Τα καμένα χωριά

      Συμπληρωθήκανε οφέτος 69 χρόνια από τότε (22 Αυγούστου 1944), που οι προγόνοι της κ. Μέρκελ, αιμοσταγείς Γερμαναράδες, για να κάμψουνε την ηρωϊκή αντίσταση και τον αγώνα των Αμαριωτών για λευτεριά, αλλά και ως αντίποινα της θρυλικής απαγωγής του Γερμανού Στρατηγού Κράιπε, εσκοτώσανε μονημερίς 164 άντρες και γυναικόπαιδα, αρπάξανε τα υπάρχοντά τους και εκάψανε ό,τι απόμεινε μαζί και τα άψυχα κορμιά τους, από τα Αμαριώτικα χωριά του Κέντρους: Γερακάρι, Γουργούθοι, Καρδάκι, Βρύσες, Σμιλές, Δρυγιές, Άνω Μέρος και Κρύα Βρύση Αγίου Βασιλείου. Μικιό κοπελιδάκι ετότες εγροίκουνε συχνά τη φράση: «Καμένα χωριά». Δυο λέξεις που προσδιορίζουνε το μέγεθος της βάρβαρης και ολοκληρωτικής καταστροφής των Αμαριώτικων χωριών του Κέντρους. Και είναι άξιο απορίας, πώς εγλυτώσανε και άλλα Αμαριώτικα χωριά όπως: η Νίθαυρις, η Αγία Παρασκευή, ο Άγιος Ιωάννης, από τα οποία επεράσανε οι απαγωγείς τον Κράιπε. Όλοι οι κάτοικοι των χωριών αυτών και όχι μόνο, ετροφοδοτούσανε και εδιευκολύνανε τους απαγωγής, με άκρα μυστικότητα, με κάθε τρόπο, αψηφώντας κάθε κίνδυνο. Είναι γνωστό πως ένας από τους 11 Κρήτες πρωταγωνιστές της απαγωγής, ο χωροφύλακας Αντώνης Ζωϊδάκης ήτανε από τον Άη Γιάννη Αμαρίου, μα και το Στρατηγείο της αντίστασης ήτανε στο σπίτι του «παππού της αντίστασης» Μανώλη Παπαδογιάννη, στον Άη Γιάννη. Είναι επίσης γνωστό πως, κάθε χρόνο γίνονται εκδηλώσεις, μνήμης και τιμής, τόσο στα χωριά του Κέντρους, όσο και στην Αθήνα, με τη συμμετοχή Αρχών και φορέων, με μνημόσυνα, ομιλίες και φαγοπότια. Οφέτος πολυπληθής Αμαριώτικη παρέα συμμετείχε, για πρώτη φορά, στις άριστα οργανωμένες εκδηλώσεις, στις Βρύσες Αμαρίου, από τους Πολιτιστικούς Συλλόγους του χωριού και της Αθήνας, τόσο την παραμονή 21 Αυγούστου σε ένα διαφορετικό πρόγραμμα λόγου και μουσικής, όσο και την επομένη 22 Αυγούστου, με επίκαιρα ριζίτικα τραγούδια. Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς λόγος και δίκαια, για αναγνώριση από την πολιτεία περιοχών, ως μαρτυρικών, που ιδιαίτερα εκαταστραφήκανε από τις Γερμανικές θηριωδίες όπως: Ανώγεια, Βιάννος, Δίστομο, Καλάβρυτα, κ.ά, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται σ’ αυτές τα χωριά του Κέντρους, τα καμένα χωριά. Και είχα ξανά επισημάνει αυτή την παράλειψη, με ανάλογο σχόλιο, πριν από τρία περίπου χρόνια, που δημοσιεύτηκε σε αρκετές εφημερίδες της Κρήτης και της Αττικής με τίτλο: «Και το Αμάρι έχει μαρτυρικές κοινότητες». Δυστυχώς από τότε παραμένει η ίδια κατάσταση και χαίρομαι ιδιαίτερα, που ο αγαπητός φίλος, ξεχωριστός Ρεθεμνιώτης, Θεόδωρος Πελαντάκης ανέλαβε πρωτοβουλία και με σχετικό δημοσίευμά του στα Ρεθεμνιώτικα Νέα της 24-25 Αυγούστου 2013, σελ. 9, καλεί τους αρμόδιους φορείς, να ευαισθητοποιηθούν, να θυμηθούν και να αποτίσουν φόρο τιμής στους 164 νεκρούς των καμένων χωριών του Κέντρους, με τη συστράτευσή τους για αναγνώριση, ως μαρτυρικών χωριών. Συμφωνώ απόλυτα και συνυπογράφω τέτοιες πρωτοβουλίες και όχι μόνο ρακόκρασα και πιλάφια. Ας βροντοφωνιάξομε όσο γίνεται περισσότεροι, για να φτάξει η φωνή μας στ’ αφχιά των αρμοδίων και να καταλάβουν πως: «Και το Κέντρος έχει μαρτυρικές κοινότητες».