Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα ΨυχικήςΥγείας, το Τμήμα Ψυχολογίας, η Επιτροπή Ισότητας Φύλων και Καταπολέμησης των Διακρίσεων του Πανεπιστημίου Κρήτης, και ο Σύλλογος Οικογενειών και Φίλων για την Ψυχική Υγεία (Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ) Ρεθύμνου, διοργάνωσαν εκδήλωση με την προβολή του ντοκιμαντέρ Ladies in Waiting, 2023, της Ιωάννας Τσουκαλά.Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο Φοιτητικό Κέντρο Ξενία και την παρακολούθησε πλήθος φοιτητών/τριών και πολίτες του Ρεθύμνου.
Την εκδήλωση συντόνισε και προλόγισε ο Πρόεδρος του Τμήματος Ψυχολογίας, Μανόλης Τζανάκης. Προλόγισαν επίσης, η Πρόεδρος της Επιτροπής Ισότητας Φύλων και Καταπολέμησης των Διακρίσεων του Πανεπιστημίου Κρήτης και Επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος κοινωνιολογίας,ΥβόνΚοσμά και ο Στέφανος Μαστροθεόδωρος, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Ψυχολογίας. Μετά την προβολή ακολούθησε ενδιαφέρουσα συζήτηση με τηνκριτική παρέμβαση του Αντώνη Λιοδάκη, πρώην Διευθυντή του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου και την σκηνοθέτιδα, Ιωάννα Τσουκαλά. Την τεχνική υποστήριξη ανάλαβε ο Γιάννης Ορφανός, ΕΔΙΠ, Τμήμα Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής του ΕΛΜΕΠΑ.
Η Γραμματέας του Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ Ρεθύμνου, Ελένη Μιχελουδάκη εισηγήθηκε τα παρακάτω:
Μετά τα άσυλα τι;
Εορτάζοντας την καθιερωμένη Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, ας μιλήσουμε για την πολυπόθητη και διαρκώς ζητούμενη Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση στη χώρα μας, η οποία επιχειρείται να εκπονηθεί εδώ και περισσότερα από 40 χρόνια. Η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση διατεινόμενη την αποασυλοποίηση και την εξάλειψη του στίγματος, έχει ως πρόταγμα οι άνθρωποι με ψυχιατρική εμπειρία να αποτελέσουν λειτουργικό κομμάτι της κοινωνίας.
Φτάνοντας όμως στο σήμερα, βλέπουμε ότι αντί η πολιτεία να ενισχύει την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και πρόληψης στην κοινότητα, εργαλειοποιεί την αποσυμφόρηση-αποασυλοποίηση, για να παραχωρήσει ότι έχει απομείνει στους ιδιώτες,μετά από τη συνειδητή κρατική επιλογή της χρόνιας υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσης των δομών ψυχικής υγείας, εφαρμόζοντας απ΄ τον Ιανουάριο του 2025, το νέο νόμο με αρ. 5129-1/08/24 με τίτλο «Ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης». Μακάρι η ψυχιατρική μεταρρύθμιση να ολοκληρωνόταν με έναν τίτλο..
Κατά τη γνώμη μας, αλλά και την εκφρασμένη γνώμη πολλών άλλων φορέων και ατόμων, ο νέος νόμοςόχι μόνο δεν πρόκειται να λύσει κανένα πρόβλημα, απεναντίας θα γιγαντώσει τα ήδη τρομακτικά αδιέξοδα που υπάρχουν. Με το νέο νόμο συστήνεται ένας υδροκέφαλος, γραφειοκρατικός, τεράστιος φορέας, πουπαράλληλα με την καθημερινή ραγδαία αύξηση των περιστατικών ψυχικής υγείας,θα οδηγήσει στην εγκατάλειψη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, στην υπολειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας, στη δραματική δημόσια υποβάθμιση των παροχών στους λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας και στους εξαρτημένους, εγκατάλειψή τους στο ανήμπορο οικογενειακό περιβάλλον και βορρά στο κέρδος των ιδιωτικών εταιρειών.
Αναρωτιόμαστε, οι οικογένειες των ψυχικά πασχόντων πώς θα ανακουφιστούν από το τεράστιο οικονομικό και ψυχικό φορτίο, όταν οι ιδιωτικές κλινικές θα τους αντιμετωπίζουν ως πελάτες με ό,τι αυτό συνεπάγεται;
Αναρωτιόμαστε πώςπρόκειται να αντιμετωπιστεί το στοίβαγμα των ψυχικά ασθενών σε ράντζα,που καταλύει κάθε έννοια ανθρώπινης αξιοπρέπειας;
Πώς πρόκειται να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της “περιστρεφόμενης πόρτας” ένα φαινόμενο πολυπαραγοντικό, που έχει σημαντική σχέση με τις πολιτικές υγείας που εφαρμόζονται, τις ανυπέρβλητες δυσκολίες στην προσβασιμότητα των υπηρεσιών ψυχικής υγείαςκαι την αποτυχία μιαςμακροχρόνιας ανύπαρκτης φροντίδας εντός της κοινότητας;
Πώς πρόκειται να αντιμετωπιστεί ο κοινωνικός αποκλεισμός, η κοινωνική αποστέρηση και ο στιγματισμός των ασθενών με ψυχικές διαταραχές;
Πως θα καλυφθεί η ανάγκη για σύγχρονες, δωρεάν παιδοψυχιατρικές υπηρεσίες που πρακτικά είναι ανύπαρκτες στον δημόσιο τομέα, όταν για να κλείσεις ένα ραντεβού, πρέπει να περιμένεις από 6 μήνες έως και παραπάνω από έναν χρόνο, λόγω της έλλειψης προσωπικού;
Κυρίες και κύριοι, γνωρίζουμε ότι ο αριθμός των εργαζομένων στον τομέα της ψυχικής υγείας στον τόπο μας είναι αποδυναμωμένος και οι συνθήκες που εργάζονται εξουθενωτικές, ενώ τα ποσοστά ανθρώπων και μάλιστα νέων, που χρήζουν ποιοτικής και άμεσης ψυχιατρικής φροντίδας και στο Ρέθυμνο είναι διαρκώς αυξανόμενα.
Για μας, μόνο εκεί που οι άνθρωποι συγκροτούνται, φθείρονται και εκπίπτουν ως υποκείμενα, μπορεί να αντιμετωπιστεί και το πρόβλημα των πασχόντων υποκειμένων. Αυτά μόνο στην κοινότητακαι σε πραγματικές συνθήκες, μεστοχευμένεςψυχοεκπαιδευτικές παρεμβάσεις, με ομάδες υποστήριξης, με ενδυνάμωση και εκπαίδευση των φροντιστών, μέσω εκπαιδευτικών δράσεων και προγραμμάτων στα σχολεία κ.ά, μπορούν να ξαναβρούν το εαυτό τους, να επανακτήσουν κοινωνικές και πολιτισμικές δεξιότητες,να χειραφετηθούν, έχοντας την υποστήριξη όλης της κοινωνίας.
Ευχαριστούμε την κ. Τσουκαλά, που με την σκηνοθετική της ματιά, μας δίνει την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε πτυχές της καθημερινότητας των εργαζομένων και θεραπευόμενων του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής. Το ντοκιμαντέρ της κ. Τσουκαλά, γεφυρώνει τις αποστάσεις μεταξύ της πραγματικότητας, από την μια πλευρά των νοσηλευτριών και των περιθαλπομένων, αναδεικνύοντας τις υποκειμενικότητες τους και από την άλλη των θεατών και έτσιη κινηματογραφική τέχνη, ως όχημα αποστιγματισμού, μετατρέπεται σε κοινωνικό τόπο διαλόγου καιεπικοινωνίας. Συμβάλλει με αυτόν τον τρόπο στην καταπολέμηση των στερεοτύπων και των προκαταλήψεων και στην ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με θέματα ψυχικής υγείας.
Ο Σ.Ο.Φ.Ψ.Υ Ρεθύμνου ευχαριστεί θερμά, όλους/ες τους/τις συντελεστές αυτής της πολύ ενδιαφέρουσας εκδήλωσης και ιδιαίτερα το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστήμιου Κρήτης, που μέσω των κοινών δράσεων του με το Σύλλογό μας και άλλους φορείς, προάγει τη συνεργασία Πανεπιστημίουκαι τοπικής κοινωνίας, την ανταλλαγή απόψεων και την διεπιστημονικότητα.
Από το Δ.Σ
