Σοβαρό παραμένει το πρόβλημα έλλειψης φαρμάκων στην αγορά του Ρεθύμνου

Αντιβιοτικά, αντιισταμινικά και αντιδιαβητικά περιλαμβάνονται στη λίστα των ελλειπτικών σκευασμάτων

Συνεχίζεται το φαινόμενο των ελλείψεων φαρμάκων στην αγορά του Ρεθύμνου, παρόλο που το τελευταίο διάστημα έχει φανεί μια σχετική εξομάλυνση μετά και την απαγόρευση των εξαγωγών συγκεκριμένων σκευασμάτων.

Ωστόσο η κατάσταση εξακολουθεί να είναι δύσκολη ειδικά σε ορισμένες κατηγορίες φαρμακευτικών σκευασμάτων όπως είναι τα αντιβιοτικά. Όπως εξηγεί ο γενικός γραμματέας του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ρεθύμνου και τακτικός αντιπρόσωπος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, Ανδρέας Αντωνίου, οι φαρμακοποιοί προσπαθούν με κάθε τρόπο να εξυπηρετήσουν τους ασθενείς και να περιορίσουν στο ελάχιστο την όποια ταλαιπωρία στο βαθμό βέβαια που αυτό είναι εφικτό. «Η κατάσταση σε γενικές γραμμές έχει βελτιωθεί, παρόλα αυτά υπάρχουν κάποια σκευάσματα τα οποία εξακολουθούμε να τα βρίσκουμε είτε με το σταγονόμετρο, είτε πολύ δύσκολα, είτε και καθόλου. Ειδικότερα, υπάρχουν κάποιες ελλείψεις σε σκευάσματα αναπνευστικής χρήσης για αποφρακτικές πνευμονοπάθειες, την ίδια στιγμή τα αντιβιοτικά τα βρίσκουμε με το σταγονόμετρο, κάποια κολλύρια εξακολουθούν να είναι σε έλλειψη. Κάποιες σύγχρονες ενέσιμες αντιδιαβητικές αγωγές τις βρίσκουμε με μεγάλη δυσκολία, καθώς είναι με πλαφόν από τις αποθήκες. Δηλαδή παίρνουμε συγκεκριμένα τεμάχια για να μπορούν να καλύψουν την αγορά, για παράδειγμα ένα τεμάχιο την εβδομάδα. Κι αυτό θεωρείται πάλι έλλειψη, γιατί εάν εκείνη την εβδομάδα εμένα μου παρουσιαστούν τρεις ασθενείς και παίρνω ένα από την αποθήκη, δεν μπορώ να καλύψω τους άλλους δύο. Σε αυτές τις περιπτώσεις τους πάμε με προτεραιότητα, για παράδειγμα παίρνεις ένα κουτί παρότι η συνταγή σου λέει δύο, θα πάρεις μετά από 15 μέρες το άλλο κουτί, όταν ξανά παραλάβω το πλαφόν μου».

Όπως προσθέτει σε αρκετές περιπτώσεις τα γενόσημα αποτελούν μια λύση όμως, αυτή δεν υιοθετείται από όλους τους ασθενείς, οι οποίοι εμφανίζονται δύσπιστοι: «Υπάρχει μια τέτοια διαδικασία, η οποία δυσχεραίνει πάρα πολύ την καθημερινότητά μας. Υπάρχει και η δυσπιστία του κόσμου. Κάποιοι αντιλαμβάνονται, μας εμπιστεύονται και λένε να πάρουν το γενόσημο, αλλά σε κάποιους υπάρχει αυτό το ψυχολογικό δέσιμο με την αγωγή, ότι με αυτήν έχουν ξεκινήσει, με αυτήν πάνε καλά και δεν μπορούν να την αλλάξουν». Περιγράφοντας τη δύσκολη καθημερινότητα των φαρμακοποιών για να καλύψουν τις φαρμακευτικές ανάγκες των ασθενών ανέφερε: «Η καθημερινότητα τώρα των φαρμακοποιών είναι ότι έχουμε δημιουργήσει ομάδες, προσπαθούμε σε αυτές τις ομάδες να είναι συνάδελφοι που συνεργάζονται με διαφορετικές αποθήκες και αρχίζουμε και λέμε «μήπως έχει κανείς αυτό», «έχω εγώ ένα, το θέλεις;», «ναι, αν μπορείς και όταν το πάρω θα στο δώσω ή θα στο αντικαταστήσω με κάτι άλλο». Τις προάλλες μου ήρθε ένα σκεύασμα για μια γυναίκα που είχε μυκητίαση στο στόμα και έπρεπε να πάρει ένα φτιαχτό φάρμακο, που θα είχε μέσα αναισθητικό τζελ για να καταπραϋνθεί λίγο ο πόνος και να μπορέσει να φάει. Είχε ευτυχώς ένα τελευταίο τεμάχιο αναισθητικής αλοιφής το κέντρο υγείας, το οποίο μου το δάνεισε για να το βάλω στο σκεύασμα και να μπορέσει η γυναίκα να πάρει το φάρμακό της να φάει» είπε.

Αναφερόμενος στις αιτίες του προβλήματος ο κ. Αντωνίου μίλησε για την τιμολογιακή πολιτική και για τις χαμηλές τιμές φαρμάκων στην ελληνική αγορά σημειώνοντας ότι «Η πολιτική στο φάρμακο πρέπει να αποτελέσει κοινή ευρωπαϊκή συνισταμένη, δεν γίνεται διαφορετικά. Δεν μπορούμε να το βλέπουμε μονομερώς και το τι συμβαίνει σε κάθε χώρα, ειδικά εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εάν δεν ομαλοποιηθεί γενικότερα το σύστημα της τιμολόγησης εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης τέτοια φαινόμενα θα συνεχίσουν να παρατηρούνται».

Ο κατάλογος που δημοσίευσε την Τετάρτη ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) αναφέρει 109 σκευάσματα που παρουσιάζουν περιορισμένη διαθεσιμότητα για διάφορους λόγους (καθυστερημένες παραδόσεις, προβλήματα στην παραγωγική διαδικασία, αυξημένη ζήτηση) ή μόνιμο πρόβλημα.

Πιο αναλυτικά, 57 φάρμακα βρίσκονται σε «περιορισμένη διαθεσιμότητα» και για 52 υπάρχει μόνιμη και έκτακτη ανάγκη κάλυψης της ζήτησης, δηλαδή βρίσκονται σε μόνιμη έλλειψη. Τα επτά σκευάσματα είναι καθαρά νοσοκομειακά, δηλαδή χορηγούνται μόνο εντός νοσοκομείων. Υπάρχουν πέντε παιδικά εμβόλια που είναι σε καθεστώς περιορισμένης διαθεσιμότητας, καθώς και τρία σκιαγραφικά.

Ενδεικτικά, στον κατάλογο περιλαμβάνονται αντιψυχωτικά σκευάσματα, αντικαταθλιπτικά, αγχολυτικά, αντιεληπτικά, αντιβιώσεις, κορτιζονούχα αλοιφή, φάρμακο εισπνεόμενο για το άσθμα, ορμονικό σκεύασμα, αλοιφή που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της ακμής. Αρκετά από τα σκευάσματα είναι νοσοκομειακά, όπως για παράδειγμα φάρμακα για αντιμετώπιση θρομβώσεων.

Οι ελλείψεις φαρμάκων αποτελούν πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ των εμπλεκόμενων στην αλυσίδα του φαρμάκου, φορέων και κατά βάση των φαρμακοποιών και των φαρμακαποθηκών. Οι πρώτοι θεωρούν ότι το πρόβλημα λύνεται σε μεγάλο βαθμό με την απαγόρευση των παράλληλων εξαγωγών -μέτρο στο οποίο έχει προχωρήσει από το καλοκαίρι το υπουργείο Υγείας- ενώ οι δεύτεροι υποστηρίζουν ότι πολλά από τα σκευάσματα για τα οποία έχουν απαγορευτεί οι εξαγωγές δεν παρουσιάζουν ελλείψεις, αντιθέτως «λιμνάζουν» στις φαρμακαποθήκες. Πάντως, απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας απέρριψε την αίτηση των φαρμακαποθηκάριων για ακύρωση της απόφασης απαγόρευσης των παράλληλων εξαγωγών.

Εκτός λειτουργίας παραμένει η πλατφόρμα για τις ελλείψεις φαρμάκων

Την ίδια στιγμή σε εκκρεμότητα παραμένει η λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, που είχε εξαγγείλει ο υπουργός Υγείας, Μ. Χρυσοχοΐδης, στην οποία οι φαρμακοποιοί θα μπορούσαν να καταχωρούν άμεσα τα φάρμακα που είναι σε έλλειψη, ώστε να υπάρχει απευθείας ενημέρωση σε όλους τους φορείς και οι ελλείψεις να αποκαθίστανται άμεσα: «Η εφαρμογή που θα βλέπαμε οι γιατροί και οι φαρμακοποιοί τη διαθεσιμότητα σε φάρμακα υποτίθεται ότι είχε ξεκινήσει, δεν λειτούργησε ποτέ. Οι εξαγγελίες του Χρυσοχοΐδη αφορούν μια νέα εφαρμογή, στην οποία θα προσλαμβάνει δεδομένα από τις φαρμακευτικές εταιρίες, από τις φαρμακαποθήκες και από τα φαρμακεία, αλλά εμείς έχουμε τη διαβεβαίωση ότι οι πληροφορίες που θα έχουν τα φαρμακεία είναι όσον αφορά τη συνταγογράφηση. Για παράδειγμα, να δηλώσω ότι μου παρουσιάστηκαν έξι συνταγές με αυτό το φάρμακο και εγώ κατάφερα να εκτελέσω τις δύο, άρα στις υπόλοιπες τέσσερις δεν είχα το σκεύασμα, δεν μπορούσε να μου το προμηθεύσει η αποθήκη, οπότε αυτό το φάρμακο παρότι είχα δύο είναι έλλειψη εφόσον δεν μπορώ να καλύψω τη ζήτηση. Η πλατφόρμα θα επεξεργάζεται τα δεδομένα και θα δίνει την πληροφορία δομημένη στους γιατρούς ή στους ασθενείς που να λέει ότι αυτό το φάρμακο αυτήν τη στιγμή υπάρχει σε μικρή διαθεσιμότητα ή είναι εντελώς σε έλλειψη, οπότε να κατευθύνει τον θεράποντα γιατρό σε εναλλακτικές θεραπείες ή σε θεραπείες αντικατάστασης με ομοειδή φάρμακα και να κάνει τον ασθενή να νιώθει πιο ασφαλής ότι το άλλο φάρμακο το οποίο θα πάρει θα κάνει την ίδια δουλειά και θα τον βοηθήσει στη θεραπεία του. Αυτό εάν εφαρμοστεί θα βοηθήσει και τον ασθενή και εμάς. Το κακό είναι ότι δυστυχώς ελάχιστοι συνάδελφοι, υγειονομικοί, δείχνουνε ενδιαφέρον για το τι είναι σε έλλειψη και τι όχι. Για παράδειγμα προχθές ένας συνάδελφος παρέλαβε μια συνταγή με zantac. Το zantac έχει τέσσερα χρόνια που έχει καταργηθεί. Όταν του ασθενή του γράφεις zantac και τον στέλνεις στο φαρμακείο και μπορεί να περιμένει και μισή, μια, μιάμιση ώρα αναμονή για να πάρει μια συνταγή με ένα φάρμακο zantac, το οποίο έχει καταργηθεί, πέρα από την επιστημονική γνώση που έχουμε, πρέπει να αποκτήσουμε και ψυχολογικές – ψυχιατρικές πρακτικές προκειμένου να του πούμε ότι έχει καταργηθεί εδώ και τέσσερα χρόνια, αρχίζει μετά να μην σε πιστεύει, λες και εμείς αν είχαμε το σκεύασμα δεν θα θέλαμε να το πουλήσουμε για να έχουμε το νόμιμό μας κέρδος. Δημιουργούνται τέτοιες τραγελαφικές καταστάσεις. Αν αυτή η εφαρμογή ενημερώνει τον γιατρό για το τι φάρμακο είναι δυσεύρετο με το τι είναι σε πραγματική έλλειψη και δίνει τη δυνατότητα και στον ασθενή να παίρνει επίσημα πλέον την πληροφορία από τον ΕΟΦ, από το υπουργείο Υγείας, ότι το φάρμακο αυτό είναι δυσεύρετο και είναι σε έλλειψη, θα διευκολύνει πιστεύω σταδιακά τη δουλειά όλων. Δεν λύνει το πρόβλημα της έλλειψης, δεν θα σταματήσει ως δια μαγείας να σταματήσει το συγκεκριμένο φάρμακο να είναι σε έλλειψη, απλώς θα κάνει πιο εύκολη τη ζωή της αλυσίδας αυτής γιατρός – ασθενής – φαρμακοποιός».

Ωστόσο μιλώντας για την πλατφόρμα που θα ενημερώνει τους ασθενείς σε ποιο φαρμακείο υπάρχει διαθεσιμότητα σκευασμάτων, τόνισε ότι κάτι τέτοιο δημιουργεί στρεβλώσεις και αθέμιτο ανταγωνισμό στα φαρμακεία, καθώς και ταλαιπωρία στους ασθενείς, για αυτό και όπως είπε ο φαρμακευτικός κλάδος διαφωνεί κάθετα: «Δεν υπάρχει περίπτωση να μπορεί μια εφαρμογή να ενημερώνει σε ποιο φαρμακείο υπάρχει το φάρμακο. Αυτό δημιουργεί στρεβλώσεις και αθέμιτο ανταγωνισμό. Για παράδειγμα έχουμε ένα φαρμακείο Α τζίρου και ένα φαρμακείο Β τζίρου, μεγαλύτερη και μικρότερη. Ο συνεργάτης φαρμακοαποθηκάριος είτε είναι συνεταιριστής, είτε είναι ιδιώτης επιλέγει τον καλύτερό τους πελάτη για να στείλει τα ελάχιστα τεμάχια, τα οποία παραλαμβάνει. Αυτομάτως, εάν αυτή η εφαρμογή δείχνει τη διαθεσιμότητα δημιουργεί πρόβλημα επιβίωσης σε μικρά, σε μικρομεσαία φαρμακεία. Δεν μπορεί να ισχύσει κάτι τέτοιο. Το να δίνει όμως την πληροφορία ότι το φάρμακο αυτό είναι δυσεύρετο ή αυτήν τη στιγμή είναι σε έλλειψη και τόσο στον γιατρό όσο και στον ασθενή οι πιθανές αντικαταστάσεις του από γενόσημα φάρμακα είναι αυτές οι οποίες κυκλοφορούν στην αγορά, αυτό είναι κάτι που μπορεί να διευκολύνει για να εξοικειώσει τον κόσμο με τη δυνατότητα της αντικατάστασης με ένα φάρμακο της ίδιας ουσίας, της ίδιας περιεκτικότητας, απλώς διαφορετικής εμπορικής ονομασίας. Να δίνει πληροφορίες για το που είναι διαθέσιμο δεν μπορεί να γίνει. Για παράδειγμα το ενέσιμο φάρμακο που είναι για την αντιμετώπιση του ζαχαρώδη διαβήτη. Εγώ από αυτό το φάρμακο παραλαμβάνω δύο τεμάχια την εβδομάδα και έχω τρεις σταθερούς πελάτες. Υπάρχει περίπτωση να πω εγώ στην πλατφόρμα ότι το διαθέτω το φάρμακο, για να μου έρθει κάποιος τέταρτος ο οποίος μπορεί να το ψάχνει και να λείψει από τους δικούς μου κλασικούς πελάτες. Δεν μπορεί αυτή η εφαρμογή να μπει σε μια τέτοια λογική. Εάν ξεκινήσει ανοίγουν οι ασκοί του Αιόλου και θεωρώ ότι σύσσωμη τη φαρμακευτική κοινότητα θα τη βρει απέναντι. Θα δημιουργήσει στρεβλώσεις, αθέμιτο ανταγωνισμό, κατεύθυνση πελάτη προς συγκεκριμένα σημεία» κατέληξε.