Οι νέες προκλήσεις για την ανάπτυξη του ανθρώπου – πολίτη στον 21ο αιώνα τόσο σε ό,τι αφορά τα σχολεία και το εκπαιδευτικό σύστημα γενικότερα, ο ρόλος της οικογένειας και της ίδιας της κοινωνίας, ώστε το παιδί να γαλουχηθεί με αρχές και αξίες που θα συμβάλλουν στη μείωση του ρατσισμού της ξενοφοβίας και των στερεοτύπων καθώς και ζητήματα που έχουν να κάνουν με την απασχόληση των νέων, την ελληνική αγορά εργασίας αλλά και το φαινόμενο του «brain drain» συζητήθηκαν χθες στην τελευταία εκδήλωση του κύκλου ομιλιών του πανεπιστημίου Κρήτης με θέμα «Παιδεία και Απασχόληση στη Νέα Γενιά».
Οι καθηγητές Πέλλα Καλογιαννάκη, από το Παιδαγωγικό τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του πανεπιστημίου Κρήτης. Και ο Νίκος Φωτόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Επιστημονικός Συνεργάτης του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Κ.ΑΝ.Ε.Π.) της Γ.Σ.Ε.Ε μίλησαν για τις δυσκολίες που υπάρχουν τη σημερινή εποχή αλλά ταυτόχρονα για τις ευκαιρίες και για ενέργειες που μπορούν να ακολουθηθούν ώστε να υπάρξει ένα θετικό αποτέλεσμα πάντα μέσα από συνεργασίες.
Ειδικότερα η Πέλλα Καλλογιαννάκη στη διάρκεια της ομιλίας της αναφέρθηκε σε ζητήματα κοινωνικοποίησης του σύγχρονου ανθρώπου – πολίτη, των αλλαγών και των προκλήσεων της εποχής, τα ζητήματα που απασχολούν τη νέα γενιά.
Ειδικότερα μίλησε για τον τρόπο σύνδεσης της εκπαίδευσης με την κοινωνία τα προβλήματα και τις προκλήσεις που υπάρχουν και πως ο νέος μπορεί με βοήθεια καθοδήγηση και συνέργειες να τα αντιμετωπίσει.
Η μεγαλύτερη ίσως πρόκληση που αντιμετωπίζουν τα σχολικά συστήματα όπως επισήμανε είναι η προετοιμασία τους / ανταπόκρισή τους στην ποικιλομορφία, στην πολλαπλότητα, στην ευαλωτότητα, στη «διαφορετικότητα». Ως εκ τούτου ο ρόλος του/της εκπαιδευτικού θεωρεί ότι είναι/ή θα οφείλει να είναι αποφασιστικής σημασίας. Η μείωση του ρατσισμού, της ξενοφοβίας, των στερεοτύπων και του κοινωνικού αποκλεισμού θα μπορούσαν να αποτελέσουν βασικούς στόχους μιας δημοκρατικής, ανοικτής, ριζοσπαστικής, συμμετοχικής εκπαίδευσης
Σε σχετικές δηλώσεις της η κ. Καλογιαννάκη, ανέφερε: «Τα ζητήματα ως τροφή για σκέψη αφορούν το bullying στα σχολεία, τα στερεότυπα, τον ρατσισμό, την ξενοφοβία, την ανοιχτότητα που επιβάλλεται να έχουμε απέναντι στον άλλο «διαφορετικό» και τον σημαντικό ρόλο που οφείλει να έχει η οικογένεια που δίδει τις βάσεις καθώς το νεαρό άτομο πηγαίνει στο σχολείο και στη συνέχεια οι άλλοι φορείς που επηρεάζουν πολύ δυναμικά το πλαίσιο, όπως είναι τα μέσα ενημέρωσης, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που είναι ο ψηφιακός κόσμος, που είναι ένα πολύ μεγάλο ζήτημα, οι ομάδες συνομηλίκων κτλ. Χρειάζονται λοιπόν συνεργασίες, ανοιχτότητα, αλληλεγγύη και ενσυναίσθηση. Εμείς από την πλευρά μας προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε το θέμα με γενναιότητα. Προσπαθούμε με μεθοδολογικούς και ερευνητικούς τρόπους να δοκιμάζουμε καταστάσεις και να μυούμε τους μελλοντικούς εκπαιδευτικούς, να επικοινωνούμε να κοινοποιούμε κάποιες σκέψεις μας».
Η κ. Καλογιαννάκη που είναι συγκριτολόγος της εκπαίδευσης, δηλαδή διδάσκει και μελετά εκπαιδευτικά συστήματα ανά τον κόσμο ετερόκλητα μεταξύ τους για παράδειγμα χώρες της Αφρικής ή της Ασίας ή της Λατινικής Αμερικής με βάση την κοινωνικοποίηση του ανθρώπου – πολίτης εξηγεί ότι: «Ο μαθητής, η μαθήτρια, ο δάσκαλος η δασκάλα είναι οι άνθρωποι που θα προσπαθήσουν με μεράκι να κάνουν πράγματα με ότι εργαλεία και ότι τρόπους έχουν για να μπορούν μέσα από την οικογένεια και όλο το υπόλοιπο πλαίσιο που τους περιβάλλει και μάλιστα τώρα που οι νέες τεχνολογίες είναι στο peak τους, χρειάζεται μια ιδιαίτερη αντιμετώπιση ανθρώπινη. Η ανάπτυξη του ανθρώπου πολίτη με την έννοια ενός ανθρωπισμού, μιας κατανόησης για τον άλλο, την άλλη, το άλλο. Ο ρόλος της παιδείας είναι καθοριστικός. Χρειάζεται όμως και η συνεργασία της οικογένειας» κατέληξε.
Μεγάλη πρόκληση η ανεργία των νέων – Αναγκαίες οι μεταρρυθμίσεις
Από την πλευρά του ο Νίκος Φωτόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του πανεπιστημίου Πελοποννήσου και επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Κ.ΑΝ.Ε.Π.) της Γ.Σ.Ε.Ε. αναφέρθηκε στο δίπολο «παιδεία – απασχόληση» το οποίο παραμένει επίκαιρο και «ανοικτό» περισσότερο από ποτέ. Ειδικότερα στη χώρα μας βρισκόμαστε αντιμέτωποι με προκλήσεις που σχετίζονται ευθέως με την ανεργία των νέων, τη μετανάστευση των υπερ-εκπαιδευμένων, τις εκπαιδευτικές και κοινωνικές ανισότητες, τον «πληθωρισμό» των προσόντων αλλά και τη διαρκή αναζήτηση δεξιοτήτων σε μια αγορά εργασίας «ασύμμετρη», εξαιρετικά ρευστή και αβέβαιη. Ο ίδιος αναφέρθηκε σε ένα πρόβλημα πολυπαραγοντικό για το οποίο δεν ευθύνεται μόνο το εκπαιδευτικό σύστημα αλλά για τη αντιμετώπιση του όπως είπε χρειάζονται γενναίες μεταρρυθμίσεις: «Πράγματι υπάρχει μια σχετική μικρή μείωση της ανεργίας, αλλά με τον τρόπου που έχει μειωθεί δεν είναι βιώσιμη. Το εκπαιδευτικό σύστημα παρέχει δεξιότητες και αυτό είναι ένα μεγάλο ζήτημα γιατί την ίδια στιγμή που οι δεξιότητες των ελληνικών πανεπιστημίων και του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος γίνονται ανάρπαστες στο εξωτερικό – γιατί βλέπουμε από το brain drain παιδιά που κάνουν εξαιρετική καριέρα και αναπτύσσουν σημαντικές επαγγελματική σταδιοδρομία – την ίδια στιγμή που στην Ελλάδα οι ίδιες δεξιότητες είτε υποαμείβονται είτε δεν αξιοποιούνται (brain waste), βλέπουμε δηλαδή κάποιες φορές μια έκπτωση της αξίας των προσόντων που παρέρχονται στη χώρα μας. Αυτές λοιπόν οι αντιφάσεις πρέπει κάπως να τις δούμε με ένα τρόπο πιο δυναμικό και να δρομολογήσουμε και μεταρρυθμίσεις και αλλαγές, θεσμικούς μετασχηματισμούς, ώστε να προτάξουμε κάποια στιγμή την αξιοποίηση του ανθρωπίνου δυναμικού μας στην Ελλάδα» είπε και σημείωσε ότι: «Η μονομερής ευθύνη προς το εκπαιδευτικό σύστημα για τις δεξιότητες είναι μια λανθασμένη άποψη».
Ο κ. Φωτόπουλος υπογράμμισε ότι για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα θα πρέπει να προσφερθούν ποιοτικές θέσεις εργασίας με καλές αμοιβές και κυρίως με αντιστοίχηση των προσόντων στη χώρα και επεσήμανε ότι: «Αυτό όμως δεν σχετίζεται μόνο με το εκπαιδευτικό σύστημα αλλά και με το παραγωγικό πρότυπο και με την παραγωγική ανασυγκρότηση που υπάρχει ως μεγάλο αιτούμενο. Η παραγωγική δομή της χώρας δεν αξιοποιεί τα προσόντα, απεναντίας τα απαξιώνει. Αυτό όμως δεν είναι πρόβλημα του εκπαιδευτικού συστήματος φταίνε και οι επιχειρήσεις. Απαιτούνται μεταρρυθμίσεις. Πρέπει να γίνει μια γενναία προσπάθεια να δοθούν καλύτερες αμοιβές εργασίας και κυρίως τα προσόντα να μη βρίσκονται σε κατάσταση έκπτωσης. Υπάρχει ένα πληθωρισμός προσόντων αυτή τη στιγμή που δείχνει ότι το σύστημα δε δουλεύει όπως θα έπρεπε να δουλεύει. Όταν λέω πληθωρισμός προσόντων εννοιών υπάρχει μια συσσώρευση προσόντων προσώπων με μια προσδοκία που δεν επαληθεύεται ούτε επιβεβαιώνεται σε αυτό πρέπει να βρούμε μια ισορροπία».
Υπενθυμίζεται ότι ο κύκλος συνδιοργανώνεται από τη σχολή Κοινωνικών Επιστημών του πανεπιστημίου Κρήτης και τα ενταγμένα στο Κ.Ε.ΜΕ. (Κέντρο Ερευνών και Μελετών) ερευνητικά εργαστήριά της σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου και τον δήμο Ρεθύμνης.
