Του ΜΗΝΑ ΣΑΜΑΤΑ*
Όχι μόνο την παγκόσμια ημέρα μνήμης θυμάτων τροχαίων ατυχημάτων, αλλά και κάθε μέρα, χρήσιμο είναι και για τη δική μας ασφάλεια να φέρνουμε στη σκέψη μας εκτός από τα γνωστά αγαπητά μας πρόσωπα που έχουμε χάσει στους δρόμους και τις χιλιάδες θύματα του αιματηρού πολέμου στην άσφαλτο, αλλά και τους νέους, ιδίως αυτούς που εργάζονται και σκοτώνονται τόσο άδικα σε τροχαία ατυχήματα.
Παγκοσμίως, το 31% επί του συνόλου των θανάτων από τροχαία ατυχήματα είναι έφηβοι και νέοι ενήλικες από 17 έως 35 ετών. Δηλαδή σε όλο τον κόσμο περίπου 400.000 ζωές νέων ανθρώπων χάνονται ετησίως στους δρόμους και περισσότερες χιλιάδες μένουν ανάπηροι ισοβίως. Όμως τα νούμερα αυτά είναι ανώνυμα και δεν αντανακλούν τον ανθρώπινο πόνο και την ανείπωτη δυστυχία στις οικογένειες των θυμάτων.
Ας σκεφτούμε ιδιαίτερα τα παιδιά θύματα τροχαίων εδώ στην Κρήτη, ιδίως τα εργαζόμενα νέα παιδιά, όπως τα τρία αυτά που δούλευαν ως σερβιτόροι όλη τη νύχτα και το πρωί άυπνα σκοτώθηκαν στον ΒΟΑΚ τον περασμένο Αύγουστο: Τον 19χρονο Νίκο, τον 20χρονο Θοδωρή και τον 15χρονο Αλέξανδρο.
Κι εδώ στο Ρέθυμνο έχουν παρόμοια χάσει τη ζωή τους εργαζόμενοι φοιτητές και φοιτήτριες τα προηγούμενα χρόνια, με τελευταία την εργαζόμενη φοιτήτρια φιλολογίας Δήμητρα η οποία σκοτώθηκε στην οδό Σταμαθιουδάκη τον Αύγουστο του 2020 επιστρέφοντας από το νυχτοκάματο (βλέπε το σημείο στη φωτογραφία), όπως και η Άννα, εργαζόμενη φοιτήτρια της Κοινωνιολογίας η οποία σκοτώθηκε στην παραλιακή λεωφόρο αρκετά χρόνια πριν.
Δύο ερωτήματα:
- Γιατί η τεχνολογία που κάνει θαύματα σε πολλά πεδία δεν έχει ακόμη κατασκευάσει ένα ασφαλές αυτοκίνητο και αυτό παραμένει περισσότερο θανατηφόρο και από τα πυροβόλα όπλα; Η απάντηση αφορά τα συμφέροντα και τα κέρδη των εταιρειών που τα θέτουν πάνω από την ανθρώπινη ζωή. Ακόμα και το ChatGPT μου επιβεβαίωσε ότι: «Οι βιομηχανίες καθυστερούν την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών ασφαλείας (όπως τα αυτόματα φρένα ή τα συστήματα αποφυγής σύγκρουσης) γιατί η αγορά δεν τα απαιτεί άμεσα ή και γιατί οι καταναλωτές δεν είναι πάντα διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερο για αυτές τις δυνατότητες»!
Nα προσθέσουμε και τη βαριά αμέλεια των κυβερνήσεων να δώσουν προτεραιότητα στη δραστική μείωση των θανάτων από τροχαία ατυχήματα ή τροχαία εγκλήματα σε αρκετές περιπτώσεις.
- Γιατί στην Κρήτη έχουμε ήδη 56 νεκρούς! ενώ ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί το 2024, τους περισσότερους στον τριτοκοσμικό λίαν επικίνδυνο ΒΟΑΚ, που θ’ αργήσει ν’ αντικατασταθεί από ένα νέο και ασφαλέστερο δρόμο; Το σύνθετο αυτό πρόβλημα είναι πρώτιστα πολιτικό και φταίμε και όλοι εμείς που οδηγούμε και κινδυνεύουμε στην Κρήτη, οι οποίοι διαχρονικά ανεχόμαστε παθητικά το αιματοβαμμένο αυτό πρόβλημα ως κανονικότητα χωρίς να πιέζουμε ή και να απαιτούμε να τιμωρηθούν οι ανευθυνο-υπεύθυνοι σε όλα τα διοικητικά επίπεδα.
- Με δεδομένα τα παραπάνω, στο σχετικό τρίπτυχο όχημα β. οδικό δίκτυο γ. οδηγός δεν μένει παρά να προσπαθούμε να αλλάξουμε τη δική μας οδηγική συμπεριφορά, γιατί οι περισσότεροι από εμάς μπορεί να μην είμαστε μεθυσμένοι ή άυπνοι όταν οδηγούμε, αλλά συνήθως είμαστε «βιαστικοί», και ο βιαστικός οδηγός, δηλαδή όλοι εμείς, είναι ο πιο συνηθισμένος επικίνδυνος οδηγός. Στον τρόπο ζωής μας σπαταλάμε άπειρο χρόνο κοιτώντας μικρές ή μεγάλες ανούσιες οθόνες και υπολογίζομε εντελώς λάθος τον απαιτούμενο χρόνο για να οδηγήσουμε και να φτάσουμε με ασφάλεια στον προορισμό μας. Έτσι βιαζόμαστε και αυξάνουμε την ανάγκη για μεγαλύτερη ταχύτητα χωρίς να υπολογίζουμε τον κίνδυνο. Συχνά λέμε: Έλα, σε 5’ λεπτά θα είμαι εκεί! Κι όμως σε ένα λεπτό μπορεί να συμβεί ένα ανεπανόρθωτο κακό. Η αγνόηση κινδύνου και η έλλειψη χρόνου μας μεταμορφώνουν σε επικίνδυνους οδηγούς μέσα σε ένα επικίνδυνο οδικό δίκτυο με πλειάδα άλλων επικίνδυνων οδηγών και με πάρα πολλά ασυντήρητα αυτοκίνητα.
Συνεπώς, η επίγνωση του κινδύνου, η πρόληψη συντήρησης του οχήματος, αλλά και η διάθεση άφθονου χρόνου για την όποια διαδρομή μας μπορούν να κάνουν την οδήγησή μας πιο ασφαλή, ιδίως τώρα που λόγω βροχής θα συμβούν σίγουρα πολλά τροχαία ατυχήματα στα γνωστά επικίνδυνα σημεία.
Ας τελειώσω με τους εργαζόμενους νέους. Εκτός από τους ίδιους, οι εργοδότες τους οφείλουν να αναλάβουν την ευθύνη της ασφάλειάς τους. Κι εμείς τώρα που χειμωνιάζει ας μην απαιτούμε γρήγορη παράδοση φαγητού σε κακές καιρικές συνθήκες που μπορεί να σκοτώσουν τους διανομείς.
Και μια ζωή να σωθεί αξίζει!
ΥΓ. Τα περισσότερα από τα λόγια αυτά ειπώθηκαν στο τέλος της επιμνημόσυνης δέησης για τα θύματα της ασφάλτου από την Πρωτοβουλία Πολιτών Ρεθύμνου για την Πρόληψη Τροχαίων Ατυχημάτων, που τελέστηκε από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Ρεθύμνου κ. Πρόδρομο στην Ιερά Μονή Πέτρου και Παύλου στου Γάλλου Ρεθύμνου την Κυριακή 17.11. 2024. Και ο Πρόεδρος της Πρωτοβουλίας κ. Γ. Καραβιώτης και ο Σεβασμιότατος εκφώνησαν σχετικούς λόγους.
* Ο Μηνάς Σαματάς είναι ομότιμος καθηγητής κοινωνιολογίας και μέλος της Πρωτοβουλίας Πολιτών Ρεθύμνου για την πρόληψη τροχαίων ατυχημάτων
