Συγκινητικές και οι τελετές παράδοσης των σημαιών του Συντάγματος
Σε μια ατμόσφαιρα ενθουσιασμού και εθνικής περηφάνιας, τίμησε το Ρέθυμνο την πρώτη επέτειο της 28ης Οκτωβρίου μετά τον πόλεμο. Βέβαια οι Γερμανοί έφυγαν στις 13 Οκτωβρίου 1944, αλλά ένα χρόνο μετά μπόρεσε το Ρέθυμνο να οργανώσει τις τελετές που άρμοζαν στην περίσταση.
Στοιχεία για την εκδήλωση διαβάζουμε στη «Κρητική Επιθεώρηση» της Τρίτης 30 Οκτωβρίου 1945. Στο φύλλο αυτό δημοσιεύεται ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ του Παύλου Κεδραίου / όπως υπέγραφε τα κείμενά του, ο Χάρης Σαριδάκης, από τους σημαντικούς λόγιους της εποχής, τα κείμενά του.
Στο ρεπορτάζ αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι από την παραμονή επικρατούσε μια φορτισμένη από συναισθήματα ατμόσφαιρα.
Από πολύ πρωί έδωσε το μήνυμα της ημέρας η Μουσική του δήμου παιανίζουσα το Εωθινό. Το άκουσμα έκανε τις καρδιές να φτερουγίζουν, συνειδητοποιώντας τι μέρα είχε ξημερώσει.Σύμφωνα με το πρόγραμμα έγινε κατάθεση στεφάνου στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη από τον δήμαρχο Τίτο Πετυχάκη.
Ακολούθησαν πανηγυρικές καμπανοκρουσίες που καλούσαν τους πιστούς στη θεία λειτουργία στην οποία χοροστατούσε ο τότε επίσκοπος Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου Αθανάσιος. Από τους πρώτους επισήμους που παρέστησαν για να την παρακολουθήσουν ήταν ο ηρωικός νομάρχης Ρεθύμνης Χρήστος Τζιφάκης.
Όσο διαρκούσε η θεία λειτουργία ο κόσμος συνέρρεε από παντού και στις 10.30 που ακούστηκε το «Δι ευχών», είχε κατακλυστεί όλος ο χώρος, γύρω από τον ναό των Εισοδίων. Τμήμα στρατού απέδιδε τιμές στους επισήμους που άρχισαν να προσέρχονται κι έφτασε η στιγμή, γύρω στις 10 π.μ. που δεν έμεινε μάτι αδάκρυτο. Ήταν η άφιξη της τιμημένης σημαίας του 44ου Σ.Π βασταζόμενης από ένστολους.
Διαβάζοντας το σημείο αυτό δεν βρήκα καμιά υπερβολή από πλευράς του συντάκτη. Ακόμα και στις μέρες μου τόσο η θέα της σημαίας όσο και το άκουσμα του Εθνικού μας Ύμνου προκαλούσε έντονη συγκίνηση. Σήμερα αν εκδηλώσεις συγκίνηση μια τέτοια στιγμή θεωρείσαι …εθνικιστής.
Η άφιξη του διοικητή του 607 Τάγματος Εθνικού Στρατού αντισυνταγματάρχη Αριστείδη Παναγιωτάκη, συνοδευόμενος από τον υπασπιστή του και άλλους ανώτερους αξιωματικούς προκάλεσε νέο κύμα ενθουσιασμού στο πλήθος, που κορυφώθηκε όταν ο Παναγιωτάκης και οι συνοδοί του στάθηκαν να χαιρετίσουν με κατάνυξη τη σημαία.
Ακολούθησε η δοξολογία και μετά αρχές και κοινό κατευθύνθηκαν στη Σοχώρα. Εκεί στον περίβολο των παλαιών Στρατώνων έγινε τελετή στο μνημείο των ηρωικών νεκρών του 44ου Σ.Π.
Αξίζει να σημειωθεί ότι και αυτός ο χώρος είχε κατακλυστεί από κόσμο που θαύμαζε τον επίκαιρο διάκοσμο και χειροκροτούσε κάθε εμφάνιση ήρωα του πολέμου. Με την άφιξη όλων των επισήμων εψάλη επιμνημόσυνος δέηση μπροστά στο κενοτάφιο των Ηρώων.
Αμέσως μετά ο Σαλπιγκτής σήμανε προσοχή και ακολούθησε προσκλητήριο νεκρών από τον υπασπιστή του 607 Τάγματος. Και ο κόσμος αναρίγησε από συγκίνηση ακούγοντας ότι από τους ήρωες του 44ου Σ.Π. είχαν πέσει στο Μακεδονικό Μέτωπο 16 αξιωματικοί και 130 οπλίτες, στο Μικρασιατικό μέτωπο 52 αξιωματικοί και 203 οπλίτες και στο Αλβανικό μέτωπο τέσσερις αξιωματικοί και 176 οπλίτες
Ο απολογισμός γενιά αναφέρει για τον νομό Ρεθύμνης Πόλεμοι 1912-13 αξιωματικοί 14 οπλίται 228. Πόλεμοι 1940 -41 αξιωματικοί 16 οπλίται 156.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να εξάρουμε τον ζήλο του αντιστράτηγου ε.α κ. Νίκου Σαμψών που χάρις στην έρευνα του οποίου έχουμε ακριβή αριθμό των πεσόντων στο μέτωπο της Αλβανίας. Γιατί είναι εμφανές ότι από την ανάγνωση αυτή στην τελετή της 28η Οκτωβρίου 1945 λείπουν στοιχεία. Εκείνη τη μέρα όμως δεν είχαν σημασία οι αριθμοί αλλά το αποτέλεσμα μιας τέτοιας εποποιίας.
Μετά το πέρας του προσκλητηρίου τηρήθηκε σιγή δύο λεπτών και κατόπιν ο αντισυνταγματάρχης Αριστείδης Παναγιωτάκης εκφώνησε ένα εμπνευσμένο πατριωτικό λόγο. Έγινε μετά κατάθεση στεφάνου από τον ίδιο και η τελετή έκλεισε με ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου.
Επόμενος σταθμός για τις αρχές και το κοινό ήταν η Λεωφόρος Κουντουριώτη όπου έγινε παρέλαση. Για την ιστορία σας παραθέτω ακριβώς το σημείο του ρεπορτάζ:
«Έναρξις εγένετο την 11.35΄ ακριβώς, παρήλασαν ως εξής:
- Σύλλογος Αναπήρων.
- Σύλλογος π. Πολεμιστών.
- Σύλλογος Πολεμιστών Αλβανίας.
- Σύλλογος ξυλουργών.
- Πρόσκοποι και λυκόπουλα.
- Οδηγοί και Πουλιά φαίρουσαι δια ταινιών τα γράμματα του ΟΧΙ, καταχειροκροτούμενοι.
- Ο Εθνικός στρατός με επικεφαλής την ένδοξον Σημαίαν του 44ου Συντάγματος και υπό τα χειροκροτήματα των παρισταμένων: Δάκρυα είχαν πλημμυρίσει τα μάτια των επισήμων και η συγκίνησις ήτο καταφανής.
- Το Ορφανοτροφείον Ρεθύμνης
- Τα δημοτικά σχολεία
- Τα γυμνάσια Αρρένων και Θηλέων και τέλος εν κατακλείδι της παρελάσεως η ηρωική δια την δράσιν της θαυμάσια δια την τάξιν και την πειθαρχίαν της, αξία παντός επαίνου δια την συμβολήν της εις τον αγώνα εναντίον των Γερμανών, Δημοκρατική Οργάνωσιν της Ε.Ε.Ν Ρεθύμνης.
Τα χειροκροτήματα και τα ζήτω, η υποδοχή και ο ενθουσιασμός του πλήθους προς την Ε.Ε.Ν είναι η πλέον σαφής διαβεβαίωσις ότι τυγχάνει της απολύτου εκτιμήσεως και της αγάπης της Ρεθυμνιακής κοινωνίας…».
Αυτά έγιναν το πρωί ενώ το απόγευμα γύρω στις 4μ.μ. ακολούθησε άλλη τελετή στη Λέσχη της ΕΕΝ με τραγούδια Είχε όμως και άλλη εκδήλωση,στις 6 μ.μ., στο Λύκειο των Ελληνίδων Ρεθύμνου αυτή τη φορά, με πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα που είχαν ετοιμάσει οι πρόσκοποι και οι οδηγοί.
Δυο συγκινητικές εκδηλώσεις παράδοσης σημαίας
Έχουμε και δυο συγκινητικές στιγμές παράδοσης της σημαίας του 44ου ΣΠ και της Πολεμικής Σημαίας. Η πρώτη διασώθηκε ως εξής:
Τον Απρίλη του 1941 βρισκόταν ο ηρωικός διοικητής Αριστείδης Παναγιωτάκης, σε καταυλισμό με τους στρατιώτες του στη Μονή Βελλά. Εκεί τους κοινοποιήθηκε η συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς και οι στρατιώτες φοβούμενοι την αιχμαλωσία συγκεντρώθηκαν να φύγουν. Τους πρόλαβε 500 μέτρα έξω από τον καταυλισμό. Ανέβηκε σ’ ένα βράχο και τους φώναξε:«Αυτή τη σημαία του Συντάγματος που μας παρέδωσαν οι νέες της Ρεθύμνης με την εντολή να τη διαφυλάξετε, πού την αφήνετε;».
Και μόνο στο άκουσμα της λέξης σημαία όλοι γύρισαν πίσω σιωπηλοί. Από τη Μονή Βελλά έφθασαν στα Γιάννενα αλλά κάποια στιγμή ο Παναγιωτάκης αντιλαμβάνεται Γερμανούς να ποδοπατούν σημαία άλλου συντάγματος. Αμέσως τρέχει και βγάζει τη σημαία από το κοντό και διατάζει δύο στρατιώτες να την κρύψουν στα θυλάκια τους. Ό,τι είχε συνεννοηθεί μαζί τους έγινε με απόλυτη συνέπεια. Φθάνοντας στο Ναύπλιο την παρέλαβε και την φύλαγε ως κόρην οφθαλμού μέχρι το τέλος πολέμου του. Στις 25 Μαρτίου 1945, την παρέδωσε στο Σύνταγμα στη διάρκεια επίσημης τελετής.
Η παράδοση της Πολεμικής Σημαίας στο 44ο Σ.Π από τον δήμο Ρεθύμνου έγινε τον Μάρτιο του 1952 παρά τη σφοδρή κακοκαιρία
Εκείνη η Κυριακή 16 Μαρτίου, ήταν μια μέρα εντελώς ακατάλληλη για την περίσταση προς μεγάλη απογοήτευση των οργανωτών. Βροχή, χαλάζι και τσουχτερό κρύο εμπόδισαν τη μεγάλη προσέλευση κόσμου.
Σε πείσμα του καιρού πάντως η εκδήλωση άρχισε στις 10.30 το πρωί. Σχηματίστηκε πομπή με τη Δημοτική Μουσική να προπορεύεται παιανίζουσα εμβατήρια. Ακολουθούσαν Κρητικοπούλες πανέμορφες μέσα στην παραδοσιακή τους φορεσιά κρατώντας κάνιστρο με λουλούδια. Τη σημαία κρατούσαν τέσσερις κοπέλες σε συζυγία.
Η πομπή πέρασε από τις οδούς Αρκαδίου, Βάρδα Καλλέργη και Λεωφόρο Κουντουριώτη και κατέληξε στη Σοχώρα με την είσοδο της πομπής που έφερε τη Σημαία.Σ’ αυτή παρατάχτηκαν το 44 Σύνταγμα Πεζικού αντιπροσωπείες των παλαιών και νέων πολεμιστών, των διαφόρων τοπικών οργανώσεων τα γυμνάσια και δημοτικά σχολεία οι πρόσκοποι και οδηγοί.
Στη θέση των επισήμων είχαν παραταχθεί όλες οι τοπικές στρατιωτικές, θρησκευτικές και πολιτικές αρχές της πόλης μας.
Συγκλονιστικός χαρακτηρίστηκε ο λόγος του δημάρχου Στυλιανού Ψυχουντάκη που είπε τα εξής:
Ο λόγος του δημάρχου
«Προ 35 ετών μια μέρα σε μια συγκέντρωση σαν και τη σημερινή μας και ακριβώς στον ίδιο τόπο, ελάμβανε χώραν η ίδια ιεροτελεστία. Ήταν η αρχή μιας από τις Εθνικές μας εξορμήσεις τις οποίες ο Μεγάλος νεκρός του Ακρωτηρίου είχε συλλάβει εις τις ωραίες του εκείνες Εθνικές εξάρσεις και την οποίαν είχεν αρχίσει τότε να πραγματοποιεί.
Το θρυλικό κατόπιν 8ον Κρητών έπαιρνε κι αυτό σαν και σας σήμερον την Πολεμική του σημαία από τον δήμο Ρεθύμνης, έτοιμο και πλαισιωμένο από έμψυχο υλικό του νομού αυτού για να πάει εκεί που η διαταγή της Μεγάλης μας Μάννας το διέτασσε.
8ον Κρητών. Δύο λέξεις, τι αναμνήσεις όμως, τι ρίγη τι συγκινήσεις δεν φέρουν στη μνήμην όλων όσοι είχαν την τιμήν να υπηρετήσουν υπό την ονομασίαν αυτήν.
Εντός ολίγου τα πλαταγίσματα της σημαίας εκείνης εγίνοντο ο εφιάλτης των προαιώνιων της φυλής μας εχθρών, και μάλιστα των Βουλγάρων που λίγους μήνας πριν έσφαζαν κάθε τι το Ελληνικό.
Στο διάβα της από το Ραβινετό Σκρα, την Τζέννα, το Μοναστήρι και όσους άλλους δρόμους πέρασε, δεν ήταν δυνατόν να σταματήσει πόδι εχθρού χωρίς να τιμωρηθεί.
Κατακορύφωμα της δόξας της αυτής η Δοϊράνη. Γι’ αυτό ή ημερήσια Διαταγή του Γάλλου Στρατηγού που στις 8 του Μάη του 1919 την στόλιζε με το μεγάλο Γαλλικό παράσημο έλεγε «Η Γαλλική Δημοκρατία, τιμής ένεκεν προς το 8ον Σύνταγμα Κρητών για το μεγάλο κτύπημα που έδωκε εναντίον του εχθρού κατά την μάχη της Δοϊράνης. Αυτή η περικοπή και μόνο είναι αρκετή να καταδείξει την σημασία της συμβολής του 8ου Κρητών εις την φονική εκείνη Μάχη αλλά και το Μεγαλείο της Νίκης του.
8η Μαίου 1919, ημέρα ιστορική. Σταθμός ιστορικός για Ρέθυμνο, το Σύνταγμά του από την Αθήνα μετά την ωραία εκείνη τελετή της παρασημοφορίας της, χωρίς ακόμη να ξεπονέσουν τα πόδια των παιδιών της από την κούραση, τόσων ετών κόπων χωρίς να επουλωθούν οι πληγές των, φεύγει πάλι, δεν ξεκουράσθηκε παρά μόνο 45 μέρες και άλλη διαταγή καλούσε με τη γάργαρη ίδια φωνή της η ίδια Μάννα και διέτασσε, «πεταχτείτε στις αντιπέρα αχτές του Αιγαίου, εκεί έχω κληρονομιά».
Σεις διεκδικηταί της κληρονομιάς μου εκείνης διατάσεσθε να πάτε και να ξεκαθαρίσετε τους λογαριασμούς μου αυτούς.
Το άγγελμα αυτό ήταν άγγελμα ξεφάντωσης, άγγελμα χαράς, ήξεραν τα παιδιά του 8ου τι τους περίμενε, όμως με γλέντι, χαρές και τραγούδια πέρασαν στην Αθήνα τις 48 ώρες παραμονής των μέχρι της αναχωρήσεως.
Η ιδέα ότι το Σύνταγμα θα πήγαινε να διεκδικήσει τις εθνικές κληρονομιές εις την πρωτεύουσα της μαγικής Ιωνίας, ήταν αρκετή και μόνο να φύγουν στρατιώται του από διάφορες υπηρεσίες που ήσαν αποσπασμένοι να αφήσουν την καλοπέρασή τους, την ησυχία τους και να τον παρακολουθήσουν στις νέες του περιπέτειες τις πολεμικές.
Άλλες δόξες, αλλά παράσημα κρέμονται στη σημαία του εκείνη, με τις σφαίρες του ο εχθρός γράφει επάνω της τις λέξεις. Αϊβαλί, Αϊδίνι, Πέργαμος-Μενεμένη.
Επλήρωσε το τίμημα της δόξας του εκείνης με το αίμα των αξιωματικών και Οπλιτών του, όμως παντού ένα ήταν το σύνθημα, το 8ον έρχεται. Τα παιδιά του 8ου είχαν γίνει θρύλος εις την όλην έκτασιν του μετώπου.
Όταν το Κράτος θέλησε να δώσει την αριθμητική σειράν στα Συντάγματα του Στρατού το 8ον πήρε τον αριθμό 44, και με το νέον του αυτό όνομα το Σύνταγμα της Ρεθύμνης νέες δόξες, νέες δάφνες, κατακτά και πάλιν θρύλος γίνεται.
Ουτς – Σαραιγ Τσαού: Τσιφλίκ – Καλαί Γκρότο και τι πρώτον να εξιστορήσωμεν, δεν είναι της παρούσης στιγμής.
Πέρασαν τα χρόνια του πολέμου εκείνου. Το 44ον επανέρχεται στη βάσιν από την οποία ξεκίνησε, το Ρέθυμνον, για τις εθνικές εκείνες εξορμήσεις, επεδόθη και αυτό όπως και όλες οι Μονάδες του Στρατού στην εκπαίδευση του έμψυχου του υλικού και περίμενε και αυτό να του δοθεί, αν παραστεί πάλιν ευκαιρία, να κάμει και πάλι το καθήκον του, και σε νέα κορφοβούνια να καρφώσει τη σημαία του όχι με σκοπούς κατακτητικούς, αλλά να απελευθερώσει αλύτρωτους αδελφούς, αλύτρωτα εδάφη ελληνικά.
Ο Θεός του πολέμου δεν ησυχάζει. Μη έχοντες δουλειά βρίσκει πρωταγωνιστή για νέες τραγωδίες τον Δικτάτορα της Ρώμης, το φούσκωμα του μυαλού του ήταν τόσο που νόμισε ότι μπορούσε με τα φτερά των καπέλων των λύκων του, με τις κιθάρες και τα μυρωδικά των αξιωματικών του, να σπάσει το έμψυχο ελληνικό τείχος, που είχεν σταθεί μπρος στα μηχανοκίνητα του.
Γελάστηκα στους υπολογισμούς του, δεν μπόρεσε να καταλάβει ότι η ψυχή η ελληνική πονούσε όσο έβλεπε τα βασανιστήρια που υπέφεραν οι αδελφοί της Βορείου Ηπείρου από τις ορδές του και η οποία ανεστατώνετο κάθε μέρα με το μεγάλο ερωτηματικό. Μα τι εζήταν οι Ιταλοί εις την Βόρειο Ήπειρο, και πότε η Ελληνική αυτή γωνία ήτο Ιταλική;
Γι’ αυτό και στις 28 Οκτωβρίου του 1940 όταν υπερφίαλα και αλαζονική θέλησε να κάμει τον περίπατό του, από τα ηπειρωτικά βουνά να ξεχυθεί στη Μακεδονία και τη λοιπή Ελλάδα του δόθηκε το γνωστό μάθημα και η απάντησις ΟΧΙ. Γιατί το χώμα αυτό που θέλεις να μολύνεις με το πέρασμά σου είναι αγιασμένο με τόσο Ελληνικό αίμα και τα κόκαλα των παιδιών της Ελλάδος επί τόσα χρόνια σπείρονται στα χώματα αυτά από τα οποία φυτρώνουν λουλούδια αρωματισμένα.
Η Μεραρχία Κρήτης και το 44ον μαζί της, φεύγει για εκεί πάνω. Εκτελεί το καθήκον του στρατού μας.
Το Τεπελένι, η Τρεπεσίνα και τα Τρία Αυγά. Να οι Νέοι ιστορικοί σταθμοί στους οποίους οι νέοι του μαχηταί μιμούνται τους γονείς τους αδελφούς των της Δοϊράνης και του Καλαί Γκρότο.
Το ντρόπιασμα όμως που η μικρή στην έκταση αλλά μεγάλη στην ψυχή Ελλάδα έκαμε στον ένα Δικτάτορα, δεν ανέχεται άλλος του συνεργάτης και επιτίθεται και αυτός ύπουλα για να καταλάβουν οι δύο μαζί τον γίγαντα Διγενή. Ο Διγενής κάμπτεται μπρος στη μηχανική τους οργάνωση. Πέφτει και ψυχορραγεί, δεν πεθαίνει, τα λάβαρα του τα δοξασμένα τα φυλάσσει.
Έτσι και το λάβαρο του 44ου το φύλαξε στη σάρκα του αμόλυντο ώσπου ήρθε η μέρα και το έδωσε προ προορισμό του για να φυλαχθεί ως ένα κειμήλιον εθνικό, ιστορικόν, ο Διγενής Συνταγματάρχης Παναγιωτάκης Αριστείδης, ένας κι αυτός από τα παιδιά του 8ου από τη αρχή του 44 κατόπιν, δεν το άφηκε να μολυνθεί αλλά σαν τίμιος και πιστός στον όρκο του στρατιώτης το φύλαξε.
Κύριε διοικητά του Θρυλικού 44ου Συντάγματος,
Ως δήμαρχος της πόλεως της Ρεθύμνης και εγώ κατά την ιστορικήν αυτήν στιγμήν σου παραδίδω την Πολεμικήν Σημαίαν του Συντάγματος.
Κράτησέ την ψηλά και είμαι βέβαιος ότι την παραδίδω σε χέρια ελληνικά, ατσαλένια, είμαι βέβαιος ότι οι αξιωματικοί και οι στρατιώται σας, ένα θα τους δοθεί ευκαιρία θα την τιμήσουν και ότι θα μιμηθούν τους παλαιότερους συναδέλφους των φυλασσοντες την σαν κόρη οφθαλμού, όπως και οι προηγούμενοί σας.
Ζήτω η Ελλάς
Ζήτω ο Ελληνικός Στρατός
Ζήτω το 44ον Σύνταγμα της Ρεθύμνης».
Αμέσως μετά παρέλαβε τη σημαία ο διοικητής του 44ου Συντάγματος Νικόλαος Πετσίλας κάνοντας μια σύντομη αντιφώνηση και την παρέδωσε στον σημαιοφόρο του Συντάγματος γενναίο υπολοχαγό Σαρρή.
Ακολούθησε απαγγελία του ποιήματος «Η Σημαία» από την τότε μαθήτρια Αννα Φιλιώτου που τιμάμε ιδιαίτερα στις μέρες μας ως καταξιωμένη γιατρό και πολυγραφότατη συγγραφέα.
Στη συνέχεια τελέστηκε Αρχιερατικός αγιασμός προεστώτος του Μητροπολίτη Λάμπης και Σφακίων Ευμενίου που ράντισε και ευλόγησε τη σημαία με λίγα συγκινητικά λόγια.
Μετά την ανάγνωσιν της Ημερήσιας Διαταγής του Συντάγματος και της ανακρούσης του Εθνικού Ύμνου οι επίσημοι λατευθύνθηκαν απέναντι από το σημερινό δημαρχείο για να παρακολουθήσουν την παρέλαση.
Το αφιέρωμά μας συνεχίζεται με μερικούς ακόμα ήρωες που διακρίθηκαν στην εποποιία του ’40.
