Η προεκλογική εκστρατεία του κυβερνώντος κόμματος βασίζεται επικοινωνιακά στο γνωστό δίπολο με το οποίο πορεύεται όλα αυτά τα χρόνια. Το δίπολο «μας τελειώνουν ή τους τελειώνουμε» και «εμείς ή οι άλλοι», επενδυμένο με έναν διαφορετικό, λιγότερο δυσάρεστο μανδύα. Οι φράσεις που επαναλαμβάνει ξανά και ξανά ο πρωθυπουργός σε κάθε του ομιλία αφορά τους «πολλούς» και τους «λίγους». Αυτή η τακτική πηγάζει από την κοσμοθεωρία του κυβερνώντος κόμματος και του πρωθυπουργού, που αντιλαμβάνεται την κοινωνία ως ένα σύστημα αποτελούμενο από χωριστά μέρη (ομάδες, συμφέροντα, τάξεις) τα οποία βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση μεταξύ τους. Η πολιτική δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα εργαλείο επικράτησης, αντιπαράθεσης και εξόντωσης των «άλλων».
Οι σύγχρονες και ευημερούσες δημοκρατίες βρίσκονται μακριά από τέτοιες ιδεοληψίες. Μια κοινωνία δεν αποτελείται από πολλούς και λίγους. Μια δημοκρατική πλουραλιστική κοινωνία είναι ένα ενιαίο σύνολο διαφορετικών ομάδων και συμφερόντων. Η πολιτική κυριαρχία δεν αποτελεί μονοπώλιο μιας ομάδας ή τάξης αλλά βασίζεται στη συνεργασία και τη συγκατάθεση. Η πολιτική γίνεται αντιληπτή όχι ως διαδικασία σύγκρουσης αλλά σύνθεσης. Ως δραστηριότητα που κατατείνει στην επίτευξη κοινωνικών στόχων μέσα από την αλληλεπίδραση της πολυφωνίας που υπάρχει μέσα σε μια κοινωνία. Στόχος της πολιτικής διαδικασίας είναι η εναρμόνιση των επιμέρους συμφερόντων στην κατεύθυνση κοινών στόχων, μέσα σε ένα κοινωνικό πλαίσιο ίσων ευκαιριών, ισονομίας, αξιοκρατίας, ασφάλειας και ευημερίας. Παράλληλα, αυτό είναι το σύστημα που πραγματικά επιτρέπει την προστασία των ασθενέστερων ομάδων, σε αντίθεση με το σύστημα παραγωγής αδυνάτων και αναδιανομής της φτώχειας.
Στόχος της συγκεκριμένης επικοινωνιακής στρατηγικής είναι να παρουσιαστεί ο κ. Τσίπρας ως ο μοναδικός εκφραστής και εκπρόσωπος των πολλών. Με την επιλογή του δίπολου «πολλοί-λίγοι», το επικοινωνιακό επιτελείο του πρωθυπουργού έκανε ένα τεράστιο σφάλμα. Οι επικοινωνιολόγοι του κ. Τσίπρα, εκτός εάν θεωρούν ότι το μήνυμα που εκπέμπουν απευθύνεται σε ανθρώπους με παντελή απουσία κριτικής σκέψης, αφήνουν εκτεθειμένο τον πρωθυπουργό. Εκτεθειμένο σε όποιον θέσει ορισμένες απλές ερωτήσεις που αφορούν την διακυβέρνηση του και ακυρώνουν αυτό το αφήγημα. Για παράδειγμα, οι 29 νέοι φόροι που επιβλήθηκαν επί διακυβέρνησης του είναι εις βάρος των λίγων ή των πολλών; Η αύξηση της πιο άδικης μορφής φορολογίας, των έμμεσων φόρων, πλήττει τους ισχυρούς ή τους αδύναμους; Η μείωση του αφορολογήτου πλήττει κυρίως τους έχοντες ή τους μη έχοντες; Η κατάργηση του ΕΚΑΣ περιέκοψε από τους λίγους ή από τους πολλούς; Όταν ο κ. Τσίπρας υπέγραφε τη συμφωνία των Πρεσπών εξέφραζε την άποψη των πολλών ή των λίγων; Η εκτίναξη του μισθολογικού κόστους του δημοσίου κατά 2 δισ. για την δημιουργία κομματικού στρατού, είναι κάτι που πληρώνεται από τους λίγους ή τους πολλούς; Τα παραδείγματα για το ποιους πραγματικά εκπροσωπεί ο κ. Τσίπρας είναι πολλά.
Ο συγκεκριμένος τρόπος πολιτικής επικοινωνίας εντάσσεται στην αντίληψη όλων των λαϊκιστικών κομμάτων, τα οποία αντιλαμβάνονται την κοινωνία όχι ως σύνολο, αλλά χωρισμένη μεταξύ της «ελίτ» και του «αγνού λαού». Επειδή όμως η έννοια των ελίτ σάλπαρε μαζί με το κότερο που φιλοξενήθηκε ο κ. Τσίπρας, το δίπολο μεταμορφώθηκε σε «πολλοί-λίγοι». Η υποκρισία έγκειται ακριβώς στο γεγονός ότι ο πομπός του μηνύματος ανήκει σε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί «ελίτ» – «λίγοι». Παρόλα αυτά το 2014-2015, εκείνοι που ο πρωθυπουργός αποκαλεί «πολλοί» στράφηκαν προς τον κύριο Τσίπρα. Οι πολλοί πίστεψαν σε μύθους, οι πολλοί τον εμπιστεύθηκαν, οι πολλοί εξαπατήθηκαν. Και σε λίγες μέρες οι πολλοί θα τον κρίνουν στην κάλπη.
* Ο Γεώργιος Νάστος είναι ιδιωτικός υπάλληλος – πολιτικός επιστήμονας
