Όποτε βρίσκομαι κοντά στη θάλασσα ή – ακόμη περισσότερο – μέσα στην αγκάλη της τη μαγική, με έναν τρόπο μυστηριώδη τότε η σκέψη μου οδηγείται στα φανερά, στα κρυφά και στα άδυτα της (αρχαίας κυρίως) ελληνικής γλώσσας.
Ρωτάτε γιατί; Μα πρόκειται για απλούς συνειρμούς και μόνο. Μινωικά πλεούμενα στ’ ανοιχτά, σε κάποιο απ’ όλα διακρίνω τη Φρονίμη, την όμορφη κόρη του βασιλιά της Αξού και στον δροσερόν αέρα να περιφέρονται οι λέξεις, ώ αυτές οι περίλαμπρες και σοφά δομημένες λέξεις που αστραποβολούν ανάμεσα στα κύματα, ή τα ονόματα των ανθρώπων εδώ και των θεών εκεί πάνω, που κλείνουν μέσα στην ετυμολογία τους συνειρμούς επάλληλους, και οδηγούν τα εγκεφαλικά μας κύτταρα κατ’ ευθείαν προς τα μεγάλα νοήματα – προτάγματα της ανθρώπινης ύπαρξης.
Οι κλασσικές σπουδές (δηλαδή η αρχαία ελληνική γλώσσα) διδάσκονται στα περισσότερα αν όχι σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου. Λέξεις καθημερινές, συνηθισμένες ή σπάνιες, λαμποκοπούν στον ήλιο. Τα ονόματα των αστερισμών ήταν και είναι για όλους και για πάντα ελληνικά: Η Άρκτος, η Πούλια, ο Ωρίων, οι Πλειάδες, ο Περσέας η Ανδρομέδα, η Κασσιόπη, ονόματα φορτωμένα με μύθους και εικόνες για σε συντροφεύουν σ’ όλη τη ζωή. Από τα βάθη του χρόνου έρχονται τα ποιήματα της Σαπφούς:
– Δέδυκε μεν α σελάννα και Πληίαδες
μέσαι δε νύκτες,
παρά δ’ έρχετ’ ώρα,
εγώ δε μόνα κατεύδω.
Ο νους ο ανθρώπινος σταματά όταν αντιληφθεί το κάλλος και τη σοφία με την οποία είναι δομημένη η γλώσσα μας. Τολμώ να πω ότι είναι το τελειότερο δημιούργημα της ανθρώπινης διάνοιας. Οι ίδιες οι λέξεις είναι έννοιες. Οι ίδιες οι λέξεις σε καθοδηγούν να βρεις τη σημασία τους. Η γλώσσα η ίδια πυροδοτεί την ενεργοποίηση όλων των αδρότερων ή λεπτότερων λειτουργιών του εγκεφάλου. Οξύνει την νόηση, σε κάνει να ελίσσεσαι σκεπτόμενος, σε οδηγεί μεθοδικά να αντιμετωπίζεις με επιτυχία τις όποιες αιφνιδιαστικές αλλαγές, τις όποιες απρόοπτες καταστάσεις και ανατροπές.
Τολμώ να πω ότι η αρχαία ελληνική γλώσσα ενεργοποιεί μέσα μας τον πολυμήχανο Οδυσσέα. Η γλώσσα μας αυτή ακόμη μας βοηθά να είμαστε εφευρετικοί, επινοητικοί, με ευλυγισία σκέψεως και ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων, να βρίσκομε λύσεις και τελικά μας κάνει «πολυμήχανους» περίπου όπως και τον Ομηρικό Οδυσσέα. Διότι ο Κύκλωπας δεν περιμένει και οι Σειρήνες δεν αστειεύονται.
Η γλώσσα αυτή η αρχαία ελληνική μας διδάσκει την ακρίβεια τη συντομία, τη φρεσκάδα. Μια από τις πιο σύγχρονες σημερινές έννοιες είναι η καινοτομία. Να όμως που ο Πλάτων από τον πέμπτο αιώνα προ Χριστού έγραφε: « …τον καινοτομούντα και τον εισφέροντα αεί τι νέον….».
Μελετώντας την αρχαία ελληνική γλώσσα έρχονται στην επιφάνεια οι αρετές μας και αποκαλύπτονται τα ταλέντα μας.
Η Οδύσσεια μας διδάσκει την υπομονή, την επιμονή, την καρτερικότητα, την προσήλωση στον στόχο (πάντα στο νου σου να ’χεις στην Ιθάκη). Ακόμη μας διδάσκει πως στη ζωή θα έχομε λίγους συντρόφους αλλά να είναι όσο γίνεται πιο καλοί. Ότι ο αρχηγός δεν νοιάζεται μόνο για τον εαυτό του αλλά για όλους.
Δεκάδες χιλιάδες ελληνικές λέξεις ή ξενόγλωσσες λέξεις με ελληνική ρίζα χρησιμοποιούνται από εκατομμύρια ανθρώπους σ’ όλο τον κόσμο καθημερινά χωρίς καν εκείνοι να το γνωρίζουν ή να το υποψιάζονται. Ουδείς μπορεί να κάνει συλλογισμούς αν δεν χρησιμοποιήσει με ή χωρίς τη θέλησή του κάποιες ελληνικές ρίζες.
Συνειδητοποιείστε κάποια από τα παραπάνω και θα νοιώσετε ξαφνικά πιο τυχεροί, πιο πλούσιοι.
-Των θεσπεσίων Όμηρος, κι ας πένομαι. (Οδυσσέας Ελύτης).
* Ο Μανόλης Καλλέργης είναι γιατρός
