Η κλιματική αλλαγή και οι μεταβολές που φέρει μαζί της όπως η αύξηση της θερμοκρασίας, διαπιστώνεται από την επιστημονική κοινότητα πως επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τη δημόσια υγεία, η οποία φαίνεται απειλείται ευθέως: από ανθεκτικούς μύκητες απέναντι στις θερμοκρασίες μέχρι μεταλλάξεις ιών ακόμη και από τη χαμηλή ποιότητα του νερού, η ποσότητα του οποίου όλο και λιγοστεύει. Η πολιτεία σε αυτό το περιβάλλον καλείται να αντιδράσει, παίρνοντας είτε προληπτικά μέτρα, είτε ελεγκτικά όμως κυρίως στελεχώνοντας της δημόσιες υπηρεσίες δημόσιας υγείας. Ένα ζήτημα κρίσιμο, στο οποίο στάθηκε ιδιαίτερα ο κ. Αντώνης Παπαδάκης, Διευθυντής Δημόσιας Υγείας Περιφέρειας Κρήτης και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Εποπτών Δημόσιας Υγείας μιλώντας στο δελτίο ενημέρωσης της Τηλεόρασης Creta με τη Μίρκα Οικονομοπούλου.
Πέραν από τους κινδύνους που περιέγραψε με τους οποίους η κοινωνία έρχεται αντιμέτωπη και μάλιστα πολύ ταχύτερα από ό,τι οι επιστήμονες περίμεναν, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, ο κ. Παπαδάκης τόνισε πως η υποστελέχωση των υπηρεσιών κα δη στο νησί λειτουργούν ανασταλτικά στην αντιμετώπιση των κινδύνων που απειλούν τη δημόσια υγειά εξαιτίας των κλιματικών μεταβολών. «Η κλιματική κρίση είναι εδώ, επηρεάζει τη δημόσια υγεία. Όχι την ατομική υγεία, τη δημόσια υγεία. Και για αυτό οι υπηρεσίες δημόσιας υγείας πρέπει να ενισχυθούν. Και δεν μιλάω μόνο για τους επόπτες, αλλά και για τους γιατρούς, τους επισκέπτες υγείας γιατί τα προβλήματα είναι πάρα πολλά. Πρέπει οι δομές δημόσιας υγείας να λάβουν κατάλληλα προληπτικά μέτρα ούτως ώστε να προστατεύσουμε τους πολίτες. Βέβαια εδώ μιλάμε όχι για ανθρώπινη υγεία αλλά για ενιαία υγεία γιατί η υγεία των πολιτών εξαρτάται από το περιβάλλον και από την υγεία των ζώων. Είναι ένα πολύ σύνθετο πρόβλημα. Ήρθε πολύ πιο γρήγορα από ό,τι το περίμεναν οι ειδικοί», τόνισε μεταξύ άλλων ο ίδιος.
Ανάμεσα στου κίνδυνους που απαρίθμησε ο κ. Παπαδάκης, συγκαταλέγονται η ανθεκτικότητα των διαφόρων οργανισμών όπως οι μύκητες απέναντι στις υψηλές θερμοκρασίες, μεταλλάξεις ιών, τα φαινόμενα Αφρικανικής σκόνης: «Κάποιοι μύκητες έχουν προσαρμοστεί στις αυξημένες θερμοκρασίες και έτσι αντέχουν στο ανθρώπινο σώμα, αντέχουν στο περιβάλλον και δεν είναι μόνο η αύξηση της θερμοκρασίας. Αντέχουν και στα εντομοκτόνα που είναι για την καταπολέμησή τους, καθώς βέβαια και τα μυκητοκτόνα εντός του ανθρώπινου οργανισμού. Άρα είναι ένα σημαντικό πρόβλημα και δεν είναι το μόνο. Έχουμε τα κουνούπια. Έχουμε όμως και τη σκόνη. Τα τελευταία δύο χρόνια ιδίως η Κρήτη ταλανίζεται από τη σκόνη που έρχεται από την Αφρική. Το όριο του υπουργείου Υγείας είναι τα 150 μικρογρ. ανά κυβικό, και έχουμε μετρήσεις που υπερβαίνουν τα 1.000 μικρογραμμάρια. Αυτό σημαίνει ευαίσθητες ομάδες, μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι με καρδιακά και αναπνευστικά προβλήματα ταλαιπωρούνται διαρκώς από αυτές τις επελάσεις της σκόνης. Βλέπουμε μεταλλάξεις ακόμα και σε απλούς ιούς και αυτά με τη σειρά τους επηρεάζουν και την ψυχική υγεία. Δημιουργούν ένα άγχος στους πολίτες και για αυτό έχουμε πολλά αντίστοιχα περιστατικά», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Παπαδάκης ενώ στάθηκε και στο φαινόμενο της λειψυδρίας, το οποίο επηρεάζει την ποιότητα του πόσιμου νερού: «Το νερό ανθρώπινης κατανάλωσης, το λεγόμενο πόσιμο νερό, όλο και λιγοστεύει. Έχουμε μελέτες που λένε ότι στο νερό στις πηγές μας έχει διεισδύσει η θάλασσα. Αυτό εγκυμονεί πολλούς κινδύνους. Έχουμε την ξηρασία, που με τη σειρά της οδηγεί σε έλλειψη τροφίμων. Γιατί πέραν από το νερό ανθρώπινης κατανάλωσης, το νερό για την άρδευση είναι και αυτό λιγοστό. Μπορεί να έχουμε χολέρα και από τη λειψυδρία που σημαίνει ότι το νερό που είναι κυρίως επιφανειακό, στερεύει σιγά σιγά και τραβάμε τον πυθμένα που εκεί έχουμε τα παθογόνα και περιμένουν. Έχουμε περιστατικό χολέρας στη χώρα εξαιτίας τέτοιων φαινομένων από τη λειψυδρία, διότι το νερό και η ποιότητά του φθίνει».
Το ζήτημα της υποστελέχωσης
Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν η πολιτεία καλείται με οξυμένα αντανακλαστικά να αντιμετωπίσει όλα τα παραπάνω όμως σύμφωνα με τον κ. Παπαδάκη οι συνθήκες στις υπηρεσίες δημόσιας υγείας δεν είναι οι ευνοϊκότερες. Τα ζητήματα έχουν αναγνωριστεί όμως υστερούμαστε σε προσωπικό που θα τα φέρει εις πέρας: «Ως Περιφέρεια Κρήτης ζητάμε διαρκώς προσωπικό. Με τα χίλια ζόρια πάλι μας εγκρίθηκε η πρόσληψη δύο εποπτών δημόσιας υγείας στο Λασίθι και ενός στο Ρέθυμνο. Μιλάμε οι αριθμοί είναι λιγοστοί. Το Ηράκλειο μόνο παλαιότερα είχε 30 μόνιμους επόπτες. Και τώρα έχουμε 10. Καταλαβαίνεται τι έλλειψη προσωπικού έχουμε», τόνισε ο κ. Παπαδάκης και συμπλήρωσε: «Τα τμήματα ταξιδιωτικής ιατρικής είναι υποστελεχωμένα. Ουσιαστικά μόνο στο Ηράκλειο είναι με προσωπικό ενός ατόμου για να διαφυλάξει τους ταξιδιώτες που θα πάνε σε περιοχές που εξαιτίας της κλιματικής κρίσης έχουν ενταθεί τα προβλήματα των νοσήματων με διαβιβαστές, βλέπε ελονοσία. Καταγράφεται στη χώρα μας θάνατος ταξιδιώτη, που δεν έλαβε την προληπτική αγωγή, πήγε εκεί νόσησε και έχασε τη ζωή του 57 χρονών. Άρα αυτές οι υπηρεσίες αν δεν στελεχωθούν από την κεντρική εξουσία με αρκετό προσωπικό πως θα αντιμετωπιστούν όλα αυτά τα θέματα», ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Παράλληλα, η ίδια απουσία προσωπικού διαφαίνεται σύμφωνα με τον ειδικό και στις πύλες εισόδου της χώρας, ακόμα και στην Κρήτη: «Η ΕΕ έχει ενημερώσει τον ΕΟΔΥ ότι θα ελέγξει τις αρχές της δημόσιας υγείας στις πύλες εισόδου και πως διαχειρίζονται τις κρίσεις δημόσια υγείας. Πως θα το κάνουμε; Με έναν επόπτη, μηδέν ουσιαστικά στο Λασίθι; Με απουσία ιατρού δημοσίας υγείας στις ενότητες Ηρακλείου, Λασιθίου, Ρεθύμνου; Δεν γίνεται», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαδάκης.
Την ίδια ώρα πάντως, υπογράμμισε πως εξίσου καθοριστική για την αντιμετώπιση των κρίσεων δημόσιας υγείας με τη στελέχωση των υπηρεσιών είναι και η χρηματοδότηση της έρευνας αυτού του πεδίου, ενώ ανέφερε πως η Περιφέρεια Κρήτης μαζί με το ΙΤΕ και την Υγειονομική Περιφέρεια εργάζονται μέσω ευρωπαϊκού προγράμματος στο «να εντοπίσουμε θέματα δημόσιας υγείας και διαγνωστικά εργαλεία όπως ήταν το ράπιντ τεστ επί κορονοϊού, που μέσα σε λίγη ώρα θα εντοπίζει παθογόνα που οι κλασικές μέθοδοι θέλανε 15 μέρες. Γιατί όσο πιο γρήγορα παρεμβαίνεις σε κρίσεις δημόσιας υγείας τόσο πιο εύκολα τις λύνεις», κατέληξε χαρακτηριστικά ο ειδικός.
