Προβληματικός ο διάλογος για την αναθεώρηση της ΚΓΠ

Μετά από πέντε χρόνια συμβουλίων υπουργών, ανεφάρμοστων αποφάσεων, μη μελετημένων λύσεων προβλημάτων που προκύπτουν στον αγροτικό τομέα, ανακοινώσεων, μερικώς επανεθνικοποιήσεων της ΚΓΠ, κατακρήμνισης των δαπανών του τομέα, έριξαν οι ταγοί της Ευρώπης στον Καιάδα το περίφημο εύρημα «από το αγρόκτημα στο πιάτο»! Αφού σκόρπισαν στους ευρωπαϊκούς ανέμους πολλά δισ. για να αντιμετωπιστεί η δήθεν κλιματική κρίση, αφού μας εισάγουν διαρκώς και σταδιακά, από έντομα, κατσαρίδες και γρύλους ως πρωτεϊνούχα προϊόντα, αλλά και παραγόμενο κρέας «δια καλλιέργειας στα εργαστήρια», μας ενημέρωσαν μόλις πριν λίγες μέρες για τις συστάσεις των σοφών, για το πώς θα ανακάμψει ο αγροτικός τομέας. Ο αγρότης για άλλη μια φορά πρέπει να κατανοήσει ότι δεν του χαρίζουν τίποτα, αλλά απλά, επισημοποιούν ότι θα εξακολουθήσουν να μειώνονται οι κοινοτικές δαπάνες που οδεύουν στη γεωργία. Κρίμα! Εν τούτοις υπάρχουν και στοιχεία που πρέπει να σημειωθούν, όσον αφορά τη διατήρηση της μικρής γεωργίας και τη διατήρηση των γαιών προς καλλιέργεια.

Στις 4/9/24 η Κομισιόν δημοσιοποίησε τις συστάσεις που αναλύονται στην έκθεση διαρθρώνονται σε πέντε πυλώνες:

Συνεργασία για ένα βιώσιμο, ανθεκτικό και ανταγωνιστικό μέλλον: η ενότητα αυτή εξετάζει την ανάγκη προσαρμογής της ΚΓΠ στο πλαίσιο της εν εξελίξει μετάβασης προς πιο βιώσιμα και ανταγωνιστικά συστήματα τροφίμων, τη σημασία της ενίσχυσης της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα αξίας των τροφίμων, την πρόσβαση σε χρηματοδότηση και τον ρόλο του εμπορίου και των διεθνών προτύπων.
Στροφή σε βιώσιμα αγροδιατροφικά συστήματα: η ενότητα αυτή περιλαμβάνει συστάσεις για τη στήριξη και την προώθηση βιώσιμων γεωργικών και κτηνοτροφικών πρακτικών, την ευαισθητοποίηση σχετικά με την ευζωία των ζώων και την ενδυνάμωση των καταναλωτών για να επιλέξουν μια βιώσιμη και ισορροπημένη διατροφή.
Προώθηση μετασχηματιστικής ανθεκτικότητας: ενόψει εντεινόμενων περιβαλλοντικών, κλιματικών, γεωπολιτικών και οικονομικών κινδύνων, η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη να ενισχυθούν τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνου και η διαχείριση κρίσεων και να βελτιωθεί η διαφύλαξη και η διαχείριση των αγροτικών εκτάσεων, να προωθηθεί μια γεωργία ανθεκτική στη λειψυδρία και να αναπτυχθούν καινοτόμες προσεγγίσεις βελτίωσης των φυτών.
Οικοδόμηση ενός ελκυστικού και ποικιλόμορφου τομέα: στην ενότητα αυτή αναλύεται η σημασία της ανανέωσης των γενεών, της ισότητας των φύλων, της ύπαρξης δυναμικών αγροτικών περιοχών και αγροδιατροφικών συστημάτων, καθώς και η ανάγκη προστασίας των εργαζομένων.
Καλύτερη πρόσβαση και αξιοποίηση της γνώσης και της καινοτομίας.

Τα ανωτέρω είναι το απαύγασμα της ανάλυσης των σοφών που υιοθέτησε η Κομισιόν, ως απάντηση στις πανευρωπαϊκές κινητοποιήσεις των αγροτών του έτους που βλέπουν ότι δεν επιβιώνουν πλέον με τις παρούσες συνθήκες. Να πούμε όμως ότι η ευζωία των ζώων γέννησε την ιδέα της παραγωγής καλλιεργήσιμου κρέατος! Επιπλέον, αντί να ψάχνουμε καλλιέργειες ανθεκτικές στη λειψυδρία (φραγκόσυκα!), καλό θα ήταν να διαθέταμε πόρους για την κατασκευή ταμιευτήρων νερού που καταλήγουν στις θάλασσες!

Τόσο ισχυρή αδιαφορία για τα προβλήματα της γεωργίας επιδεικνύουν απλά την απομάκρυνση από τις δημοκρατικές αρχές της Ε.Ε. Και αυτό είναι το ισχυρότερο απαξιωτικό στοιχείο, με βάση το οποίο δε θα είναι εύκολη η περαιτέρω διαβίωση της αγροτικής ενασχόλησης.

Ειδικός αναλυτής της Greenpeace¹, δήλωσε μεταξύ άλλων, ότι: «Είναι σαφές ότι η επιδότηση πλούσιων γαιοκτημόνων δε βοηθά την πλειοψηφία των αγροτών. Η Ε.Ε. πρέπει να σταματήσει να χρηματοδοτεί μεγάλα αγροκτήματα που μολύνουν τα ποτάμια μας και προκαλούν ξηρασίες και πλημμύρες, και αντ’ αυτού να βοηθήσει τους αγρότες που αγωνίζονται, αλλά καταβάλλουν προσπάθειες να αποκαταστήσουν τη φύση».

Στις συστάσεις του Στρατηγικού Διαλόγου προς την Ε.Ε. σημειώνουμε ορισμένα στοιχεία που θα βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση του τι μέλει γενέσθαι:

απομάκρυνση από το τρέχον σύστημα πληρωμών της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΓΠ) με βάση το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων, και αντ’ αυτού υποστηρίζοντας τους αγρότες με τα χαμηλότερα εισοδήματα. Η υποστήριξη αυτή πρέπει να γίνει με αύξηση των δαπανών της ΚΓΠ. Μια ευρωπαϊκή γεωργία και στενάζει κάτω από το βάρος της έλλειψης λιπασμάτων, της ασυδοσίας των αγορών και της ανάγκης για εξοικονόμηση χρημάτων προς την Ουκρανία.
σταθερή αύξηση του ετήσιου ποσού των επιδοτήσεων της ΚΓΠ για τους αγρότες που υιοθετούν πρακτικές που προστατεύουν και αποκαθιστούν τη φύση, κατά τις δύο επόμενες περιόδους μεταρρύθμισης της ΚΓΠ. Σημειώνουμε, ότι οι αγρότες μπορούν να δράσουν στα πλαίσια των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεών τους, αλλά όχι να αντικαταστήσουν το κράτος και τις δημόσιες δαπάνες σε ό,τι αφορά τα έργα υποδομής του τομέα.
μείωση των αρνητικών επιπτώσεων του κλίματος, της υγείας και του περιβάλλοντος της κτηνοτροφίας. Ιδιαίτερα στη χώρα μας πρέπει να δοθεί προσοχή στα έργα αποταμίευσης αρδεύσιμων υδάτων, τόσο μέσω έργων υποδομής (π.χ. ταμιευτήρων) αντί της κατασπατάλησης των νερών που καταλήγουν στη θάλασσα.
δημιουργία ενός ταμείου αποκατάστασης της φύσης με καλούς πόρους, χωριστό από την ΚΓΠ, για τη στήριξη των προσπαθειών αποκατάστασης φυσικών οικοτόπων. Και το σημείο αυτό είναι υποδομή του αγροτικού τομέα και καλώς προτείνεται η εξαίρεση από τη χρηματοδότηση μέσω της ΚΓΠ.
δημιουργία ενός Προσωρινού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, εκτός του πεδίου εφαρμογής της ΚΓΠ, για να βοηθήσει τους γεωργούς να μεταβούν στη βιώσιμη γεωργία· που θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί και με την αύξηση των πόρων της ΚΓΠ, αντί να αναλώνεται σε εκτός γεωργίας λειτουργίες.