Του ΓΙΩΡΓΗ ΚΑΠΕΛΩΝΗ*
Για το νέο Αστυνομικό Μέγαρο Ρεθύμνου έχουν τον τελευταίο καιρό γραφτεί αρκετά. Τόσο σχετικά με την (αυτονόητη) ανάγκη ανέγερσης ενός σύγχρονου Αστυνομικού Μεγάρου, όσο και με την (όχι αυτονόητη) επιλογή της θέσης ανέγερσης στον χώρο της σχολής Χωροφυλακής. Ειδικά για το τελευταίο έχουν διατυπωθεί ποικίλες ενστάσεις. Άλλες αναφέρονται στην καταλληλότητα της θέσης για τις λειτουργικές ανάγκες των υπηρεσιών που θα εγκατασταθούν εκεί, άλλες στη ζωτική σημασία του οικοπέδου αυτού για τους κατοίκους της πόλης και άλλες στη νομιμότητα της οικοδομικής άδειας που έχει εκδοθεί από την Υ.ΔΟΜ. δήμου Ρεθύμνου.
Στο άρθρο αυτό αναφέρομαι με συντομία μόνο στο ιδιοκτησιακό καθεστώς του οικοπέδου στο οποίο προβλέπεται η ανέγερση του κτιρίου.
Το οικόπεδο που περιλαμβάνει τη σημερινή σχολή της Αστυνομίας και το τετράγωνο του οικισμού των βομβοπλήκτων (Τετρακατοικίες) αγοράστηκε από τον δήμο Ρεθύμνης στο τέλος του 19ου αιώνα. Στον χώρο αυτό φτιάχτηκε ο πρώτος Δημοτικός Κήπος αλλά και το πρώτο Νοσοκομείο. Αργότερα κατασκευάστηκε Δημοτικό Γυμναστήριο. Εκεί λειτούργησε για κάποιο διάστημα και η σχολή Οικοδόμων, μέχρι που το 1951 εγκαταστάθηκε εκεί η σχολή Χωροφυλακής.
Λίγα χρόνια μετά, τα ο 1962, έρχεται το δημόσιο και απαλλοτριώνει (σημ.3) μέρος τού τέταρτου οικοπέδου (νότιο τμήμα) εμβαδού 3.675,07 τ.μ. όπου είχαν ήδη κατασκευαστεί (από το 1947) οι τετρακατοικίες. Στην πράξη απαλλοτρίωσης αναφέρεται πως στο οικόπεδο αυτό «αξιοί δικαιώματα κυριότητος ο δήμος Ρεθύμνης». Αυτό αποδεικνύει, πέρα από κάθε αμφιβολία, ότι δωρεά του τετραγώνου των τετρακατοικιών προς το δημόσιο δεν είχε γίνει ποτέ. (σημ.4)
Μετά την απαλλοτρίωση του 1962 το υπόλοιπο βόρειο τμήμα εκτάσεως 2.874,93 τ.μ. παρέμεινε στην κυριότητα του δήμου Ρεθύμνης.
Είκοσι χρόνια μετά την απαλλοτρίωση, το 1982, το τμήμα αυτό των 2.874,93 τ.μ. χαρακτηρίζεται με υπουργική απόφαση (σημ.5) ως «χώρος κοινόχρηστου πρασίνου». Η χρήση αυτή,απ’ όσα γνωρίζω δεν έχει ποτέ τροποποιηθεί νόμιμα.
Σήμερα, 40 χρόνια μετά τον χαρακτηρισμό του 1982 εκδίδεται οικοδομική άδεια για την ανέγερση του νέου Αστυνομικού Μεγάρου, σε οικόπεδο που μεγάλο μέρος αυτού καταλαμβάνει τμήμα του «χώρου κοινόχρηστου πρασίνου».
Με αυτά τα στοιχεία εκφράζω την απορία: Πώς μπορεί να είναι νόμιμη η οικοδομική άδεια που εκδόθηκε;
Στο άρθρο αυτό δεν ασχολήθηκα καθόλου με τους όρους της δωρεάς στο συμβόλαιο του 1955 ούτε με τη χρήση του βόρειου τμήματος του τέταρτου οικοπέδου, θέματα για τα οποία χρειάζεται ξεχωριστό άρθρο.
Σημειώσεις
1) Συμβόλαιο υπ. αρ. 6939/2-10-1955 τού Συμβ/γράφου Σπ. Κ. Ανδρουλιδάκι.
2) Στο εύλογο ερώτημα «γιατί στο τοπογραφικό του 1955 περιλαμβάνεται το τετράγωνο των τετρακατοικιών;» η απάντηση/ερμηνεία είναι πως πιθανότατα, επρόκειτο να γίνει και άλλη δωρεά, αυτού του τετραγώνου προς το δημόσιο, αφού ήδη είχαν εκεί κατασκευαστεί οι τετρακατοικίες. Το συμβόλαιο τού 1955 αναφέρεται σαφώς μόνο στο τμήμα που εγκαταστάθηκε η σχολή Χωροφυλακής. Η άλλη δωρεά (για το οικόπεδο των τετρακατοικιών) δεν ολοκληρώθηκε για άγνωστους λόγους. Αλλά η απαλλοτρίωση του 1962, που αναφέρεται στο άρθρο δεν αφήνει καμιά αμφιβολία ότι ποτέ δεν έγινε δωρεά για το τέταρτο οικόπεδο.
3) «Περί αναγκαστικής απαλλοτριώσεως εκτάσεως εις Ρέθυμνον» αριθ. Υ.2404/8962/14-3-1962 (υπουργοί Οικονομικών, Κοιν. Πρόνοιας, Σημ. Έργων), ΦΕΚ 32 -Τ4/26-3-1962.
4) Το συμβόλαιο δωρεάς τού 1955 στην περιγραφή των ορίων του δωρούμενου οικοπέδου αναφέρεται ως ανατολικό όριο το «ρέμα» (σημερινή οδός Ασκούτση). Αυτό είναι προφανώς λανθασμένο, καθώς οι τετρακατοικίες είχαν κατασκευαστεί ήδη από το 1947, και βρίσκονται βεβαίως στα ανατολικά του δωρούμενου. Όμως δεν αναφέρονται καθόλου στα ανατολικά όρια, σαν να μην υπήρχαν. Υπάρχουν και άλλα δευτερεύουσας σημασίας λάθη στο συμβόλαιο που δείχνουν μια (υποθέτω όχι σκόπιμη) προχειρότητα στην περιγραφή τών ορίων.
5) Απόφαση αριθ. Γ.17905/1155/7-5-1982 (Υπουργός Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος) ΦΕΚ 330-Τ4/8-6-1982.
* Ο Γ. Καπελώνης είναι συνταξιούχος εκπαιδευτικός