Για μια μη συμβατική ερμηνεία
Το άρθρο μας αυτό γράφτηκε, μεσούντος του τραγικού «τυφώνα»της πανδημίας, που συνεχίζει να σαρώνει τις ανθρώπινες ζωές σε ολόκληρη την υφήλιο, αλλά πιο πολύ στον αναπτυγμένο Δυτικό κόσμο. Πρωταρχικός στόχος του άρθρου είναι να ερευνηθούν και να τεκμηριωθούν οι φάσεις και η αλληλουχία των συμβάντων, από τη γένεση της απειλής, καθώς και τα στάδια που ακολούθησαν. Βαθύτερος όμως σκοπός είναι να συμβάλει στη διερεύνηση της δυνατότητας για μια άλλη ερμηνεία του επώδυνου αυτού φαινομένου, πέραν της προφανούς, που θα μπορούσε να δημιουργήσει ιδέες και ενοράσεις για βαθύτερες αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία των σύγχρονων κοινωνιών. Οι αλλαγές αυτές θα πρέπει είναι τέτοιες ώστε να επιτρέπουν στις κοινωνίες να μπορούν να αποφεύγουν τη γένεση τέτοιων απειλών. Και αν αυτό θα αποδεικνύεται αδύνατο, τουλάχιστον να μπορούν να τις χειρίζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να ελαχιστοποιείται το κόστος θανάτου!
Χουμπέι, η επαρχία της Κίνας και ο ασθενής μηδέν (0)
H φονική απειλή που βιώνει ο πλανήτης μας, έχει περάσει ήδη στον 5ο μήνα από τότε που ξεκίνησε, στη επαρχία Χουμπέι, μια ημιαστική περιοχή της Νοτιοανατολικής Κίνας. Είναι άγνωστο και θα παραμείνει άγνωστο το πώς ακριβώς εμφανίστηκε! Υπάρχουν, πολιτικοί λόγοι, ιδεολογικοί λόγοι, λόγοι «διηπειρωτικής σύγκρουσης», αλλά ίσως και απόλυτα αντικειμενικοί που εμποδίζουν να διαπιστωθεί με ειλικρίνεια, το πώς ξεκίνησε αυτή η επώδυνη υπόθεση. Ωστόσο οι λεπτομέρειες της διαλεύκανσης της εμφάνισης του πρώτου νοσήσαντα, του ασθενούς υπ’ αριθμόν μηδέν (0) όπως ονομάσθηκε ο υποθετικός αυτός ασθενής, τώρα πια μετά από τον κατακλυσμό που έχει προκαλέσει, ίσως η πανδημία να έχει μικρή αξία για τη διεθνή κοινότητα.
Η τραγική μετάλλαξη
Σύμφωνα με την επιστημονική άποψη ο συγκεκριμένος ιός, ο οποίος κατά τους σχετικούς επιστήμονες, υπήρχε και υπάρχει στο ζωικό βασίλειο, σε κάποια άγρια ζώα, πέρασε με μια τυχαία μετάλλαξή του σε ανθρώπινο οργανισμό. Αυτό κατά τους επιστήμονες συνέβη όταν κάποιοι κάτοικοι της πόλης Ουχάν της επαρχίας Χουμπέι κατανάλωσαν κρέας από κάποιο τέτοιο άγριο ζώο που αγόρασαν από κάποια λαϊκή αγορά της Ουχάν, το οποίο σφάχτηκε και πωλήθηκε επί τόπου στην αγορά, χωρίς να τηρηθούν οι κτηνιατρικοί και οι λοιποί έλεγχοι υγιεινής. Η κατά γενική ομολογία, ιδιαίτερα βάρβαρη και ανήκουστη αυτή πρακτική υπάρχει στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας και είναι πολύ δύσκολο να εκριζωθεί, αφού συντηρείται σαν παραδοσιακή συνήθεια τώρα και αιώνες!
Ο οδικός χάρτης της μετάδοσης – Τα τέσσερα στάδια
- Το πρώτο στάδιο:
Ξεκινώντας τη διερεύνησή μας για τη πορεία της μετάδοσης, θα πρέπει να ανακαλύψουμε τον οδικό χάρτη της μετάδοσής και της εξάπλωσής της. Αποδεχόμενοι την επικρατούσα άποψη ότι τα πρώτα κρούσματα ήταν κάποιοι κάτοικοι της Ουχάν, ορίζουμε για την διερεύνησή μας ως 1ο στάδιο της εξάπλωσης, τη χρονική στιγμή που εμφανίστηκαν τα πρώτα κρούσματα της νόσου στην πόλη της Ουχάν. Εκτιμούμε λοιπόν, ότι λόγω του ότι η ασθένεια που παρουσιάστηκε ήταν άγνωστη, χάθηκε πολύτιμος χρόνος έως ότου γίνει η αναγνώρισή της, και να χτιστεί η πρώτη γραμμή άμυνας. Σίγουρα στην πόλη της Ουχάν, που είναι μια μεγαλούπολη με πληθυσμό περίπου 9 εκατομμυρίων και πολύ πυκνοκατοικημένη, υπήρχαν όλες εκείνες οι προϋποθέσεις που θα ευνοούσαν την πολύ γρήγορη εξάπλωσή της. Ωστόσο οι Κινέζικες υγειονομικές υπηρεσίες σχετικά γρήγορα κατάφεραν να ταυτοποιήσουν τη νόσο και να χτίσουν μια πρωταρχική γραμμή άμυνας. Το κρίσιμο σημείο στο στάδιο αυτό, ήταν το ότι κόλλησαν τον ιό και νόσησαν είτε πολίτες που δεν ζούσαν στη Ουχάν αλλά βρέθηκαν εκεί για επαγγελματικούς λόγους ή για τουρισμό, είτε πολίτες της Ουχάν που νόσησαν και μετά ταξίδεψαν στο εξωτερικό.
- Το δεύτερο στάδιο:
Το επόμενο στάδιο άρχισε, όταν οι επισκέπτες της Ουχάν που είχαν κολλήσει τον ιό και φυσικά το αγνοούσαν, επέστρεψαν στις χώρες τους όπως και οι πολίτες της Ουχάν που επίσης τον είχαν κολλήσει και επισκέφθηκαν είτε για επαγγελματικούς λόγους είτε για τουρισμό άλλες χώρες και περιοχές. Οι πόλεις όπου έφτασαν οι πολίτες αυτοί, ήταν οι πρώτοι πόλοι υποδοχής και διάδοσης της νόσου. Παρατηρούμε πως οι πρώτες τέτοιες πόλεις, ήταν το Μιλάνο και το Μπέργκαμο στην Ιταλία, η Μαδρίτη, η Βαρκελώνη και η Βαλένθια στην Ισπανία, το Λονδίνο, η Νέα Υόρκη, το Παρίσι, κάποια θέρετρα χειμερινού τουρισμού στην Ελβετία όπως το χωριό Ίσγκλ, η Ιερουσαλήμ και άλλες επώνυμες πόλεις και περιοχές. Όλες αυτές οι πόλεις έχουν τουλάχιστον ένα κοινό χαρακτηριστικό. Συγκεντρώνουν τη χρονική περίοδο του χειμώνα πολλούς επισκέπτες για επαγγελματικούς αλλά και τουριστικούς λόγους. Δηλαδή εκεί παρουσιάζεται υψηλή κινητικότητα, λόγω και της οικονομικής ανάπτυξης που παρουσιάζουν. Στις πόλεις και στις περιοχές αυτές τα κρούσματα του ιού πλήθυναν πολύ γρήγορα. Αυτόματα οι πόλεις αυτές έγιναν τα δευτερογενή κέντρα διασποράς του ιού, τόσο στους πολίτες τους όσο και στους επισκέπτες τους.
- Το τρίτο στάδιο:
Επειδή όλες αυτές οι πόλεις είναι μεγάλα εμπορικά και οικονομικά κέντρα αλλά και σημαντικοί τουριστικοί προορισμοί και συγκεντρώνουν χιλιάδες επισκέπτες, έγιναν οι περιοχές όπου μολύνθηκαν εκατοντάδες ή και χιλιάδες από αυτούς. Όταν αυτοί γύρισαν στις δικές τους πόλεις έγιναν οι νέοι τριτογενείς φορείς διασποράς. Σε αυτή τη θέση βρέθηκαν για παράδειγμα οι επισκέπτες των εμπορικών εκθέσεων του Μιλάνου, κάτοικοι της Καστοριάς που ασχολούνται με το παραδοσιακό για την πόλη τους εμπόριο γούνας. Κάποιοι από αυτούς που μολύνθηκαν όταν γύρισαν στη Καστοριά αποτέλεσαν φορείς μετάδοσης. Και πάλι δηλαδή διαπιστώνουμε ότι η δυνατότητα κινητικότητας, αποτέλεσε ξανά την αιτία αύξησης των κρουσμάτων.
- Το τέταρτο στάδιο:
Τότε πια τα κρούσματα είχαν ταξιδέψει σε πολλές χώρες και η μετάδοση του ιού είχε αρχίσει να παίρνει και τοπικές διαστάσεις και να γενικεύεται στις πόλεις και στις περιοχές της κάθε χώρας. Και πάλι εδώ παρατηρούμε ότι οι πρώτες πόλεις που επλήγησαν σε κάθε χώρα, είναι εκείνες που οι πολίτες τους χαρακτηρίζονται με τη μεγαλύτερη κινητικότητα. Υπάρχουν βέβαια και περιοχές που λειτούργησαν ως εστίες κρουσμάτων όπως ήταν η αγροτική περιοχή του Εχίνου στη Ξάνθη, που δεν σχετίζονται ούτε με εμπορική και ούτε με τουριστική κίνηση αλλά αυτό προέκυψε από τον επαναπατρισμό πολιτών του Εχίνου, που είχαν έρθει από άλλες χώρες, όπου υπήρχαν αυξημένα κρούσματα. Στο στάδιο αυτό που τα κρούσματα είχαν διασπαρθεί σε όλη την κοινότητα η εξάπλωση στη χώρα ήταν πια γενικευμένη.
Για μια ερμηνεία με κοινωνιολογική αναφορά
Ωστόσο η τυχαιότητα του χρόνου εμφάνισης αυτής της απειλής, η επιθετικότητά της αλλά παράλληλα και η δυσκολία στον εντοπισμό των νοσούντων, μας γεννά την απορία, το ποιο είναι πραγματικά το μήνυμα που η δοκιμασία αυτή έρχεται να μεταφέρει στην ανθρωπότητα. Αναζητούμε δηλαδή το «άλλο νόημα», που η τρομερή αυτή απειλή έρχεται να δηλώσει με το θάνατο τόσο πολλών δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων!
Να είναι άραγε οι παρεκτροπές και οι υπερβολές του σύγχρονου τρόπου ζωής μας, όπως:
– Οι μυθικές προσωπικές σπατάλες και τα μυθικά εισοδήματα κάποιων λίγων της γης, όταν εκατοντάδες εκατομμύρια συνανθρώπων μας λιμοκτονούν!
– Τα αλόγιστα και επικίνδυνα παιγνίδια εξουσίας κάποιων χωρών και κυβερνήσεων που καταλήγουν πολλές φορές σε πολέμους και εμφυλίους με εκατομμύρια πρόσφυγες και εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς;
– Το τεράστιο ρίσκο που αναλαμβάνεται από κάποιες χώρες με τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας;
– Η παραποίηση της φυσιολογικότητας με τη πρόκληση τεχνιτών γονιδιακών μεταλλάξεων αλλά και με ενέργειες μαζικής καταστροφής του περιβάλλοντος χάριν ιδιωτικών συμφερόντων;
Η καθολικότητα στην προσβολή
Η πανδημία ακόμη εμφανίζει και ένα ειδικό χαρακτηριστικό. Δεν ξεχωρίζει κοινωνικές και οικονομικές τάξεις, και δεν πλήττει περισσότερο τις φτωχές και υπανάπτυκτες χώρες όπως και τις ασθενέστερες οικονομικά τάξεις όπως συνήθως συνέβαινε με παλιότερες επιδημίες.
Η πανδημία αυτή στέκεται εξ ίσου απειλητική ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, αντιμετωπίζοντας ανθρώπους του πνεύματος ή της εξουσίας με τον ίδιο τρόπο, όπως και τους ανθρώπους του φτωχού λαού των ανέργων και των ανασφάλιστων!
Τόσο η εξέλιξη της νόσου όσο και η θεραπεία της κρίνεται ως μια συνήθης ιατρική πρακτική, που δεν χρειάζεται για τη θεραπεία της πολύπλοκα σχήματα ιατρικών παρεμβάσεων. Έτσι δεν δημιουργούνται περιθώρια για επιλογές κάποιας πολύπλοκης και ειδικής νοσηλείας, στις οποίες οι ασθενέστερες οικονομικά τάξεις θα δυσκολεύονταν να ανταποκριθούν.
Η υπόθεση της αιτιολογίας
Κλείνοντας την αφήγησή μας αυτή, παραθέτουμε τις σκέψεις μας για την αιτιολόγηση της γένεσης της πανδημίας. Έχομε αποδεχτεί την εκδοχή της επιστημονικής κοινότητας ότι η εμφάνιση αυτής νόσου, προήλθε από τη φυσική διεργασία της μετάλλαξης ενός στελέχους του συγκεκριμένου ιού και το πέρασμά του στον ανθρώπινο οργανισμό. Όμως δύο είναι τα ερωτήματα τα οποία δεν μπορούν να απαντηθούν με την χρησιμοποίηση της ορθής λογικής και μόνο!
– Το πρώτο είναι, γιατί η νόσος είναι τόσο φονική;
– Και το δεύτερο, γιατί η μετάλλαξη αυτή, συνέβη τώρα;
Ενορατική θεώρησή μας είναι το ότι η απάντηση στα δύο αυτά ερωτήματα σηματοδοτείται από τη θεμελιώδη ασυμφωνία που βιώνουμε σήμερα όλοι εμείς του ανθρώπινου γένους! Η ασυμφωνία αυτή προσδιορίζεται από τη μια ανάμεσα στην θεώρηση της ηθικής της οντολογικής διατήρησης του ανθρώπινου γένους όπως αυτή καθορίστηκε από τον Δημιουργό και από την άλλη της ηθικής που εκδραματίζεται στην καθημερινή πράξη, σαν το αποτέλεσμα της διάδρασης μεταξύ των λαών, των κοινωνιών αλλά και των ίδιων των πολιτών μεταξύ μας!
Ανάδραση και αλληλεπιδράσεις
Ή με άλλα λόγια, η ασυμφωνία αυτή σηματοδοτείται από τη μια μεριά, από το νόημα της ζωής όπως ο ίδιος ο Δημιουργός μας, το καθόρισε! Και από την άλλη μεριά, από εκείνο το νόημα που σήμερα όλοι εμείς προσδίνουμε στη ζωή μας και που (αυτό) μας γίνεται αντιληπτό καθημερινά από την ανάδραση που εισπράττουμε για τη συμπεριφορά μας και τις πράξεις μας από τους συνανθρώπους μας, στις αλληλεπιδράσεις μας ως μέλη των οικογενειών μας, των κοινωνιών μας αλλά και των λαών μας!
