Ένα ντοκιμαντέρ της Εύας Λαδιά που φωτίζει τις πρώτες μέρες της επανάστασης
Στις γνωστές πρωτοβουλίες του δήμου Αγίου Βασιλείου για την ανάδειξη της τοπικής ιστορίας και η προβολή της ταινίας «Ώρα Λευτεριάς» που παρουσιάστηκε το βράδυ της Τετάρτης στο πλαίσιο της εθνικής επετείου.
Στη φιλόξενη αίθουσα εκδηλώσεων του δήμου, η εκδήλωση ξεκίνησε με ένα χαιρετισμό της δημιουργού Εύας Λαδιά για τον σκοπό αυτών των δραστηριοτήτων. Όπως τόνισε υπάρχει ακόμα σημαντικός όγκος υλικού από τις πολύχρονες έρευνές της, που θα αναδείξουν και άλλες πτυχές από την πορεία στον χρόνο του ιστορικού δήμου.
Το πρόγραμμα παρουσίασε η συνεργάτιδα των «Ρ.Ν.» Μαγδαληνή Κουντουνιώτη αναφέροντας στην εισήγησή της. «Η επέτειος της Εθνικής Παλιγγενεσίας πέρα από την αίγλη που χαρακτηρίζει κάθε μας επέτειο ιστορικής μνήμης της προδίδει μεγαλύτερη ακτινοβολία το γεγονός ότι από έναν άνισο αγώνα μετά από αιώνες σκληρής δουλείας, αποκτήθηκε η λευτεριά. Πόση δύναμη έκρυβαν αλήθεια οι άνθρωποι αυτοί που πέτυχαν το φαινομενικά αδύνατο, το ακατόρθωτο. Αυτό που έκανε σπουδαίους ανθρώπους όπως ο Καποδίστριας, να μην αποδεχτούν αρχικά τα πρώτα καλέσματα για τον αγώνα, υπακούοντας στη λογική του προφανούς αρνούμενοι να πιστέψουν στη δύναμη της ψυχής όταν η αδικία ξεχειλίζει το ποτήρι της οργής. Κι έπειτα όταν ήρθε η πολυπόθητη λευτεριά, για την άλλη Ελλάδα, έμεινε η Κρήτη να υποφέρει κάποια χρόνια ακόμα αλλά χωρίς να υποστείλει τη σημαία του αγώνα, χρειάστηκε να προσφέρει ποτάμια αίματος για λύτρα λευτεριάς και το έπος μιας Αρκαδικής Εθελοθυσίας μέχρι να δικαιωθεί και αυτή.
Η αδικία όμως συνεχίστηκε και σε καιρούς ειρήνης. Όταν μιλάμε για την επανάσταση του 21 μόνο γεγονότα και ήρωες από την άλλη Ελλάδα αναφέρονται. Η Κρήτη μένει στο περιθώριο.
Αυτό το κενό φρόντισε να καλύψει η Εύα Λαδιά με το έργο της «Ώρα Λευτεριάς» που προβάλλεται στο πλαίσιο της μεγάλης επετείου. Και δεν έχει επιλεγεί τυχαία ο τόπος. Στην περιοχή αυτή άναψε η πρώτη σπίθα του μεγάλου ξεσηκωμού. Κι αυτό τιμάμε διπλά απόψε».
Στη συνέχεια κάλεσε τον δήμαρχο Γιάννη Ταταράκη ο οποίος στον χαιρετισμό του μεταξύ άλλων ανέφερε: «Ο δήμος μας εκτός από τα τόσα συγκριτικά του πλεονεκτήματα έχει το μεγάλο προνόμιο να έχει υπάρξει σταθμός μεγάλων στιγμών του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.
Από εδώ ξεκινούν οι πρώτες σπίθες του μεγάλου ξεσηκωμού του 1821, όπως θα δούμε στην ταινία που θα προβληθεί σε λίγο, με τη μονή του Πρέβελη να πρωτοστατεί, έχοντας ηγέτη το θρυλικό ηγούμενο Μελχισεδέκ Τσουδερό. Η ίδια μονή γίνεται αργότερα Πύλη της Ελευθερίας με τον επίσης σημαντικό ηγούμενο Αγαθάγγελο Λαγκουβάρδο μετά τη Μάχη της Κρήτης. Έχει προηγηθεί και το έπος των Μακεδονομάχων που επίσης από εδώ ξεκινούν οι κορυφαίοι από αυτούς.
Είναι επομένως βαρύ το χρέος μιας δημοτικής αρχής αυτή την πολύτιμη ιστορική κληρονομιά να τη παραδίδουμε με σεβασμό στις επόμενες γενιές χωρίς να αφήνουμε τη δάφνη της μνήμης της να μαραθεί.
Κι αυτό επιτυγχάνεται με διάφορες δράσεις ,όπως η αποψινή, που μας δίνει ακόμα μια φορά την ευκαιρία να αισθανθούμε προνομιούχοι σαν τόπος που υποχρεούται όμως να τιμά τους προγόνους που δίδαξαν με το αίμα και τον αγώνα τους πως αποκτιέται η λευτεριά.
Η αποψινή εκδήλωση εστιάζει στην οικογένεια των Τσουδερών που στην παρούσα επέτειο αξίζουν την ιδιαίτερη αναφορά ,επειδή ακριβώς οι γενναίοι αυτοί , ενθάρρυναν και συνέβαλαν στις πρώτες νίκες των Κρητών που τόνωσαν και το αγωνιστικό τους φρόνημα.
Αποτελεί πάγια πολιτική του δήμου μας στον τομέα του πολιτισμού η ανάδειξη της τοπικής ιστορίας και των πρωταγωνιστών της.
Και όπως θα έχετε διαπιστώσει από προηγούμενες επετειακές και άλλες εκδηλώσεις δεν έχουμε αφήσει κανέναν από τους ήρωες των ιστορικών οικογενειών της περιφέρειάς μας χωρίς τη μνημόσυνη αναφορά του με τον σεβασμό και τις ευχαριστίες μας στη μεγάλη του προσφορά για τη λευτεριά μας. Κι έτσι θα συνεχίσουμε.
Θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους συντελεστές της αποψινής εκδήλωσης για την ανιδιοτελή συμμετοχή τους στο μεγάλο εορτασμό και να τους καλέσουμε και σε νέες ακόμα πρωτοβουλίες που προβάλουν την τοπική μας ιστορία Έναν από τους μεγάλους στόχους της δημοτικής αρχής κοντά στους άλλους που έχουν σχέση με την ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής των δημοτών μας.
Χωρίς τις αναγκαίες σπονδές στο βωμό της ιστορικής μνήμης θα είμαστε υπόλογοι απέναντι στις γενιές που θα έρθουν. Κι αυτό δεν πρέπει να το επιτρέψουμε για να δικαιώνεται η θυσία των ηρωικών μας προγόνων στους οποίους και οφείλουμε την ανεξαρτησία και την εθνική μας αξιοπρέπεια».
Ακολούθως η αντιδήμαρχος Πολιτισμού Ευαγγελία Γλαμπεδάκη ανέφερε μεταξύ άλλων: «Με ιέρεια την τέχνη θα κάνουμε την αποψινή μας ευχαριστήρια αναφορά, στους ήρωες εκείνους, που με τη θυσία τους, μας κληροδότησαν το μεγάλο αγαθό της ελευθερίας.
Γιατί μπορεί ο στοχασμός να αποτυπώνει ένα ιστορικό γεγονός, με τη δέουσα μεγαλοπρέπεια ,αλλά η τέχνη της εικόνας δίνει πνοή στον λόγο και καλεί το λογισμό σε ένα οδοιπορικό μνήμης στα άδυτα της ιστορίας μας. Με δρώμενο και μουσική ξεδιπλώνονται και οι παραμικρές πτυχές ενός ιστορικού γεγονότος, κάτι που δεν μπορεί να επιτύχει μια συνηθισμένη ομιλία, στο πλαίσιο μας επετείου. Στην περίπτωση αυτή είχαμε την τύχη να υπάρχει στη διάθεση του δήμου και των πολιτιστικών του δράσεων, όλη η πνευματική και καλλιτεχνική παραγωγή της καλής μας φίλης Εύας Λαδιά. Κι όπως έχει κάνει στα πενήντα χρόνια ενεργού δράσης της στα πολιτιστικά μας δρώμενα, ερευνώντας βήμα βήμα την ιστορία κάθε χωριού και αναδεικνύοντας τις προσωπικότητές του συγκέντρωσε και τα στοιχεία για την πρώτη σπίθα της επανάστασης του 21 που κατά ευτυχή συγκυρία ξεπήδησε από τον τόπο αυτό.
Στο έργο της «Ώρα Λευτεριάς» φρόντισε να φέρει κοντά στον έφηβο, κυρίως, το μίτο που τον οδηγεί στην τοπική ιστορία και στους μεγάλους της σταθμούς. Και το επιχειρεί στο πλαίσιο μιας μαθητικής εργασίας, που θέλει να ετοιμάσει μια ομάδα παιδιών. Όπως συμβαίνει στις ηλικίες αυτές υπάρχει πάντα το δαιμόνιο της σύγκρισης με άλλες καταστάσεις επηρεασμένες από τηλεοπτικές παραγωγές αμφιβόλου ποιότητας. Ακόμα κι έτσι όμως φαίνεται πως μπορούμε να προσεγγίσουμε τα αδιάφορα νιάτα και να τα φέρουμε πιο κοντά στον ιστορικό μας πλούτο που του προσδιορίζει και τις ηθικές αξίες της ζωής. Κι αφού δοθεί το ερέθισμα ξεκινά η αφήγηση. Κι εδώ τον λόγο έχουν οι έγκριτοι ιστορικοί ερευνητές στους οποίους η Εύα Λαδιά καταφεύγει πάντα για να εξασφαλίζει και την επιστημονική εγκυρότητα των καλλιτεχνικών της δημιουργιών στην ιστορική έρευνα Γιάννης Γρυντάκης, Κωστής Ηλ Παπαδάκης, Γιώργος Σμπωκος,Μανούσος Κλάδος και Νίκος Δερεδάκης συνεργάστηκαν και πάλι μαζί της για ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα.
Όπως θα δούμε και στην «Ώρα Λευτεριάς» η δημιουργός αξιοποιεί και σ’ αυτή την ταινία της καλλιτεχνικές αξίες του τόπου μας που υπάρχουν ευτυχώς και συνεχίζουν να ανεβάζουν ψηλότερα τον πήχη στο πολιτιστικό μας γίγνεσθαι. Όπως ο Μάρκος Πελαντάκης, ο Παντελής Καραδάκης, ο Κωστής Μεργέμογλου, ο Μανόλης Τζωρτζινάκης στην ερμηνεία των δρώμενων μαζί με άλλους άξιους καλλιτέχνες και ο Σταύρος Ρακιντζής μαζί με τη Βούλα Ανδρουλιδάκη στην αφήγηση.
Η ταινία που ξεκινά από την πτώση του Ρεθύμνου στα 1646 επικεντρώνεται στα πρώτα γεγονότα της επανάστασης του 21 στον νομό. Κι αφού εκλεκτοί ιστορικοί μας δώσουν την εικόνα που επικρατεί στα Ανώγεια και στον υπόλοιπο Μυλοπόταμο, στο Ρέθυμνο και στο Αμάρι, παραμονές του μεγάλου ξεσηκωμού εστιάζει στους Τσουδερούς και στην πρώτη σπίθα της επανάστασης που ξεπετάχτηκε εκεί ψηλά στο Κουρκουλό μόλις ο ηρωϊκός ηγούμενος Μελχισεδέκ Τσουδερός σήκωσε το αντιμνήσιο σαν λάβαρο για το ευλογητός της μεγάλης ώρας.
Η ταινία μας δίνει ακόμα την ευκαιρία να ακούσουμε ένα απόσπασμα από τον θρήνο του Ρεθύμνου του Μαρίνου Τζάνε Μπουνιαλή που ερμηνεύει συγκλονιστικά ο Βαγγέλης Στεφανάκης όπως και το μοιρολόι που γράφτηκε για το Μελχισεδέκ μόλις μαθεύτηκε ο θάνατός του στο Πολεμάρχη της Κισσάμου. Και φυσικά να απολαύσουμε ακόμα μια φορά τη μουσική του μεγάλου μας μουσικοσυνθέτη του Σπηλιανού Μπάμπη Πραματευτάκη που ο δήμος μας πρόκειται να τιμήσει το ερχόμενο καλοκαίρι.
Ευχαριστούμε γι αυτό τους συντελεστές της ταινίας και ας ξεκινήσει το οδοιπορικό της ιστορικής μνήμης για να τιμήσουμε τη μεγάλη μας επέτειο όπως της αξίζει».
Ακολούθησε σε μυσταγωγική ατμόσφαιρα η προβολή της ταινίας που συγκίνησε το ακροατήριο το οποίο και επιβράβευσε τους συντελεστές με το θερμό του χειροκρότημα.
