Πολλές εορτές έχουνε γίνει κι οφέτος και συνεχίζονται, από κρητικούς πολιτιστικούς συλλόγους και άλλους πολιτισμικούς φορείς, όπου υπάρχει κρητικό στοιχείο με αφορμή την επέτειο όπως χαρακτηρίζεται και έχει επικρατήσει της Μάχης της Κρήτης. Θα ήθελα να μοιραστώ κάποιες σκέψεις μου σχετικά με αυτό το θέμα, το οποίο με έχει απασχολήσει αρκετά εδώ και πολλά χρόνια.
Είναι γεγονός ότι, η Γερμανική επίθεση για την υποδούλωση και της Κρήτης ξεκίνησε στις 20 του Μάη του 1941. Κράτησε 11 ημέρες με τη σθεναρή αντίσταση του κρητικού λαού, ως την 1η Ιουνίου του 1941, που ολόκληρη η Κρήτη καταλήφθηκε και δεν παραδόθηκε στον καταχτητή. Στο διάστημα αυτό των 11 ημερών δεν έγινε μια Μάχη, αλλά αρκετές Μάχες σε διάφορα σημεία του νησιού απ’ άκρη σ’ άκρη, με θλιβερά αποτελέσματα.
Από την πρώτη στιγμή της επίθεσης ξεκίνησε η μεγάλη αντίσταση του κρητικού λαού κατά του ξενόφερτου καταχτητή και κράτησε ως τις 12 Ιουνίου του 1945 που έφυγε και ο τελευταίος Γερμανός και λευτερώθηκε ουσιαστικά η Κρήτη. Ο κρητικός λαός δεν αποδέχτηκε ποτέ τη Γερμανική μπότα, εντάχθηκε αμέσως στην Εθνική Αντίσταση, βγήκε στο βουνό αντάρτης και πολέμησε με πάθος αυτόν τον απρόσκλητο καταχτητή, μέχρι που ανέκτησε την ελευθερία του.
Δημιουργηθήκανε απόξαρχής αντάρτικες ομάδες αντίστασης, που οργανωθήκανε εθελοντικά και εδώκανε με κάθε τρόπο το παρόν στο προσκλητήριο του αγώνα. Τα χωριά της Κρήτης εγινήκανε κέντρα Εθνικής Αντίστασης. Στα ρημοκλήσια, στις σπηλιές και στις χαράδρες λειτουργούσανε τα ραδιόφωνα και οι ασύρματοι και μεταδίδανε τα μηνύματα στους αγωνιστές. Εκεί οργανωθήκανε οι φυγαδεύσεις Άγγλων και Ελλήνων προς τη Μέση Ανατολή για να συνεχίσουνε τον αγώνα.
Δεν είχανε καταλάβει οι Γερμαναράδες, πως οι κρητικοί δεν ανεχτήκανε ποτέ ντόπιους ή ξένους τυράννους. Μπαρουτο-καπνισμένοι κρητικοί του Αρκαδιού και άλλων επαναστάσεων, δεν μπορούσανε να ανεχτούνε ταπείνωση και προσβολή. Η κρητική ψυχή που φώλιαζε σε γέρους, γριές και αμούστακα κρητικόπουλα, τους έδωσε δύναμη να παλέψουνε, για να υπερασπιστούνε την τιμή και την υπόληψή τους. Δυστυχώς ήτανε άοπλοι από τον δικτάτορα Μεταξά, μα αυτό δεν τους εμπόδισε να πάρουνε τσιφτέδες, μαχαίρια, δραπάνια, κατσούνες και ό, τι άλλο είχανε και να αντισταθούνε στους πάνοπλους αλεξιπτωτιστές του Χίτλερ. Και ήτανε επόμενο πως, τα σύγχρονα πολεμικά μέσα των Γερμανών θα επικρατούσανε, μετά από σκληρό και άνισο αγώνα. Τα αντίποινα των καταχτητών ήτανε σκληρά και απάνθρωπα. Βιαιότητες, ωμότητες και εκτελέσεις στην ημερήσια διάταξη.
Η κατάληψη της Κρήτης είναι ένα θλιβερό γεγονός για τον κρητικό λαό, που δυστυχώς το πλήρωσε με βαρύ φόρο αίματος. Αυτό το θλιβερό γεγονός εορτάζομε εδά και πολλά χρόνια, με τσακωμούς για πρωτοκαθεδρίες, με λαϊκά πανηγύργια, πιλάφια, αστραγαλοφυστίκια και τσικουδιές, με κακόγουστες παραστάσεις σε πλατείες και σε άλλους κοινόχρηστους χώρους, με απαιτητικούς χαιρετισμούς επισήμων, εκφώνηση του όποιου δηλώσει παράγοντας και κάποια χιλιοπωμένη ομιλία, που ελάχιστοι παρακολουθούνε και διάφορα άλλα παρατράγουδα.
Δε θέλω να πλατιάσω τον προβληματισμό μου, απλά εκτιμώ πως, έχουνε ιδιαίτερη σημασία δυο σημαντικά γεγονότα. Η μεγάλη αντίσταση του κρητικού λαού που ξεκίνησε ουσιαστικά από την πρώτη στιγμή της επίθεσης στις 20 του Μάη του 1941 και η απελευθέρωση της Κρήτης, που συντελέστηκα ολοκληρωτικά με την αποχώρηση των τελευταίων Γερμανών από το λιμάνι της Σούδας, στις 12 Ιουνίου του 1945,
Πιστεύω λοιπόν πως, αυτά τα δυο γεγονότα πρέπει να επισημαίνονται ιδιαίτερα και να τιμούνται, με τον πρέποντα σεβασμό, σε χώρους και με προγράμματα εκδηλώσεων μνήμης, τιμής και σεβασμού και όχι ευτελισμού. Και βέβαια, να συνεχίσουνε τα μνημόσυνα μνήμης και τιμής που γίνονται σε τοπικό επίπεδο για τα θλιβερά ολοκαυτώματα και αυτά με τον απαιτούμενο σεβασμό.
Η αντίσταση, η ανδραγαθία και ο ηρωισμός του λαού της Κρήτης είχανε ως αποτέλεσμα να καταγραφεί μια από τις ενδοξότερες σελίδες της ιστορίας του και μοναδική σ’ όλο τον κόσμο.
Τιμή και δόξα σ’ όλους όσους αντισταθήκανε και θυσιαστήκανε για να ’μαστε σήμερα λεύτεροι. Αιωνία η μνήμη αυτών.
ΥΓ. Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Στέφανου Αριστ. Παραδεισανού και από το προσωπικό μου αρχείο..
* Ο Σταύρος Φωτάκης είναι στρατηγός ε.α, συγγραφέας, στιχουργός
