Θέλοντας να υπενθυμίσω στο καταναλωτικό κοινό το θέμα της νοθείας στα τρόφιμα και ποτά, εξ αιτίας της έξαρσης που έχει πάρει επί των ημερών μας στην αγορά, λόγω της απότομης αύξησης των λιανικών τιμών των τροφίμων, της παγκόσμιας κρίσης, μείωσης της παραγωγής βασικών τροφίμων (ελαιολάδου, γάλακτος, κρέατος) και από εξωγενείς παράγοντες, απεφάσισα να την καταγράψω και να την αποδώσω με περισσότερες λεπτομέρειες, προκειμένου να προστατευθεί ο καταναλωτής.
Στο πλαίσιο της υφισταμένης Εθνικής Νομοθεσίας (Ν.4235/2014), νοθευμένα τρόφιμα ορίζονται ως αυτά στα οποία προστέθηκαν ύλες συνήθως ευτελέστερης αξίας για κερδοσκοπία ή καλύτερη εμφάνιση προϊόντων. Όμως η νοθεία στα τρόφιμα μπορεί να έχει περισσότερες επιδιώξεις και μορφές όπως:
– Αντικατάσταση βασικών συστατικών ενός προϊόντος με φθηνότερα
– Χρήση ζωικών προϊόντων διαφορετικών από τα αναγραφόμενα σε μια ετικέτα
– Ελλιποβαρή προϊόντα
– Πώληση συμβατικών προϊόντων σαν βιολογικά
– Πώληση αλιευμάτων ιχθυοτροφείου σαν ψάρια ελεύθερης αλιείας
– Πώληση προϊόντων με αλλαγμένες τις ημερομηνίες σήμανσης
– Διάθεση στην αγορά τυροκομικών προϊόντων προέλευσης τρίτων χωρών, ως ελληνικών
Η νοθεία επεκτείνεται και στα επώνυμα αλκοολούχα ποτά, όπως ουίσκι, βότκα, λικέρ κ.ά
Κατά τη διάρκεια άσκησης των καθηκόντων μου ως ελεγκτού τροφίμων της αγοράς Κρήτης, είχαν διαπιστωθεί διάφορες νοθείες σε τρόφιμα και ποτά, ιδιαίτερα κατά τις νυκτερινές ώρες, σε νυκτερινά κέντρα διασκέδασης νέων, όπως:
– Νόθευση ελαιολάδου με οικονομικότερα σπορέλαια όπως αραβοσιτέλαιο, ηλιέλαιο, φοινικέλαιο
– Παραγωγικά γάλατα αραιωμένα με νερό
– Νοθευμένα αλκοολούχα ποτά
Βέβαια το πρόβλημα της νοθείας τροφίμων και ποτών δεν είναι μονάχα τοπικά ελληνικό, αλλά παγκόσμιο και δυστυχώς τα νούμερα νοθείας δείχνουν αύξηση των κρουσμάτων πολύ ηχηρά που προβληματίζουν τις κυβερνήσεις και τις καταναλωτικές οργανώσεις διεθνώς
Πρόσφατα παγκόσμια συμβάντα νοθείας που αναστάτωσαν την κοινή γνώμη:
– Στην Αγγλία βρέθηκε νοθευμένη βότκα με υψηλό ποσοστό μεθανόλης και προσθήκη χλωρίου. Ο υπεύθυνος της απάτης βρέθηκε ένοχος και καταδικάστηκε σε επτά (7) χρόνια φυλάκιση.
– Στην Αμερική ένα μεγάλο κρούσμα νοθείας μελιού και παραποίηση χώρας προέλευσης. Συγκεκριμένα εισήχθησαν μεγάλες ποσότητες μελιού, κυρίως από την Κίνα, επανασυσκευάσθηκαν σε άλλες χώρες με αλλαγμένα στοιχεία προέλευσης και εισήλθαν στην αμερικανική αγορά. Μάλιστα εργαστηριακές αναλύσεις έδειξαν στη μια περίπτωση, να περιέχονται αντιβιοτικά μη επιτρεπόμενα από την αμερικανική νομοθεσία και στη άλλη μίγμα γλυκαντικών και χημικών ουσιών και σε καμία περίπτωση μέλι.
Ποινικές και Διοικητικές κυρώσεις για νοθεία τροφίμων και εξαπάτηση
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες ρύθμισης της αγοράς (Ν.4177/13 ΦΕΚ 173Α/8-8-2013) επιβάλλονται αυστηρές ποινικές κυρώσεις σε επιχειρήσεις που αρνούνται τον έλεγχο, παραβιάζουν τους κανόνες υγιεινής των τροφίμων, νοθεύουν τρόφιμα και αλλοιώνουν τις ενδείξεις των οργάνων μέτρησης και των λογισμικών.
Ειδικότερα στον νόμο προβλέπονται για την νοθεία τροφίμων – ποτών, ανάλογα με το μέγεθος της πράξης:
Όποιος παράγει, διακινεί ή διαθέτει τρόφιμα μη ασφαλή ή ακατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση ή νοθεύει τρόφιμα, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών.
Πέραν των ποινικών κυρώσεων επιβάλλονται και διοικητικές κυρώσεις, όπως χρηματικό πρόστιμο, αποκλεισμό του παραγωγού για κάποιο χρονικό διάστημα από την αγορά.
Τι συστήνεται στον καταναλωτή
Οι προμήθειες τροφίμων-ποτών για το σπίτι μας, λιανικώς ή χονδρικώς, να διενεργούνται σε επώνυμες και νόμιμα λειτουργούσες επιχειρήσεις τροφίμων και όχι από παράνομες και πλανόδιους, προπαντός ελαιολάδου, τυροκομικών προϊόντων που επικρατεί έξαρση στις τιμές αυτή την περίοδο.
Να καταγγέλλονται στις αρμόδιες υπηρεσίες τα ύποπτα κυκλοφορούντα τρόφιμα.
