικά πήγε εξαιρετικά το «παραμύθι χωρίς όνομα» της Κάρμεν Ρουγγέρη».
Ο κ. Κρεβετζάκης πρόσθεσε επίσης ότι: «Ο δήμος από τα τοπικά σχήματα δεν παίρνει ποτέ χρήματα όσον αφορά την παραχώρηση οποιαδήποτε χώρου».
Σχεδιασμός εξωστρέφειας και αποκέντρωσης των εκδηλώσεων
Ιδιαίτερη ήταν η αναφορά του αντιδημάρχου Πολιτισμού στους δύο θεσμούς του τανγκό και το ροκ φέστιβαλ που προσέλκυσαν όπως είπε 1000 πολίτες από το εξωτερικό που ήθελαν να τα παρακολουθήσουν: «Είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι γιατί δύο θεσμοί πήγαν εξαιρετικά φέτος, και το Tango Festival και το Rock Festival ενώ συνυπήρχαν την ίδια περίοδο, δεν εμπόδισε το ένα το άλλο αντιθέτως λειτούργησαν συμπληρωματικά και αποτέλεσαν πόλο έλξης, συμμετείχαν περίπου 1.000 άνθρωποι από το εξωτερικό που ήρθαν να τα παρακολουθήσουν. Σιγά-σιγά αρχίζει να εμφανίζεται ο συναυλιακός τουρισμός, έρχονται να παρακολουθήσουν εκδηλώσεις με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που μας ενδιαφέρουν πάρα πολύ ως δήμο. Τώρα στις 12/9 θα έχουμε και μια ξεχωριστή εκδήλωση από το Queen Elizabeth ενα κονσερτο, που έχει επιλεγεί η Φορτέτζα για τη συγκεκριμένη συναυλία, εξειδικευμένο κονσέρτο από το Βέλγιο. Απολογιστικά λοιπόν, είμαστε ικανοποιημένοι από την πορεία των εκδηλώσεων, φέτος είχαμε πολύ μεγάλη επιτυχία και τη Γιορτή Κρητικής Διατροφής, έναν μεγάλο αριθμό εκδηλώσεων που παρουσιάστηκαν τον Αύγουστο στους οικισμούς, και η στόχευσή μας είναι τα επόμενα χρόνια θεσμοί οι οποίοι έρχονται συμπληρωματικά και επικουρικά, όπως τη διοργάνωση των «Εμείς και Εμείς» – «ένας ουρανός με αστέρια» και το Ροκ Φέστιβαλ, να στηρίζονται οργανωτικά από τον δήμο Ρεθύμνης».
Σύμφωνα με τον κ. Κρεβετζάκη η στόχευση για τα επόμενα χρόνια θα είναι η περαιτέρω εξωστρέφεια αλλά και η αποκέντρωση των πολιτιστικών εκδηλώσεων που διοργανώνει ο δήμος, ώστε αυτές να πραγματοποιούνται και σε οικισμούς του δήμου: «Η σχεδιαζόμενη πολιτική για τα επόμενα χρόνια είναι μια πολιτική εξωστρέφειας που ένα μεγάλο μέρος των εκδηλώσεων που προγραμματίζει ο δήμος Ρεθύμνης να λαμβάνουν χώρα στην ενδοχώρα».
Τα εισιτήρια της Φορτέτζας αποφέρουν το μεγαλύτερο έσοδο στον δήμο
Χαρακτηριστικό της μεγάλης επισκεψιμότητας του κάστρου αλλά και των εσόδων από τις πολιτιστικές εκδηλώσεις είναι το γεγονός ότι το φρούριο Φορτέτζας επιφέρει στον δήμο κατά μέσο όρο ετησίως ποσό που φτάνει το ένα εκ. ευρώ.
Για την είσοδο στο κάστρο το εισιτήριο ανέρχεται στα τρία ευρώ. Ενώ σε ότι άφορα τις παραχωρήσεις των χώρων του θεάτρου Ερωφίλη και του θόλου το αντίτιμο είναι ποσοστιαίο και ανέρχεται σε 6% επί των πωλήσεων των εισιτηρίων, ενώ για τις εκθέσεις το μίσθωμα ανέρχεται σε 300 ευρώ το μήνα. Χαρακτηριστικά ο κ. Κρεβετζάκης τόνισε: «Το μεγαλύτερο έσοδο του δήμου Ρεθύμνης προκύπτει από τη χρήση του χώρου της Φορτέτζας που φέτος αν πάνε όλα καλά υπολογίζουμε ότι θα είναι γύρω στο 1.000.000 ευρώ τα έσοδα του δήμου από τα εισιτήρια για να δουν το κάστρο. Εμείς προσπαθούμε με διάφορες εκθέσεις να αυξήσουμε την επισκεψιμότητά της και κάτι που έχει δρομολογηθεί, και μέχρι τέλος του χρόνου μπορεί να έχει γίνει, είναι να μπει το ενιαίο εισιτήριο το οποίο θα διασυνδέει το μουσείο σύγχρονης τέχνης με το φρούριο Φορτέτζα, από εκεί περιμένουμε να έχουμε μια αύξηση των εσόδων μας και παράλληλα να αυξήσουμε την επισκεψιμότητα στο μουσείο. Δεν ξέρουμε ακόμη την τιμή, αλλά μέχρι τέλος του χρόνου θα έχει παραδοθεί και αντίστοιχο ψηφιακό πρόγραμμα, το οποίο διασυνδέει το μουσείο σύγχρονης τέχνης και την πινακοθήκη που με διαδραστικές εικόνες αφής θα πληροφορείται ο επισκέπτης για την ιστορία τόσο της Φορτέτζας αλλά και για τη μόνιμη συλλογή του μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και τις εκθέσεις τις οποίες έχει. Αυτό το έργο ολοκληρώνεται στο τέλος του 2023».
